Evenementen – 25 februari 2015
The Ballad of Shovels and Rope
Van Bob Marley tot foute videoclips
Popmuziek heeft inmiddels zo’n lange geschiedenis dat Melkweg Cinema vorig jaar begon met het maandelijks vertonen van interessante documentaires over popgroepen en bijzondere concertregistraties. Dit jaar gaat het daarmee verder. Zoals op 5 feb. met Bob Marley & The Wailers: Easy Skanking in Boston ’78, dat de reggaezanger, die dit jaar zeventig zou zijn geworden, aan het werk toont op een podium in Boston. Een fan filmde met Marleys toestemming het concert. Het resultaat is een tijdsdocument met klassiekers als ‘No Woman No Cry’ en ‘I Shot the Sheriff’. Nog meer Marley: 8 feb. vertoont Melkweg Cinema de veelgeprezen documentaire Marley. Filmmaker Kevin MacDonald sprak bijna iedereen in Marleys omgeving en had toegang tot de privéarchieven van de familie. De documentaire The Ballad of Shovels and Rope volgt het singer-songwritersechtpaar Michael Trent en Cary Ann Hearst vanaf de dag dat ze onder de naam Shovels & Rope gaan optreden. Natuurlijk gaat hun hond mee, want dat past bij de sfeer van pure americana. Te zien op 6 feb. Spandau Ballet was in de jaren tachtig een band om van te houden of om te haten, een middenweg was er niet. De documentaire Spandau Ballet: Soul Boys of the Western World (14 feb. te zien) schetst de opkomst en ondergang van de Britse band en zijn invloed op muziek en mode. Zin in bizarre, ridicule, grappige en foute videoclips? De Foutmijn Videoclip Show presenteert voorzien van commentaar op 14 en 21 feb. videoclipfragmenten van obscure Nederlandse zangers, jaren-80-kitschbands, rare Sovjetbandjes en Aziatisch extremisme. Op 28 feb. is er in het kader van Helemaal Melkweg van alles te beleven met performances, muziek, dans en film. Zoals Hado’s Super 8 Corner, een programma waarin filmverzamelaar Hado obscure filmpjes uit zijn archief vertoont, van horror tot sci-fi, van found footage tot cartoons. Ook te zien in Helemaal Melkweg ‘Take Me to the River’, een documentaire over de hoogtijdagen van de Memphis-muziekcultuur. Na de film treden soullegendes William Bell en Lawrence Boo’ Mitchell op.
Jean Desmets droomfabriek
Je doet jezelf tekort als je de expositie over filmpionier Jean Desmet in EYE niet gaat zien (voluit: Jean Desmets droomfabriek. De avontuurlijke jaren van de film, 1907-1916). Wie denkt dat het medium film altijd al was zoals wij het kennen, met de dominante positie van de verhalende speelfilm, wordt op de expositie verrukkelijk uit de droom geholpen. Film was in de eerste decennia na de uitvinding een fantasierijk, nog niet aan regels gebonden medium waarin filmmakers volop experimenteerden met beeld, kleur, acteren en verhaaltechnieken. Het is aan Desmet te danken dat we dit kunnen zien, want de filmdistributeur en -exploitant bewaarde, anders dan zijn collega’s, al zijn films. Het heeft een collectie van bijna duizend films opgeleverd, in feite het kroonjuweel van EYE. De expositie biedt met films op grote schermen, affiches en archiefstukken een verhelderend inzicht in de activiteiten en films van Desmet. Wie meer wil weten over de filmcultuur in Desmets glorietijd, de eerste decennia van de vorige eeuw, moet ook het nevenprogramma van films en gastsprekers bezoeken. Tweewekelijks gaat een kenner dieper in op een specifiek aspect van de Desmet-collectie, gevolgd door een filmvertoning. Op 8 feb. praat de Zwitserse filmhistorica Mariann Lewinsky over de geboorte van de filmster, waarbij we moeten denken aan diva’s als Asta Nielsen, Lyda Borelli en Vera Joereneva. Van die laatste is de Russische film A Woman of Tomorrow (Pjotr Chardynin, 1914) te zien. Op 15 feb. spreekt curator Elif Rongen over de invloed van de Eerste Wereldoorlog op Desmet en zijn collectie. Daarna volgt de vertoning van Wenn Völker Streiten (Cäsar Lupow, 1915), een van de eerste antioorlogsfilms. Filmmaker en publicist Peter Delpeut vertelt 22 feb. over het inventieve kleurgebruik in de vroege cinema. Zijn lezing wordt gevolgd door Ein Verhängnisvoller Schwur (Emmerich Hanus, 1919), over een vrouw in een psychiatrische inrichting. Historicus Geert Waling gaat 22 feb. in op het beeld van armoede in de Desmet-films. Is dat beeld nu anders in films? Welke film na zijn lezing is te zien is nog onbekend.
Gavroche rêve de grandes chasses (Paul Bertho, 1912)
Koeien bedreigen Israël
De Balie in Amsterdam presenteert in het weekend van 30 jan. t/m 1 feb. het Human Rights Weekend. Internationale gasten komen over de mensenrechtensituatie in de wereld praten, maar er is ook een filmprogramma met onder meer een selectie korte films van het in 2010 opgerichte Syrische Abounaddara Collectief. Die groep bestaat uit filmmakers die een ander beeld van Syrië willen geven dan het dominante beeld in de westerse media. Het gaat ze om de verhalen achter de krantenkoppen. Wekelijks plaatst het collectief een korte film online op abounaddara.com. Woordvoerder Charif Kiwan komt praten over de intenties en werkwijze van het collectief. In Virunga, dat bij de Oscars de shortlist voor beste documentaire heeft gehaald, stelt een groep rangers hun leven in de waagschaal om het Virunga National Park in Oost-Congo te beschermen. Het gebied is met z’n delfstoffen en wilde dieren een aantrekkelijke prooi voor stropers en multinationals. Ook bevinden zich er rebellen en milities. The Wanted 18 legt op humoristische wijze de absurditeit van het Israëlisch-Palestijnse conflict bloot. De film blikt terug op de boycot van Israëlische producten door Palestijnse dorpsbewoners tijdens de eerste Intifada in 1987 op de Westelijke Jordaanoever. Om toch aan melk te komen, begonnen Palestijnse activisten een melkveehouderij. Israël beschouwde de verkoop van de melk als een verzetsdaad en de koeien als ‘een bedreiging voor de staat’. De documentaire Evaporating Borders gaat over asielzoekers en politieke vluchtelingen op Cyprus. Filmmaakster Iva Radivojevic laat zien hoe zij lijden onder intolerantie, nationalisme en xenofobie. Na vertoning van de film is er een Skype-interview met Radivojevic. In The E-Team krijgt de kijker inzicht in het werk van mensenrechtenspecialisten van Human Rights Watch in conflictgebieden. Een paar van hen zijn ook aanwezig in de Balie, evenals Rachel Beth Anderson, één van de makers van de film.
Virunga
Het hele jaar Ciné Premières
Het hart van het festival Ciné Premières bevond zich zeventien edities lang in ForumImages in Groningen, maar vorig jaar kwam een einde aan de samenwerking. Het festival moest plaatsmaken voor het satellietprogramma van het IDFA. Hulp kwam van het Zeeuwse festival Film by the Sea, dat alle geselecteerde Ciné Premières-films draaide. Ciné Premières is nu ook gedurende de rest van het jaar aanwezig doordat het maandelijks in de landelijke filmtheaters een voorpremière van een Franse film vertoont. In januari was dat de komedie La rançon de la gloire van Xavier Beauvois. Deze maand is dat Loin des hommes (David Oelhoffen, 2014), dat 15 maart in première gaat, maar nu dus al in een aantal filmtheaters als voorpremière te zien is. De film, naar een novelle van Albert Camus, speelt zich af in 1954 in de tijd van de Algerijnse bevrijdingsoorlog tegen de Franse koloniale overheerser. Een Franse leraar krijgt de opdracht om een man die verdacht wordt van moord op zijn neef van een dorpje naar de rechtbank in de stad te begeleiden. Onderweg krijgen de twee te maken met familieleden van de verdachte man die zich willen wreken, het Franse leger en Algerijnse vrijheidsstrijders. De zware tocht schept een band tussen de twee mannen. Te zien in Focus Filmtheater in Arnhem (1 feb.), Filmhuis Den Haag (1 feb.), Filmhuis De Keizer in Deventer (3 feb.) en filmtheater Lumière in Maastricht (3 feb.).
focusarnhem.nl | filmhuisdenhaag.nl | filmhuisdekeizer.nl | lumiere.nl
Loin des hommes
Gouden klassiekers
Voor nieuwe films kunnen we naar het filmfestival in Rotterdam, maar gelukkig vergeten filmtheaters niet om ook klassiekers te vertonen. Het oorlogsliefdesdrama Casablanca (1942) met Ingrid Bergman en Humphrey Bogart ("We’ll always have Paris") verveelt nooit. De klassieker der klassiekers is 17 feb. in Rialto te zien. Onbekender maar ook prachtig is Casque d’or (1952) van de Franse filmmaker Jacques Becker. In de film over liefde, dood, vriendschap en jaloezie in het Belle Epoque speelt een prachtige Simone Signoret een vrouw die een gangster interessanter vindt dan de timmerman met wie ze getrouwd is. Ook te zien in Rialto (3 en 10 feb.). Wie nog eens wil zien waarom Doctor Zhivago (David Lean, 1965), waarin de arts en dichter Omar Sharif in Rusland verliefd wordt op een politieke activiste, vijf Oscars won, moet 27 jan. naar filmhuis Oldenzaal. Filmtheater CineBergen/Zwarte Schuur in Bergen vertoont 25 jan. Hitchcocks klassieker To Catch a Thief (1955), waarin oplichter Cary Grant en Grace Kelly iets moois met elkaar krijgen. Filmhuis Hengelo vertoont 13 feb. nog eens Billy Wilders geweldige klassieker Sunset Boulevard (1950), waarin Gloria Swanson als Norma Desmond niet kan accepteren dat ze geen filmdiva meer is.
filmhuishengelo.nl | filmhuisoldenzaal.nl | rialtofilm.nl | cinebergen.nl
Doctor Zhivago
Colleges filmrestauratie
Prachtig, dat filmerfgoed, maar het blijft niet vanzelf in goede staat. EYE en de Universiteit van Amsterdam presenteren onder de naam This is Film! Film Heritage in Practice van 12 februari t/m 19 maart een openbare collegereeks over filmrestauratie. Giovanna Fossati, hoofdconservator EYE en hoogleraar Filmerfgoed en Digitale Filmcultuur bij de UvA, bespreekt met internationale gasten filmrestauraties. Aan de orde komen onder meer de restauraties van de klassiekers Menschen am Sonntag en Dr. Strangelove, de digitalisering van vroege kleurenfilms, en de door Sony uitgevoerde 4K-transfer van de tv-serie Breaking Bad. Besproken worden ook de vele nieuwe mogelijkheden om filmerfgoed te presenteren. De collegereeks richt zich op iedereen met liefde voor film en geeft inzicht in restauratietechnologieën. De voertaal is Engels. Ieder college is omlijst met filmvertoningen. In totaal zijn er zeven colleges: ‘Film Heritage Everywhere. From the Magic Lantern to the Smartphone’ (12 feb.), ‘Hollywood Studios. Sony’s Restoration Work and the Case of Dr. Strangelove‘ (19 feb.), ‘European Archives. Collaborative Restorations and the Case of Menschen am Sonntag‘ (26 feb.), ‘Film or performance. Nicholas Ray’s We Can’t Go Home Again’ (5 maart), ‘Playing with Colour. Teaching Film Heritage to Children’ (12 maart), ‘Exposing Cinema. The Jean Desmet Exposition’ (19 maart) en ‘EYE Collectiedag’ (26 maart).
Dr. Strangelove
Eten en film — film en eten
Dat films en voedsel goed samengaan, ontdekken steeds meer filmtheaters en festivalmakers. Zo kent Amsterdam het in Kriterion en Studio K gehouden Food Film Festival. De Verkadefabriek in Den Bosch haakt in op de trend met de eerste editie van het City Food & Film Festival. In samenwerking met de HAS Hogeschool staat het filmtheater van 6 t/m 8 feb. onder het motto Kijk smakelijk! in het teken van eten en films. Wat dat eerste betreft kunnen er sprinkhanen worden geproefd, er is informatie over de beste koffie, er kan worden gepraat met lokale stadsboeren en uitstekend worden gegeten. Het filmprogramma bestaat uit een mix van speelfilms en documentaires over voedsel. In de speelfilm Chef (John Favreau) ontdekt een sterrenkok na zijn ontslag dat rondrijden in een snackcar veel leuker is. De documentaire Dansen met gehoornde dames (Onno Gerritse) portretteert een boerenstel, dat hun koeien geen antibiotica geeft, omdat ze een gezond ecologisch boerenbedrijf willen. Benny Vink portretteert in Het nieuwe eten chefkok Jonathan Karpathios, die zelf zijn groenten verbouwt, zodat hij weet wat hij zijn gasten voorzet. De keuken van Johannes (Bianca Tan) geeft een portret van de gevreesde vorig jaar overleden culinaire criticus Johannes van Dam. Growing Cities (Dan Susman) onderzoekt de mogelijkheden van urban farming. More than Honey (Markus Imhoof) onderzoekt de oorzaken van de bijensterfte. En Meat Hooked (Suzanne Wasserman) toont traditionele en nieuwe stijl-slagers aan het werk in New York.
Dansen met gehoornde dames
IDFA gaat op reis
Wie eind november niet naar het IDFA kon, kan alsnog iets van het festival proeven in IDFA on Tour, dat vanaf 17 jan. t/m april ruim zestig locaties aandoet. Het programma bevat drie uitstekende documentaires. In Something Better to Come volgt de Deense filmmaakster Hanna Polak veertien (!) jaar de Russische Yula, van klein kind tot tiener, op een vuilstortplaats buiten Moskou. Met haar moeder, een handvol andere kinderen, dronkaards en outcasts slijt de tiener haar dagen rondscharrelend tussen het vuil. Het zijn mensen die in het bikkelharde Rusland van Poetin over de rand zijn gedonderd. Ellende genoeg op de vuilstortplaats, maar Yula blijft dromen van een leven in een flatje. Keep on Keepin’ on (Alan Hicks, 2014) portretteert de legendarische trompettist Clark Terry. Spelen kan de in 1920 geboren muzikant niet meer, maar zijn kennis doorgeven aan een jongere generatie nog wel. De film focust op zijn vriendschap met een jonge blinde pianist die hij lesgeeft. En passant geeft de film een kijkje in Terry’s muzikale verleden, waarin namen als Miles Davis en Billie Holiday opduiken. Those Who Feel the Fire Burning (Morgan Knibbe) is een hallucinante documentaire over het uitzichtloze leven van vluchtelingen in Zuid-Europa. Knibbe vond voor de dramatische situaties die hij laat zien een unieke vorm, die zich tussen fictie en factie beweegt. De film wordt verteld met de voice-over van een verdronken vluchteling, wiens geest de kijker meevoert langs de mensonwaardige situaties waarin vluchtelingen zich bevinden. De drie films worden tijdens IDFA on Tour achter elkaar als speciaal evenement vertoond.
Something Better to Come
Leve de voorfilm
De voorfilm moet terug in de bioscoop, vindt het Go Short — International Short Film Festival. Drie jaar geleden startte het festival het project De Voorfilm Moet Terug. Het afgelopen jaar deden er achttien filmhuizen en -theaters aan mee. En met effect, want om precies te zijn zagen 151.751 bezoekers op deze achttien filmplekken een voorfilm. Deze maand start een nieuwe halfjaarlijkse periode met voorfilms. Iedere maand is een nieuwe te zien. Tot juli zijn dat: Short Film about Life (Laila Pakalnina, Letland), Blindelings (Joanne van der Weg, Nederland), Voor film (Douwe Dijkstra, Nederland), Countryphile (Ruth Sewell, Groot-Brittannië), Carpark (Ant Blades, Groot-Brittannië), Geboren & getogen (Eelko Ferwerda, Nederland). De film Voor film van Douwe Dijkstra is voortgekomen uit de prijs (special mention) die de maker vorig jaar op het Go Short Festival kreeg voor zijn film Démontable. De prijs bestond uit de financiering van een korte film, met Voor film als resultaat. De film, die de blik op de filmkijker richt, zal uiteraard ook te zien zijn op het Go Short — International Short Film Festival, dat van 8 t/m 12 april in Nijmegen wordt gehouden.
Geboren & getogen