Berlinale-blog 9: Mohammad Rasoulof wint Gouden Beer

Bij de prijsuitreiking van de zeventigste editie van de Internationale Filmfestspiele Berlin ging de hoofdprijs naar de Iraanse filmmaker Mohammad Rasoulof. De maker kon niet aanwezig zijn op het festival: er hangt hem in Iran een gevangenisstraf boven het hoofd.

Het persbericht over de prijzen die werden uitgereikt aan het slot van de zeventigste editie van de Berlinale was een klein boekwerkje. Met vier officiële competitieprogramma’s (inclusief het nieuwe Encounters) en tientallen ‘nevenprijzen’ leek het of iederéén prijs had of het festival. Al is Mohammad Rasoulofs There Is No Evil ontegenzeggelijk de gróte winnaar. Rasoulof kreeg voor de film niet alleen de hoofdprijs, de Gouden Beer in de hoofdcompetitie, maar kreeg ook een prijs van de oecumenische jury en de Guild Film Prize,

Met Rasoulof als grote winnaar is de cirkel van het festival in zekere zin rond. We begonnen op de vooravond ervan, op de conferentie van de Woche der Kritik, namelijk met Girish Shambu’s kritiek op de auteurstheorie, oftewel de zienswijze waarin films worden gemaakt door de sterke hand van een individuele kunstenaar. En als één film in het competitieprogramma dat op scherp zet dan is het There Is No Evil.

Sinds 2017 is het Rasoulof door de Iraanse autoriteiten verboden om films te maken; inmiddels hangt hem een gevangenisstraf boven het hoofd. There Is No Evil draait expliciet om dit soort repressie. “De macht die je hebt is nee zeggen”, stelt één van de personages in de film. Rasoulof kreeg There Is No Evil van de grond door bevriende collega’s aanvragen te laten door voor vier korte films, die vervolgens tot één geheel werden gesmeed. En vanwege datzelfde verbod kon Rasoulof niet zelf aanwezig zijn bij opnames die in het openbaar plaatsvonden – daar liet hij de regie dus aan anderen over. Zo is de film dus een bevestiging van de klassieke auteurstheorie (een individuele maker die zijn persoonlijke leven omzet in kunst), maar benadrukt het tegelijkertijd ook dat zowel filmmaker als je politiek verzetten nooit volledig individuele aangelegenheden zijn. Die coregisseurs die hun naam op Rasoulofs filmaanvragen zetten, deden dat immers óók in volle wetenschap van de potentiële gevolgen.

Verder waren de prijzen in de hoofdcompetitie weinig verrassend. Eliza Hittmans Never Rarely Sometimes Always, ook de film die stijf bovenaan de jaarlijkse sterrenlijstjes van Screen international stond, was de gedoodverfde juryprijs-winnaar. En dat het omstreden DAU. Natasha, met afstand de meest besproken film van het festival, iets zou krijgen stond ook wel min of meer vast – de prijs voor de “artistieke bijdrage” van de gerenommeerde Duitse cameraman Jürgen Jürges omzeilt mooi de morele controverses rond de film. En als om de controverse rond wat voorheen de Alfred Bauer-prijs heette – hij was vernoemd naar de nu vanwege zijn Nazi-verleden in diskrediet geraakt voormalig festivaldirecteur, en nu dus hernoemd tot 70ste editie-prijs – werd die uitgereikt aan de meest luchtige film in de competitie: de komedie Effacer l’historique van Benoît Delépine en Gustave Kervern, die vrolijk gehakt maakt van het moderne digitale leven.

Alle winnaars op een rij

Hoofdcompetitie
Gouden Beer: Sheytan vojud nadarad (There Is No Evil), Mohammad Rasoulof
Zilveren Beer – Juryprijs: Never Rarely Sometimes Always, Eliza Hittman
Zilveren Beer – Beste regisseur: Hong Sang-soo voor Domangchin yeoja (The Woman Who Ran)
Zilveren Beer – Beste actrice: Paula Beer in Undine van Christian Petzold
Zilveren Beer – Beste acteur: Elio Germano in Volevo nascondermi (Hidden Away) van Giorgio Diritti
Zilveren Beer – Beste scenario: D’Innocenzo Brothers voor Favolacce (Bad Tales)
Zilveren Beer – Bijzondere artistieke bijdrage: cameraman Jürgen Jürges voor DAU. Natasha van Ilya Khrzhanovskiy & Jekaterina Oertel
Zilveren Beer van de 70ste Berlinale: Effacer l’historique (Delete History), Benoît Delépine & Gustave Kervern

Encounters
Beste film: The Works and Days (of Tayoko Shiojiri in the Shiotani Basin), C.W. Winter & Anders Edström
Juryprijs: The Trouble With Being Born, Sandra Wollner
Beste regie: Cristi Puiu voor Malmkrog
Speciale vermelding: Isabella, Matías Piñeiro

GWFF-prijs voor Beste debuut: Los conductos, Camilo Restrepo
Speciale vermelding: Nackte Tiere (Naked Animals), Melanie Waelde

Berlinale Documentaire-prijs: Irradiés (Irradiated), Rithy Panh
Speciale vermelding: Aufzeichnungen aus der Unterwelt (Notes from the Underworld), Tizza Covi & Rainer Frimmel

Korte film
Gouden Beer: T, Keisha Rae Witherspoon
Zilveren Beer – Juryprijs: Filipiñana, Rafael Manuel
Audi Korte Film-prijs: Genius Loci, Adrien Mérigeau
Berlijnse inzending voor de European Film Awards: It Wasn’t the Right Mountain, Mohammad, Mili Pecherer

Generation Kplus
Kristallen Beer: Sweet Thing, Alexandre Rockwell
Speciale vermelding: H Is for Happiness, John Sheedy
Kristallen Beer – Kortfilm: El nombre del hijo (The Name of the Son), Martina Matzkin
Speciale vermelding: El sghayra (Miss), Amira Géhanne Khalfallah
Grand Prix van de internationale jury: Los lobos, Samuel Kishi Leopo
Speciale vermelding: Mignonnes (Cuties), Maïmouna Doucouré
Speciale vermelding: Mamá, mamá, mamá (Mum, Mum, Mum), Sol Berruezo Pichon-Rivière
Speciale Prijs van de internationale jury – kortfilm: El nombre del hijo (The Name of the Son), Martina Matzkin
Speciale vermelding: The Kites, Seyed Payam Hosseini

Generation 14plus
Kristallen Beer: Notre-Dame du Nil (Our Lady of the Nile), Atiq Rahimi
Speciale vermelding: White Riot, Rubika Shah
Kristallen Beer – Kortfilm: Clebs (Mutts), Halima Ouardiri
Speciale vermelding: Goodbye Golovin, Mathieu Grimard
Grand Prix van de internationale jury: Meu nome é Bagdá (My Name Is Baghdad), Caru Alves de Souza
Speciale vermelding: Kaze no denwa (Voices in the Wind), Nobuhiro Suwa
Speciale prijs van de internationale jury – Kortfilm: Clebs (Mutts), Halima Ouardiri
Speciale vermelding: White Winged Horse, Mahyar Mandegar

Overige prijzen
Oecumenische Jury – Hoofdcompetitie: Sheytan vojud nadarad (There Is No Evil), Mohammad Rasoulof
Oecumenische Jury – Panorama: Otac (Father), Srdan Golubović
Speciale vermelding: Saudi Runaway, Susanne Regina Meures
Oecumenische Jury – Forum: Seishin 0 (Zero), Kazuhiro Soda
Fipresci-jury – Hoofdcompetitie: Undine, Christian Petzold
Fipresci-jury – Encounters: A metamorfose dos pássaros (The Metamorphosis of Birds), Catarina Vasconcelos
Fipresci-jury – Panorama: Mogul Mowgli, Bassam Tariq
Speciale vermelding: A l’abordage, Guillaume Brac
Fipresci-jury – Forum: The Twentieth Century, Matthew Rankin
Speciale vermelding: Ouvertures, The Living and the Dead Ensemble
Guild Filmprijs: Sheytan vojud nadarad (There Is No Evil), Mohammad Rasoulof
Cicae Art Cinema-prijs – Panorama: Digger, Georgis Grigorakis
Cicae Art Cinema-prijs – Forum: Ping jing (The Calming), Song Fang
Europa Cinemas Label: Håp (Hope), Maria Sødahl
Teddy Awards – Beste film: Futur Drei (No Hard Feelings), Faraz Shariat
Teddy Awards – Beste documentaire/essayfilm: Si c’était de l’amour (If It Were Love), Patric Chiha
Teddy Awards – Beste Kortfilm: Playback. Ensayo de una despedida (Playback), Agustina Comedi
Teddy Awards – Juryprijs: Rizi (Days), Tsai Ming-liang
Teddy Awards – Activisten-prijs: Olga Baranova, Maxim Lapunov, David Isteev
Caligari Filmprijs: Victoria, Sofie Benoot, Liesbeth De Ceulaer & Isabelle Tollenaere
Vredes-filmprijs: Los lobos, Samuel Kishi Leopo
Amnesty International Filmprijs: Welcome to Chechnya, David France
Heiner Carow-prijs: Garagenvolk (Garage People), Natalija Yefimkina
Compass-Perspektive-prijs: Walchensee Forever, Janna Ji Wonders
Ag Kino Gilde 14plus: Jumbo, Zoé Wittock

Publieksprijzen
Panorama Publieksprijs – Speelfilm: Otac (Father), Srdan Golubović
Panorama Publieksprijs – Documentaire: Welcome to Chechnya, David France
Berliner Morgenpost Lezersjury-prijs: Effacer l’historique (Delete History), Benoît Delépine & Gustave Kervern
Tagesspiegel Lezersjury-prijs: Chico ventana también quisiera tener un submarino (Window Boy Would Also Like to Have a Submarine), Alex Piperno
Teddy Queer.de Lezersprijs: Futur Drei (No Hard Feelings), Faraz Shariat