Ready Player One en games

Wat moet je over gaming weten om Ready Player One te begrijpen?

Ready Player One

Steven Spielberg maakt een film over gaming. Als de voortekenen niet bedriegen is Ready Player One een korte introductie in allerlei soorten games die miljoenen mensen over de wereld momenteel spelen. We gingen Spielberg voor.

Wie bij het horen van het woord party eerst aan een feestje denkt en denkt dat MMORPG een geluid is dat mensen maken als ze zich verslikken, moet zeker even meelezen. Steven Spielbergs Ready Player One leunt behalve op een ongelofelijke hoeveelheid verwijzingen naar de westerse popcultuur van de afgelopen veertig jaar, die de film op zichzelf al tot een fijne puzzel maken — denk aan de DeLorean uit Back to the Future die deelneemt aan een death race en het liedje ‘Pure Imagination’ uit Willy Wonka and the Chocolate Factory — ook sterk op de gamecultuur.

De plot is gebaseerd op het gelijknamige scifi-boek van Ernest Cline. Dat zit vol met verwijzingen naar de offline gamecultuur zoals die van de jaarlijkse ‘Mystery Hunt’ van het Massachusetts Institute of Technolo­gy en de daarop gebaseerde immens populaire escape­rooms en misschien ook wel naar de schattenjacht ‘On the Trail of the Golden Owl’ — waarover straks meer. Maar visueel belooft de film een aaneenschakeling van videogamespektakel te worden. Dus wat moet je weten van games om Ready Player One te begrijpen? Of, laten we zeggen, om er meer van te genieten?

Oasis
Ready Player One speelt zich af in 2045. Door klimaatveranderingen en een wereldwijde energiecrisis, oorlog, hongersnood, armoede en ziekte zijn de aarde en de mensheid de uitputting nabij. Binnen die dystopische wereld maakt computergenie James Halliday furore met OASIS, een succesvolle videogame die is uitgegroeid tot een immens populair virtual reality-universum waarop een groot deel van de mensheid minstens één keer per dag inlogt om al dan niet samen met anderen in groepen (‘party’s’ in Playstation-jargon) avonturen te beleven of nieuwe contacten op te doen. Want dat lukt niet meer in de smerige, echte wereld buiten. Het succes heeft van Halliday een van de rijkste mensen op de planeet gemaakt.

OASIS is in feite wat een MMORPG wordt genoemd: een massively multiplayer online role-playing game waarin een groot aantal spelers in dezelfde online wereld spelen. Met elkaar of tegen elkaar.

Destiny
Daarmee ondergraaft de film in navolging van de succesroman van Cline het hardnekkige vooroordeel dat gaming en andere vormen van interactie in een virtuele wereld botsen met ‘echte’ sociale contacten. Veel online games vereisen juist sociale interactie. Sterker nog, verschillende onderzoeken bevestigen dat een MMORPG als World of Warcraft zijn succes te danken heeft aan vormen van samenwerking en sociale interactie. Ze blijken voor spelers zelfs een belangrijke reden om het spel steeds opnieuw te spelen.

De sciencefiction role-playing game Destiny bijvoorbeeld heeft slechts een beperkt aantal single player missies, avonturen die je alleen kunt voltooien dus. Het succes heeft de game juist te danken aan de soepele manier waarop spelers van over de hele wereld samen kunnen werken en lol kunnen beleven als ze in elkaars spelsessies verschijnen. Een aantal complexe missies in Destiny kan zelfs niet gespeeld worden zonder in realtime via je headset met andere spelers over de beste strategie te overleggen. Al die elementen komen terug in Spielbergs film.

Paasei
Het belangrijkste plotelement van Ready Player One moet dan nog komen. Omdat miljardair Halliday geen erfgenaam heeft, blijkt hij na zijn overlijden een raadsel te hebben ontworpen dat naar een zogenoemd easter egg leidt. Wat is een easter egg? In Ready Player One blijkt het easter egg letterlijk een groot gouden ei, maar doorgaans zijn easter eggs in games verwijzingen naar populaire cultuur, bij voorkeur naar andere, oudere games. Wie bijvoorbeeld in de first person shooter (zie juitleg hieronder) Just Cause 3 door het denkbeeldige landschap van de mediterrane eilandstaat Medici struint, zou plotseling zomaar op Thors hamer kunnen stuiten.

Wie het easter egg vindt, erft niet alleen Halliday’s enorme fortuin maar zal ook de leiding krijgen over OASIS, iets wat de gevestigde orde van het bedrijf achter OASIS trouwens niet zomaar over zijn kant laat gaan. De oplossing van het raadsel vereist niet alleen kennis van de popcultuur. Spelers moeten vooral overwinnen in virtuele races en virtuele gevechten doorstaan die doen denken aan de games die we tegenwoordig op onze consoles spelen (zie beneden).

Gouden uil
Ten slotte kort nog iets over de plot van Ready Player One want die lijkt dan weer gebaseerd op offline games. Ernest Cline lijkt zich bij het schrijven te hebben laten inspireren door een mysterie als On the Trail of the Golden Owl. Voor wie het niet kent: de Franse spelletjesontwikkelaar Max Valentin publiceerde in 1993 een boek met elf raadsels. Wie ze allemaal oploste zou een gouden uil vinden met toen al (!) een waarde van omgerekend 150.000 euro. En nu komt de klapper: het is niemand ooit gelukt om het laatste mysterie op te lossen. Dus ergens in Frankrijk ligt nog steeds de hoofdprijs begraven.


Eieren zoeken op YouTube

Just Cause 3: Thor’s Hammer
In Ready Player One moet het hoofdpersonage puzzels oplossen en races winnen om het easter egg te vinden. Die puzzels en races hebben de vorm van de verschillende soorten videogames die we tegenwoordig op game consoles als de Playstation en de Xbox kunnen spelen. Van alle genoemde titels zijn trailers en ‘gameplay’ – dus hoe je het spel werkelijk speelt – op YouTube te vinden.

Grand Theft Auto
Het racen in Ready Player One heeft meer weg van de ultrarealistische racegame Gran Turismo Sport met een vleugje van de Disney-klassieker Tron (verfilmd met Jeff Bridges in de hoofdrol), dan van Grand Theft Auto. Maar die laatste is een absoluut hoogtepunt onder de games en ontbreekt in geen enkele serieuze top tien van beste consolegames aller tijden. Om te begrijpen waarom de mensen in Spielbergs film steeds terugkeren naar de OASIS zou je een tijdje in de wereld van GTA V kunnen rondlopen. Of van Witcher III. Of van Horizon: Zero Dawn. Gamewerelden die zo groot zijn dat je er weken in rond kunt lopen. Gewoon voor de lol van het verkennen.

GTA V is een spel waarin je afwisselend een van drie personages speelt in het denkbeeldige Los Santos (een replica van Los Angeles). Doel is om als crimineel je fortuin op te bouwen. De game verscheen in 2013, een eeuwigheid geleden in de wereld van consolegames, maar voelt zelfs in 2018 geen seconde gedateerd. Wie wil weten hoe verleidelijk een gamewereld kan zijn, zoek op YouTube naar ‘gameplay Grand Theft Auto 5’.

FPS of first person shooter
Het eerstepersoonsperspectief in bijvoorbeeld de nieuwe WOII-game Call of Duty WWII (vermoord nazi’s) of in zombieslasher DOOM (vermoord monsters) is een van de meest geliefde user interfaces in games. Dat wil zeggen, het perspectief dat je als gebruiker krijgt aangereikt om door de wereld van de game te bewegen. Je zou verwachten dat een film die zoveel affiniteit met games heeft, dat perspectief vaak zou gebruiken.

Maar op basis van de trailerbeelden van Ready Player One lijkt de film toch vooral voor meer klassieke visuele effecten uit de cinema te hebben gekozen, al doen sommige fragmenten aan HALO denken, Microsofts beroemdste first person shooter. Spielberg heeft gezegd dat het zijn “moeilijkste film sinds Saving Private Ryan” is. Hij overlegde negen uur per week met Industrial Light and Magic over de visuele effecten. Film en het fps-perspectief gaan trouwens prima samen. Zoek op YouTube maar op ‘opening scene The Villainess‘ en je vindt de weergaloze eerste zeven minuten van deze Koreaanse actiefilm in fps-modus.

RPG of Role Playing Game
Vaak hebben die de vorm van een soort Middeleeuws magisch avonturenspel, waarin je kunt kiezen tussen de rollen van tovenaar, ridder of sluiper/spion: de zogenoemde character classes die elk hun eigen specifieke krachten hebben. De protagonist van Ready Player One, de in 2025 geboren Wade Owen Watts, vernoemt zijn avatar in OASIS naar Percival, de ridder van de Orde van de Ronde Tafel uit de Arthur-legende die beroemd werd vanwege zijn zoektocht naar de heilige graal. Sommige fragmenten uit de trailer doen denken aan de RPG Skyrim en de Japanse Final Fantasy-serie maar ook aan de MMORPG-game Sword Art Online. En dat is pikant omdat het verhaal dat Cline schreef wel heel erg lijkt op de romans die ten grondslag lagen aan Sword Art Online (en die een paar jaar eerder verschenen). Het verschil tussen RPG en MMORPG is overigens dat je RPG’s meestal in je eentje speelt en MMORPGs, zoals gezegd, met veel spelers tegelijk.

Spelregels
Om spelers niet te verwarren – een evolutie kunnen mensen nog wel aan, een revolutie creëert chaos – blijven de meeste games dicht bij de natuurwetten zoals we die op aarde kennen, ook al stapelen ze het ene spektakel op het andere. Vaak worden die natuurwetten een beetje verbogen, zoals in Just Cause, waarin je een flink eind kunt vliegen. Maar games die zulke wetten radicaal omkeren, zoals de puzzelgame Portal, zijn zeldzaam. Ready Player One blijft net als de meeste games dicht bij de natuurwetten, maar de trailer van de film suggereert wel dat de zwaartekracht zeker niet altijd geldt.

Dat Steven Spielberg al langer een voorliefde heeft voor games, wordt duidelijk in dit artikel van Den of Geek.