Actie! Op de set van PAAZ

Datum 03-12-2025
Auteur Jan Pieter Ekker en Bob Bronshoff
Thema Actie!Filmkrant 485
Deel dit artikel

DoP Ezra Reverda achtervolgt hoofdrolspeler Gaite Jansen. Op de achtergrond wacht Bianca Krijgsman het juiste moment af om in te grijpen. Verder v.l.n.r. boom operator Misha Bours, grip Mijke Peters en belichters Tuyl van Grieken en Frits Schreefel. Foto: Bob Bronshoff

Nachtwachtlaan 20, 1058 EA Amsterdam, 13 april 2025, 13.52 uur

‘Rembrandt Park One’ heet het enorme kantoorgebouw aan de rand van het Rembrandtpark in Amsterdam-Nieuw-West. Volgens DRS Makelaars is het “een werkelijk unieke bestemming binnen Amsterdam” en “de ideale bestemming voor bedrijven die hun werknemers het beste van het beste willen bieden”.

Ook filmmakers hebben de locatie inmiddels gevonden. In Wraak van Jonathan Elbers is het de entree van de rechtbank waar officier van justitie Noortje Herlaar onder vuur wordt genomen. En in Anne de Clercqs PAAZ is het de entree van een ziekenhuis.

PAAZ is een verfilming van de gelijknamige, zeer succesvolle debuutroman van Myrthe van der Meer uit 2012 (meer dan 130 duizend verkochte exemplaren), gebaseerd op haar ervaringen in een kliniek (‘paaz’ is de afkorting voor psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis). In het boek heet de hoofdpersoon Emma. Als zij van de ene op de andere dag wordt opgenomen, weet ze één ding zeker: hier is een fout gemaakt. Ze heeft namelijk een leuke baan, een geweldige vriend en een goed leven. Dat ze dood wil, vindt ze doodnormaal; dat wil iedereen toch?!

Alle interieurscènes voor PAAZ zijn gedraaid in een oud, leegstaand ziekenhuis in Voorburg, maar omdat de gevel daarvan te bouwvallig oogde, wordt een aantal exterieurscènes in Amsterdam opgenomen. Emma (Gaite Jansen) heeft net bezoek gehad van haar vriend Sergei (Gijs Blom). Nadat hij weer in zijn auto is gestapt, loopt zij richting de straat, waar net een bus komt aanrijden. Haar kamergenoot Marja (Bianca Krijgsman) ziet Emma lopen en houdt haar net op tijd tegen.

Terwijl een productiemedewerker de figuranten instrueert, gaat regisseur Anne de Clercq naast Jansen en Krijgsman op een grote kei zitten om de logistiek en de emotionele impact van de scène uit te leggen. “Het is best een grote stap, natuurlijk. Ze wil niet in de bus stappen, maar vóór de bus. Zomaar, het is een impulsieve actie. En jij houdt haar net op tijd tegen.”

“Allright!”, roept de opnameleider dan. “Ik wil heel erg graag gaan draaien. Eerste posities, alsjeblieft.” De Clercq verdwijnt achter de monitor onder een zwart doek, DoP Ezra Reverda zet zijn camera tegen zijn schouder, het haar van Jansen wordt bijgewerkt onder haar oversized roze hoodie. “Eerste posities”, roept de opnameleider nogmaals. “We gaan ’m draaien met alles erop en eraan. Helemaal door tot de bus. Attentie… en actie!”

Emma en Sergei nemen afscheid, Sergei rijdt weg, Emma wandelt richting de bus. Naast haar, buiten beeld, loopt de geluidspersoon met een enorme hengel. Op de achtergrond wordt een patiënt in een rolstoel voorbijgeduwd. Emma kijkt om, Marja krijgt haar in het vizier en zet de achtervolging in. Als de bus komt aanrijden, pakt Marja Emma bij haar schouder.

Na de eerste take krijgt de buschauffeur te horen dat hij te vroeg was én te langzaam reed. “Ik twijfel een beetje of de kijker wel begrijpt dat je voor de bus wil stappen”, zegt De Clercq tegen Jansen. “Misschien moet je een extra stapje richting de bus maken.”

Niet veel later is de bus gekeerd en staat Sergei’s auto weer op het parkeerterrein (‘St. Sophia Medisch Centrum’, staat er op een bordje bij de hefboom). De weg wordt weer afgesloten, twee figuranten in witte doktersjassen lopen door het beeld. “Iedereen terug naar zijn eerste positie”, roept de opnameleider. “Ik heb nog geen ‘actie’ geroepen.”

Even later nemen Emma en Sergei opnieuw afscheid. Als Sergei is weggereden, loopt Emma terug richting de inrichting. Ze staat even te peinzen, kijkt achterom en loopt dan naar de weg. De rolstoel wordt weer voorbijgeduwd. De bus komt nu wel op het juiste moment en rijdt harder, maar voordat Emma de fatale stap kan zetten, heeft Marja haar beetgepakt.

“We zijn gestopt”, zegt De Clercq. “Ik ging nu wel heel erg versnellen”, zegt Jansen met iets van twijfel in haar stem. “Je zit ook vol adrenaline”, antwoordt De Clercq. “Dat was juist vet.”