Dansplaining #8
Exit cinema?
Wonder Woman 1984
Dan Hassler-Forest zoekt als de Indiana Jones van de filmwetenschappen maandelijks naar de actualiteiten, de verborgen betekenissen en geheime kamers van de filmgeschiedenis.
Nu 2020 ten einde loopt, lijkt ook het einde van de voortdurende crisis in zicht te komen. Optimistische berichten over een vaccin bieden uitzicht op een terugkeer naar het leven van vóór de coronapandemie.
Maar terwijl het virus in de VS nog ongenadig hard blijft toeslaan, begint hier door te dringen dat er voor de filmindustrie misschien wel geen weg terug is. De grootste Amerikaanse bioscoopketens hebben de deuren al lang moeten sluiten, en na hun grote premières zo lang mogelijk te hebben uitgesteld, beginnen nu ook filmstudio’s de handdoek in de ring te gooien.
Disney had grote krakers als Mulan en Soul al verplaatst naar hun streamingkanaal. Op 3 december kondigde Warner aan dat alle films die gepland staan voor 2021 in ‘hybride’ vorm zullen verschijnen: in een klein aantal theaters en daarnaast voor een beperkte periode via het eigen streamingplatform HBO Max. Intussen proberen studio’s zonder een eigen streamingdienst hun grote producties steeds meer door te verkopen aan giganten als Netflix en Amazon.
Het is de zoveelste nagel aan de doodskist van de bioscoop zoals we die kennen. Onafhankelijke exploitanten die al op omvallen stonden, konden eerder nog rekenen op grote publieksfilms die exclusief op het grote doek te zien zouden zijn: grote producties als Dune, Wonder Woman 1984 en The Matrix 4 staan garant voor omzet. Maar wat als je ook films als deze meteen al thuis op je bank kunt kijken? De gevolgen zijn dramatisch voor een sector die steeds afhankelijker was geworden van grote franchise-films.
Eén mogelijkheid is dat het merendeel van de bioscopen de deuren voorgoed sluit en dat er alleen in de grote steden nog een aantal draaiende wordt gehouden. Naar de bios gaan wordt dan niet meer een gewoon en betaalbaar avondje uit, maar een meer exclusieve aangelegenheid, waar ook een ander prijskaartje aan zal hangen. Een andere optie is dat megastudio’s als Warner en Disney met deze plannen juist bewust inzetten op het faillissement van de grote bioscoopketens. Dan kunnen ze zelf straks voor een appel en een ei die zalen opkopen en hun eigen positie nog verder versterken. Lange tijd werden studio’s daarvan juridisch weerhouden om de vorming van grote mediakartels te voorkomen. Maar deregulering en globalisering hebben van deze wetten weinig heel gelaten. Als Disney een eigen bioscoopketen wil inrichten waar alleen hun eigen films te zien zijn, is er weinig wat ze tegenhoudt.
Beide toekomstbeelden zijn op hun eigen manier somber. Zelfs een ‘best-case scenario’ moet uitgaan van het idee dat er voor de bioscoop niet zomaar een weg terug is. Exit cinema?