Catherine Corsini over Un amour impossible

Catherine Corsini voegde voor haar verfilming van de semi-autobiografische roman Un amour impossible van Christine Angot een nieuw perspectief aan dat van de schrijfster toe: het epische liefdesverhaal is nu óók dat van haar moeder.

“Toen ik het boek uit had, zat ik met tranen in mijn ogen”, vertelt regisseur Catherine Corsini over Un amour impossible van Christine Angot. En dus moest ze het wel gaan verfilmen. “Ik wist gewoon dat ik dat ik iets heel sterks had gevonden in dit verhaal van een vrouw en haar dochter. Een vrouw die ondanks alle klappen die het leven haar geeft overeind probeert te blijven.”

De boeken van Angot zijn weliswaar fictie, maar vrijwel altijd gebaseerd op haar eigen leven. In Un amour impossible fictionaliseert ze het leven van haar moeder Rachel, in de film gespeeld door Virginie Efira (binnenkort ook te zien in Continuer). Rachel valt in het Frankrijk van de late jaren vijftig als een blok voor de charismatische intellectueel Philippe (Niels Schneider). Hij opent een nieuwe wereld voor haar, maar is ook op het botte af eerlijk over zijn intenties: interesse in een huwelijk heeft hij niet. Als Rachel desondanks zwanger wordt, laat hij haar achter.

“Rachel is een vrouw met een enorm minderwaardigheidscomplex”, vertelt Corsini over haar hoofdpersonages. “Waarschijnlijk omdat ze is verlaten, of misschien zelfs misbruikt door haar vader. Maar het is ook een vrouw met een grote waardigheid en kracht. Wanneer zij valt voor Philippe, krijgt die liefde een bijna pathologisch aspect krijgt. Ze verliest zich in hem om te ontsnappen aan iets in zichzelf.”

Om daarin mee te gaan, moet ook de kijker een beetje verliefd worden op Philippe. Dat lukt, dankzij het charismatische, innemende spel van Schneider. “In het boek wordt Philippe omschreven als een niet heel aantrekkelijke man”, vertelt Corsini. “Maar cinema heeft zijn eigen eisen, dus hij moest voor mij wel zijn schoonheid hebben. Niels was een van de weinige acteurs in de casting die echt ruimte durfde te geven aan het hautaine, de arrogantie, het denigrerende dat Philippe ook heeft.”

Nieuw perspectief
De roman is geschreven in de eerste persoon: de dochter vertelt het verhaal van haar moeder. In de film ligt dat complexer. Er is een voice-over van de dochter, in dezelfde lijn als het boek. Maar de beelden vertellen het verhaal vanuit het perspectief van de moeder. “In het begin loopt de voice-over behoorlijk synchroon met wat je ziet”, zegt Corsini. “Maar op een gegeven moment begint dat te schuren, wordt de voice-over wat stekeliger en ook schaarser. Pas aan het eind van de film komt het bij elkaar, als de dochter haar moeder de hand kan reiken.”

In de aftiteling wordt niet alleen Angot genoemd, maar bedankt Corsini ook dier moeder Rachel Schwartz, die dus via een aantal omwegen de bron vormt voor haar hoofdpersonage. “In eerste instantie wilde ik haar niet ontmoeten, omdat ik niet wilde dat mijn beeld van haar mijn werk en mijn keuze voor een actrice zou beïnvloeden”, legt Corsini uit. “Maar ik heb wel contact met haar gezocht via e-mail om te vragen naar wat details uit het verhaal, over het leven in die tijd of hoe dingen eruit zagen. Haar antwoorden waren zo gedetailleerd, zo mooi geschreven, open en oprecht. Ze heeft me enorm geholpen.”

Maar uiteindelijk is de Rachel in de film een personage, benadrukt Corsini, en geen weergave van een echt bestaand persoon. “Ik wist natuurlijk van Christine’s werkwijze, dat alles in haar boeken voortkomt uit haar eigen leven. Maar ik heb me niet beziggehouden met die realiteit; ik heb het behandeld als verhaal. Dáár had ik een verantwoordelijk voor, los van Christine of wat er echt gebeurd is.”

Oude spullen
Un amour impossible vertelt een romantisch verhaal dat enkele decennia beslaat. Maar in tegenstelling tot veel andere films die zich in het recente verleden begeven, voert de stilering van de verschillende tijdperken niet de boventoon. “In veel films lijken decors zo uit een catalogus te komen: als het speelt in de jaren zestig, is álles wat je ziet volgens de mode van de jaren zestig”, beklaagt Corsini zich. “Zo werkt het in het echt natuurlijk niet: je huis staat vol met oude spullen en je draagt ook niet alleen maar de laatste mode. De broek die ik nu draag, heb ik misschien al tien jaar.”

Op eenzelfde manier dragen ook haar personages continu de sporen van hun verleden mee, zonder dat Corsini dat telkens hoeft te benadrukken. “De moeder is gevormd door de afwezigheid van haar vader. Wanneer Philippe ook haar als alleenstaande moeder achterlaat, probeert ze haar dochter te behoeden voor dat trauma door ook in zijn afwezigheid een enorm positief verhaal over Philippe op te hangen. Zo draagt ze zowel haar jeugdtrauma, als een positieve herinnering aan de liefdevolle kanten van haar relatie met Philippe in zich. Maar ze laat wel dingen weg: als ze haar dochter de foto’s van een vakantie laat zien, vertelt ze hoe verliefd ze waren, maar niet dat dit precies het moment was waarop Philippe weigert met haar te trouwen.”