Joachim Lafosse over Continuer

De landschappen zijn weidser, maar de kern van Continuer is even intiem als die van de eerdere familiedrama’s van Joachim Lafosse. “De relatie tussen moeder en zoon heeft een groot mysterie.”

Slimme counterprogrammering van de distributeur om Continuer op Valentijnsdag uit te brengen. Wie zich niet thuis voelt bij de zoveelste romcom kan zijn hart ophalen bij de achtste speelfilm van de Waalse regisseur Joachim Lafosse. Continuer draait om de relatie tussen een moeder en haar tienerzoon, maar ergens is de film toch ook een romance.

Sybille (Virginie Efira) is al jaren gescheiden van de vader van Samuel (Kacey Mottet Klein), en staat al enige tijd aan de zijlijn in het leven van haar kind. Dat wreekt zich: de steeds onhandelbaardere tiener neemt niets van haar aan. Nu heeft ze hem meegesleept op een reis te paard door de woestijnachtige bergen van Kirgizië, waar wat familieverleden ligt. Of dat hun kwetsbare relatie enig goed zal doen, is nog maar de vraag. Ook in deze onherbergzame streken houdt de nukkige Samuel zijn koptelefoon in zijn oren en zijn blik stuurs vooruit.

“Ik had al langer de behoefte om een film te maken over de relatie tussen moeder en zoon, die een groot mysterie heeft”, vertelt Lafosse op het afgelopen filmfestival van Venetië, waar Continuer in het zijprogramma Giornati degli Autori draaide. “Voor jongens is het heel moeilijk om te zien dat hun moeder niet alleen moeder is, maar ook vrouw. En volgens mij blijft dat ook voor volwassen mannen heel lastig. Het leek me in deze tijd, waarin we zoeken naar een meer gelijkwaardige en respectvolle relatie tussen man en vrouw, van belang om dat onderwerp aan te snijden.”

Bergen
Zijn eerdere films baseerde Lafosse vaak indirect op zijn eigen leven (Folie privée, 2004; Nue propriété, 2006), of op ware gebeurtenissen (À perdre la raison, 2012; Les chevaliers blancs, 2015). Continuer is zijn eerste romanverfilming, en die overgang van de ene naar de andere kunstvorm fascineerde hem. “Literatuur is de kunst van vrijheid, terwijl cinema draait om beperkingen. Die reis inspireerde me – al mijn films draaien in feite om hun beperkingen, en om hoe je daarbinnen weer vrijheid kunt vinden.”

Een centrale ‘beperking’ waar de regisseur mee om moest gaan in het vertellen van dit verhaal, waren de paarden waarop moeder en zoon hun reis maken. “Je kunt nog zulke goede trainers hebben, het blijven wilde dieren die doen wat ze zelf willen”, lacht Lafosse. “Je moet je voorbereiden op het onvoorspelbare.”

Voordat de opnames begonnen, trainden de beide acteurs zes maanden lang met de paarden. “Het is de langste voorbereiding die ik ooit voor een film heb gehad. Ergens klopten hun houdingen met hun rollen: Virginie was een klein beetje bang voor de paarden, terwijl Kacey er enorm bedreven mee was. Hij was uiteindelijk zo dol op zijn paard, dat hij haar na de opnames zelf heeft gekocht.”

Ook het landschap waarin Lafosse zich met zijn cast en crew begaf, leverde de nodige beperkingen op. Het was een compleet nieuwe ervaring voor de regisseur. “Tot nu toe speelden mijn films zich vooral binnenshuis af. Nu zaten we midden in de bergen. Het weer kon van de ene op de andere minuut omslaan, en we draaiden midden in de winter dus de dagen waren kort. Maar het was zowel voor mij als voor cameraman Jean-François Hensgens, met wie ik al jaren samenwerk, een enorm plezier om nu eens zulke grandioze landschappen in beeld te kunnen brengen. De botsing tussen die weidsheid en het kleine, intieme conflict dat centraal staat, vind ik fantastisch.”

Privé
Wanneer ik wil vragen of zijn eigen moeder de film heeft gezien, en me bij voorbaat verontschuldig voor het geval Lafosse dat te privé vindt, lacht de filmmaker. “Heel mijn privéleven zit in mijn films! Sommige van mijn eerdere films heeft mijn moeder niet gezien, omdat vrienden van haar het hadden afgeraden. Maar deze kan ze prima gaan kijken.”

Hoewel Continuer zeker niet autobiografisch is, geeft ook deze film weer direct uiting aan dat wat de maker op dit moment van zijn leven bezighoudt, beaamt Lafosse. “Mijn moeder gaf niet alleen mij en mijn tweelingbroer het leven, maar in zekere zin ook mijn vader. Zo bezien is de vrouw de oorsprong van alles – wat niet wil zeggen dat mannen er niet toe doen! Ik denk dat ik de film nu kon maken omdat ik er zelf klaar was om deze reis met mijn eigen moeder te maken. Al stelt de film natuurlijk ook de vraag of we wel alles over onze moeders moeten willen weten. Daar ben ik zelf ook nog niet uit.”

België/Frankrijk, 2018 | Regie Joachim Lafosse | Kleur, 84 minuten | Met Virginie Efira, Kacey Mottet Klein, Diego Martín | Distributie September Film | Te zien op IFFR en vanaf 14 februari