Focus: Bodies of Water

Water in films kan vele betekenissen hebben. Van onheilspellend en dreigend tot geruststellend en poëtisch. Alle varianten komen langs in het acht films tellende programma Bodies of Water, van 24 mei t/m 28 juni in De Uitkijk.

Zeg film en water en in de Nederlandse context doemt Bert Haanstra op. Dat deze filmmaker in zijn jeugd schilder wilde worden, zal niemand verbazen die Spiegel van Holland ziet. De korte film uit 1950 lijkt met zijn weerspiegelingen, rimpelingen en glinsteringen van water het werk van een impressionistische schilder. Haanstra’s visitekaartje als filmer leverde hem de prijs voor beste korte film in Cannes op.

Haanstra’s fascinatie voor water, en hoe we er in Nederland mee omgaan, leidde zestien jaar later tot De stem van het water. De documentaire toont mensen die met water te maken hebben: van vissers tot dijkbouwers en van waterrecreanten tot een bang jochie in een zwembad.

Deze twee “waterfilms” ontbreken niet in het programma Bodies of Water, maar er is meer te zien. L’avventura (Michelangelo Antonioni, 1960), waarin een vrouw tijdens een zeiltocht voor de kust van Sicilië vermist raakt, bevat schitterende beelden van de woeste zee als metafoor voor de gemoedstoestand van de personages. In La pointe courte (Agnès Varda, 1955), een mengeling van fictie en documentaire, worstelt een uit Parijs afkomstig stel in een vissersdorpje met huwelijksproblemen.

In Sink or Swim (Su Friedrich, 1990) is stromend water een metafoor voor de stroom herinneringen van een meisje aan haar vader, die nooit tijd voor haar had. In The River (Tsai Ming-liang, 1997) staat een waterlek in een huis symbool voor de kapotte relatie van een stel met hun zoon. Het magisch-realistische, hallucinerende August in the Water (Gakuryū Ishii, 1995) voert een meisje op dat na een ongeluk in een zwembad bovennatuurlijke, kosmische krachten krijgt. Leviathan (Lucien Castaing-Taylor en Véréna Parave, 2012), tenslotte, dompelt de kijker onder in het rauwe leven op een vissersboot.

Bodies of Water | 24 mei t/m 28 juni 2025 | De Uitkijk, Amsterdam