UNE AFFAIRE DE GOÛT

De Franse psychologische thriller is niet meer zo prominent in het filmlandschap aanwezig als twintig jaar geleden, maar allesbehalve gestorven. Het elegante Une affaire de goût nodigt de kijker uit aan een stijlvol gedekte tafel, waar de langoustines glanzen, de wijnen ademen en de gastheer meedogenloos manipuleert.

Wanneer in de openingsscène van Une affaire de goût de jonge kelner Nicolas Rivière (Jean-Pierre Lorit) de aandacht trekt van de mysterieuze industrieel Frédéric Delamont (Bernard Giraudeau) heeft regisseur Bernard Rapp in luttele minuten de toon gezet van zijn in Lyon spelende epicurische thriller. Nicolas proeft op verzoek van Delamont het voorgerecht en vertelt de veeleisende restaurantgast welke ingrediënten er in zijn verwerkt. "Geen vis? Geen kaas?" luidt Delamonts scherpe vraag, waarop Nicolas ontkennend maar gedecideerd antwoordt. Niet lang daarna gaat de jongeman, die met zijn vriendin en enkele medebewoners een huis in een volksbuurt deelt, uit nieuwsgierigheid bij de zakenman op audiëntie en accepteert een opmerkelijk aanbod: tegen een koninklijke vergoeding wordt hij Delamonts voorproever en vergezelt hij de fobische gastronoom bij ieder zakendiner.
Tussen de twee figuren ontstaat een samenzweerderige relatie, die bijna ongemerkt overvloeit in een ongezonde wederzijdse afhankelijkheid. Delamont beleeft via de zintuigen van zijn voorproever behalve exquise gerechten zonder vis en kaas, ook andere sensaties als gevaar en vrouwen, en Nicolas kan van dit alles al snel niet meer genieten zonder het klankbord van zijn broodheer. Hoe Nicolas in deze verwrongen realiteit levensgezellin (een pittige kioskhoudster, goed geportretteerd door Florence Thomassin), vrienden en uiteindelijk zichzelf verliest, wordt door Bernard Rapp onderkoeld in flashback-structuur verteld.

Hautaine charme
Uit ieder aspect van zijn tweede film spreken Rapps antecedenten als ‘homme de lettres’ — hij is onder andere redacteur van de prestigieuze televisiereeks literatuurbiografieën ‘Un siècle d’écrivains’ en zijn regiedebuut Tiré à part uit 1996 speelt zich af in de uitgeverswereld. In een tijd waarin een zwaar op de maag liggend sociaal realisme enerzijds en het Hollywood-magnetronvoedsel anderzijds ons gelimiteerde bioscoopmenu bepalen, strelen het beheerste vertelritme, de verzorgde dialogen en de elegante visuelen van Une affaire de goût de smaakpapillen van de fijnproever.
Wat de film ook op veel andere voorheeft, is een idee sec; het gegeven van een hedendaagse voorproever wiens hang naar avontuur hem fataal wordt, werd naar mijn weten niet eerder gebruikt. Wel doet de broeierige sfeer van deze roman-adaptatie enigszins denken aan Une étrange affaire (1981). Daarin spint regisseur Pierre Granier-Deferre tussen kantoorman Gérard Lanvin en de raadselachtige bedrijfsdoorlichter Michel Piccoli een soortgelijke merkwaardige relatie die op slechte wijze uitgaat. In Rapps film zit echter een perverse ondertoon die gaandeweg tot boventoon aanzwelt. Achter de façade van getailleerde kostuums, smaakvol ingerichte luxe-appartementen en geraffineerde gerechten met bijpassend wijnjaar loert een afgrond van egomanie, geestelijke verveling en manipulatie.
Van de twee aan elkaar gewaagde hoofdrolspelers maakt vooral Giraudeau indruk. De self-made acteur met de heldere kijkers legt in zijn vertolking precies die subtiele combinatie van hautaine charme en pathetische gekweldheid waardoor Delamont tot het laatst intrigerend blijft. En al komt de apotheose van deze iets andere film noir allerminst als een verrassing, de daaraan voorafgaande kleine negentig minuten psychologisch steekspel leveren chef-kok Bernard Rapp een verdiende vier sterren op.

Oliver Kerkdijk