Evenementen (Focus) – 30 juni 2011

Chileense wederopstanding
eyefilm.nl
Fillmjournalisten ontdekken nogal snel nieuwe bewegingen en interessante filmlanden, die een paar jaar later in rook blijken opgegaan. Toch lijkt er in de Chileense cinema echt iets aan de gang te zijn. Dat is opmerkelijk, omdat er na een korte bloeiperiode tijdens het bewind van Salvador Allende (1970-1973) zelden nog iets werd vernomen van de Chileense cinema. De boegbeelden Raúl Ruiz en Patricio Guzmán verdwenen na de militaire coup in 1973 naar het buitenland, waarna de Chileense cinema in een moeras wegzakte. Ruim veertig jaar later is er sprake van een voorzichtige wederopstand. Het begon zes jaar geleden met en la cama van Mattias Bíze. De innemende film portretteert een verliefd stel in hun eerste nacht samen. Blijven ze bij elkaar? Een internationale festivalhit was drie jaar later tony manero van Pablo Larrain. De film volgt een jongen met een obsessie voor John Travolta’s personage in saterday night fever. De knul gaat letterlijk over lijken om als discodanser beroemd te worden. Beide filmmakers bleken geen eendagsvliegen: Mattias Bíze bevestigde zijn talent met la vida de los peces en Larrain met post mortem. EYE vertoont van 2 t/m 15 juni onder de titel ‘Cinema Chile’ een tien films tellend overzicht van de Chileense opleving. Naast genoemde films zijn te zien: de documentaires nostalgia de la luz (Patricio Guzman, 2010) en el mocito (Marcela Said en Jean de Certerau, 2011), en de speelfilms lucia (Niles Atallah, 2010), metro cuadrado (Nayra Ilic, 2011), la nana (Sebastian Silva, 2009), ocaso (Théo Court, 2010), perro muerto (Camillo Becerra, 2010) en el poder de la palara (Francisco Hervé, 2009). Op 7 juni is er het programma ‘Chili door Nederlandse ogen’, dat films bevat van Nederlandse filmmakers en fotografen over Chili. Hoe keken Johan van der Keuken, Joris Ivens, Koen Wessing en anderen naar het land?

EYE over het IJ
eyefilm.nl
Dat EYE volgend voorjaar een spectaculair nieuw gebouw aan de overkant van het IJ betrekt, weet inmiddels iedereen. Om alvast kennis te maken met Amsterdam Noord presenteert EYE van 14 t/m 18 juni het festival North by Northwest in Amsterdam Noord. Op de IJ-promenade in Overhoeks is voor jong en oud een scala aan activiteiten opgezet. In een negen meter hoge witte opblaas-dome worden films met live muziek vertoond. Onder meer de bands 65Daysofstatic en The Moi Non Plus spelen nieuwe soundtracks bij de klassiekers silent running (Douglas Trumbull, 1972) en eraserhead (David Lynch, 1977). Ook buiten worden films vertoond. Onder meer in de Canta Drive-in: vanuit de stadsautootjes kan worden gekeken naar saterday night fever (1977). Ook zijn er buiten projecties van allerlei soorten beelden uit het EYE-archief. En er zijn filmperformances en workshops. Voor mensenhaters is er een éénpersoonsbioscoop. Op zaterdag zijn er zogenoemde ‘spooktochten’ door het in aanbouw zijnde EYE-gebouw.

eraserhead

Mannelijk noch vrouwelijk
debalie.nl
transcreen.nl
De categorieën mannelijk en vrouwelijk maken het leven lekker overzichtelijk, maar niet iedereen voelt zich thuis in de tweedeling. Het TranScreen Filmfestival (de opvolger van het Amsterdam Transgender Film Festival) stelt van 1 t/m 5 juni in de Balie het denken over mannelijk en vrouwelijk ter discussie. Het festival toont films die als thema genderdiversiteit hebben. Geen keurslijf maar een zelfgekozen identiteit. Kortom, TransScreen richt zich op transseksuelen, travestieten, transvrouwen, transmannen, transgenderisten, androgyne personen, dragqueens, drag-kings en genderqueers. Het twintig films tellende programma biedt zowel lichtvoetige publiekstrekkers als kritische informatieve documentaires. De openingsfilm is de documentaire forever’s gonna start tonight (Michelle Lawler, 2009), over het leven van de dragqueen Vicky Marlane, die op haar 75^ste nog steeds op het podium staat. Ook te zien: de veelgeprezen documentaire regretters (Marcus Lindeen, 2009), waarin twee zestigers openhartig terugblikken op de invloed van sekseverandering op hun leven.

regretters

Digitale zelfmoord
eyefilm.nl
Breaking Ground NL is de naam van het tweemaandelijkse evenement in Eye Film Instituut rond talentvolle studentenfilms. Na vertoning van de films volgen altijd Q&A’s met de makers. Het seizoen sluit dit jaar op 8 juni af met vijf korte films. De documentaire sauti spicy (Evelyne Adeyinka) portretteert een dorpsbioscoopje op het platteland van Tanzania. De documentaire ik vind dit leuk (Alette van Zwieten, Anna van ’t Hek en Merijn Scholte Albers) toont het soort evenement, waarvan veel mensen na afloop foto’s op Facebook zetten. Over Facebook gaat ook de documentaire farewell facebook, waarin regisseur Joep van Osch digitaal zelfmoord pleegt, omdat het bijhouden van het digitale verkeer hem stress bezorgt. In de fictiefilm de lucha boys (Thijs Bazelmans) tonen flashbacks wat er twintig jaar geleden misging bij een door twee vrienden uitgevoerde stunt. En in de animatie lebensader (Angela Steffen) verklaart een meisje de hele wereld aan de hand van één boomblaadje.

farewell facebook

Hitler als camp
ketelhuis.nl
hollandfestival.nl
Het Holland Festival opent 2 juni met de theatervoorstelling Mea Culpa van Christoph Schlingensief, die vorig jaar op 49-jarige leeftijd aan longkanker overleed. In Mea Culpa speelt ziekte een grote rol. Schlingensief noemde het stuk "een sociale plastiek van zijn ziekte". Dat de Duitser, die door sommigen als een controversieel genie en door anderen als een cynische provocateur werd gezien, naast toneelstukken ook films maakte, is minder bekend. Het Ketelhuis vertoont van 2 t/m 8 juni in het kader van het Holland Festival zijn films, waaronder de Duitslandtrilogie (1989-1992). Deze drie films (100 jahre adolf hitler, das deutsche kettensägenmassaker en terror 2000) leidden tot veel commotie in Duitsland. De campachtige films behandelen de Duitse geschiedenis als een horrorfarce van geweld en seks. In 100 jahre pleegt Goebbels incest met zijn dochter, neukt iedereen met iedereen in Hitlers bunker en wordt de dictator na zijn zelfmoord vervangen door een vrouw met een snor. U heeft een idee. Naast de trilogie zijn te zien: mutters maske, freakstars, the african twintowers (essayachtige film over 9/11, Richard Wagner, Afrika en nog veel meer), egomania en een selectie korte films.

100 jahre adolf hitler

Noodlottig depressief
ketelhuis.nl
hollandfestival.nl
Het Holland Festival besteedt niet alleen aandacht aan toneel- en filmregisseur Christoph Schlingensief, maar ook aan de Amerikaanse acteur, toneelschrijver, scenarist en performer Spalding Gray. Gray was in 1975 mede-oprichter van de legendarische toneelgezelschap The Wooster Group. Met de experimentele theatergroep oogstte hij veel succes. Ook speelde Gray bijrollen in veel films. Internationaal oogstte hij veel waardering met de verfilming door Jonathan Demme van zijn autobiografische toneelmonoloog swimming to cambodia (1987). Daarin memoreert Spalding met veel humor de perikelen bij het maken van de Hollywoodfilm the killing fields, over een door de Rode Khmer in Cambodja aangerichte massaslachting. Gray speelde daarin een bijrol. Gray leed aan depressies, die verergerden na een auto-ongeluk in Ierland. In 2004, drie jaar na het ongeluk, pleegde hij op 62-jarige leeftijd zelfmoord door in de New Yorkse East River te springen. Het Ketelhuis vertoont van 10 t/m 13 juni drie films over Gray: swimming to cambodia, gray’s anatomy (1996), over Grays zoektocht naar de beste behandeling voor zijn oogafwijking, en Steven Soderberghs recente documentaire over hem, and everything is going fine (2010).

Spalding Gray

22e Beeld voor Beeld!
beeldvoorbeeld.nl
Het Beeld voor Beeld-festival noemde zich altijd een festival voor visuele antropologie, maar dat klinkt in deze tijd blijkbaar te academisch. Het festival is nu een "documentairefestival over culturele diversiteit". Ander label, maar het festival richt zich nog steeds op antropologische thema’s als stad en platteland. Een verschil met vroeger is dat het zich nu ook bezighoudt met actuele ontwikkelingen. Zo besteedt de 22^e editie, die van 7 t/m 12 juni in het Tropentheater in Amsterdam wordt gehouden, onder de titel Voices from the Middle East aandacht aan de ontwikkelingen in de Arabische wereld. Ook is er aandacht voor de terugkerende kwestie in de visuele antropologie of de blik van de buitenstaander of die van de insider de zinnigste culturele kennis oplevert. Het thema stad wordt belicht vanuit het perspectief van de financieel-economische crisis. Zo toont de openingsfilm men of the city (Marc Isaacs, 2009) hoe vier Londenaren in het financiële hart van Londen de crisis ondergaan. Er is ook een vrolijker thema: dans en muziek. Lekker kijken naar het Chinese klassieke zwijgende melodrama romance of the western chamber (Hou Yao, 1927) met live-muziek van het Filip Kimho Duo. En waar anders dan op het Beeld voor Beeld festival kunt u debatteren over oriëntaalse danskunst (‘oriental dance in context’)?

men of the city

Amsterdam Roots Festival
melkweg.nl
De zomer is in aantocht, dus ook het Amsterdam Roots Festival. Melkweg Cinema participeert in de veertiende editie, die van 22 t/m 26 juni wordt gehouden, met het programma Roots in Beeld. Het bevat muziekdocumentaires uit Turkije, Argentinië, Nigeria, Jamaica en Cuba. Uit Turkije komt lost songs of anatolia (Nezih Ünen, 2010), dat de muzikale traditie van Anatolië tegen de achtergrond van overdonderend mooie landschappen vastlegt. In mono (2008) volgt documentairemaker Mauro Andrizzi een half jaar twaalf Argentijnse experimentele bands. De documentaire suffering and smiling (Dan Ollman, 2006) schetst een portret van de legendarische Nigeriaanse zanger Fela Kuti. Een documentaire die made in jamaica heet, moet wel over reggae gaan. Documentairemaker Jérôme Laperrousaz schets in de film uit 2006 verleden en heden van Jamaica’s beroemdste exportproduct. revolution (Mayckell Pedrero Mariol, 2010) toont de Cubaanse hiphoppers Los Aldeanos, die schipperen tussen verlangen naar vrijheid en de repressie van het regime.

lost songs of anatolia

Groen, groener, groenst
strawberryearth.com
Een filmcompetitie voor beste ‘groene film’ was er nog niet. De organisatoren van het  Strawberry Earth Film Festival, een ecologisch filmfestival dat op 3 en 4 juni in Amsterdam in Studio K wordt gehouden, vinden dat het tijd is voor zo’n competitie. Ze bedoelen er geen wedstrijd mee voor films over buitenaardse groene mannetjes, maar voor films die tijdens de productie het milieu het minst belasten. Op 3 juni lanceert actrice Thekla Reuten als ambassadrice van de Groene Competitie het plan. Reuten : "Het is tijd om anders te gaan denken over de manier waarop we films maken, het is tijd om onze industrie groener te maken." Het festivalprogramma bevat documentaires over een positieve en creatieve omgang met het milieu. Gedebatteerd wordt er ook: op 4 juni gaat het in Food for change — Eat your heart out over de slag om de consument in de supermarkt. Hoe hem ecologisch bewust te maken?

Vunzig en ranzig
filmhuiscavia.nl
vera-groningen.nl
De lezers van het (vernieuwde) Schokkend Nieuws, het onvolprezen tijdschrift voor horror-, sciencefiction-, fantasy- en cultfilms, zal de term video nasties vertrouwd in de oren klinken, maar filmliefhebbers die minder thuis zijn in de krochten van de cinema moeten de documentaire video nasties: moral panic, censorship & videotape niet aan zich voorbij laten gaan. De film van de Engelsman Jake West is te zien in filmhuis Cavia (5 juni) en Vera Zienema (7 juni). In Vera Zienema is producent Marc Morris van video nasties aanwezig om tekst en uitleg te geven over de film, die de geschiedenis van het fenomeen schetst. De term ontstond in de jaren zeventig toen videotheken bergen geld verdienden met exploitatiefilms. Hoe vunziger en ranziger, hoe beter. Filmavonturiers maakten voor een habbekrats (horror)films die de sensatiezucht moesten prikkelen, zoals cannibal holocaust en killer nun. De stroom films leidde in Engeland tot door de tabloids aangewakkerde morele paniek: wat moest er van de Engelse jeugd terechtkomen? De videobranche vreesde voor haar hachje en accepteerde in 1984 een wettelijke regeling die de video nasties aan banden legde. Het kan verkeren: bijna dertig jaar later roepen de films vooral nostalgie op.

cannibal holocaust

Pablo Trapero
lievevrouw.nl
filmhuisarnhem.nl
chasse.nl
plazafutura.nl
filmhuisdenhaag.nl
Het retrospectief dat het Latin American Film Festival vorige maand presenteerde van Pablo Trapero, een van de interessantste representanten van de Nieuwe Argentijnse Cinema, rouleert nog door vijf filmtheaters: De Lieve Vrouw in Amersfoort, Focus Filmtheater in Arnhem, Chassé Cinema in Breda, Plaza Futura in Eindhoven en in Filmhuis Den Haag.

Pablo Trapero

Films uit de kast
homescreen.nl/gay
Het is zomer en dus weer tijd voor de Gay & Lesbian Summer Tour. De organisator, distributeur Cinemien, laat weer tien films uit de kast komen. Waaronder de Teddy Award-winnaar ausente (Marco Berger, 2010), over de opbloeiende relatie van een sportleraar met een leerling, en het controversiële from beginning to end (Aluisio Abranches, 2009), over een liefdesverhouding tussen twee halfbroers. Het programma rouleert door twaalf filmtheaters.

from beginning to end