The Penguin Lessons

Steve Coogan speelt een cynische docent die de zorg voor een pinguïn op zich neemt in het Argentinië ten tijde van de Vuile Oorlog.

1976, Buenos Aires. In Argentinië vindt een gewelddadige staatsgreep plaats die de toekomstige militaire junta van Jorge Videla in het zadel zal helpen. Tegen deze achtergrond arriveert de rondreizende Engelsman Tom Michell (Steve Coogan) bij het prestigieuze St. George College om de aanstaande Argentijnse elite te onderwijzen in Shakespeare en Engelse poëzie.

Dat doet hij niet met veel enthousiasme. Deze docent gaat cynisch en blasé door het leven en zeult overduidelijk een trauma uit het verleden mee. Tom heeft daarmee wel iets weg van Steve Coogans gefictionaliseerde zelf uit de gevatte The Trip-films van Michael Winterbottom. Maar Peter Cattaneo’s The Penguin Lessons, gebaseerd op de memoires van de daadwerkelijke Tom Michell, is een ander soort komedie: conventionele feelgood over een nukkige man die langzaam ontdooit.

Hier komt de pinguïn uit de titel in beeld: om indruk te maken op een vrouw redt Tom het beestje van een olielek. Wanneer zij getrouwd blijkt en haar hielen licht, blijft Tom met de pinguïn achter. Waarmee dit verhaal zich ontvouwt als een Latijns-Amerikaanse variant op Picknick op het ijs (1996) van de Oekraïense successchrijver Andrej Koerkov, waarin eveneens een eenzame man in turbulente historische tijden de zorg voor een pinguïn op zich neemt.

Zoals te verwachten fungeert de geadopteerde pinguïn als breekijzer van Toms gevoelsleven. Het dier maakt hem tegen wil en dank benaderbaar. Bijvoorbeeld voor zijn schoonmaker, met wie hij een vriendschap aangaat. Wanneer de junta haar kleindochter ontvoert, komt de amorele Tom voor de vraag te staan of hij voor eens in zijn leven een goede daad zal verrichten.

Toms ontwikkeling van cynische klootzak naar warme goeierd loopt langs voorspelbare lijnen. Dat hoeft niet erg te zijn, maar dan heb je wel een hoofdrolspeler nodig die een intrigerend personage kan vertolken. Denk aan Paul Giamatti, die in The Holdovers (Alex­ander Payne, 2023) ook een chagrijnige jarenzeventigleraar speelde. Steve Coogan is echter opmerkelijk flets in The Penguin Lessons en kan zijn komische talent hier nauwelijks kwijt. Hij wordt daarbij niet geholpen door een weinig scherpe montage.

Het levert een kabbelende film op waarin veel punchlines smoren en het door de junta aangerichte leed weinig emotionele impact heeft. Misschien is het omdat we het politieke conflict door de ogen van een buitenstaander zien, maar The Penguin Lessons maakt op dramatische momenten een even onthechte indruk als zijn hoofdpersonage.