Actie! Op de set van Alles goed

Datum 25-09-2024
Auteur Jan Pieter Ekker en Bob Bronshoff
Thema Actie!Filmkrant 472
Deel dit artikel

Petra Lataster-Czisch, Peter Lataster en Natasha, een van de drie protagonisten in hun documentaire Alles goed over Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Foto: Bob Bronshoff

Van Houten Industriepark 21, 1381 MZ Weesp, 6 september 2024, 16.10 uur

“Maryna staat in de file”, zegt Peter Lataster tegen zijn eega Petra Lataster-Czisch. “Doe jij het in het Russisch?” De Latasters staan bij de receptie van de opvanglocatie voor Oekraïense vluchtelingen in een verbouwd bedrijfspand op het Van Houten Industriepark, waar ze hun nieuwste documentaire Alles goed opnemen; Maryna is hun tolk.

In Kamer 0.9 zit Natasha al klaar. Ze heeft zich speciaal opgemaakt en haar mooiste jurk aangetrokken. Maar vandaag wordt er alleen geluid opgenomen. “We hebben haar al veel vaker gefilmd”, legt Peter Lataster uit. “In de montage – we zijn al heel ver – ontdekten we dat er iets onduidelijk was: Natasha vertelde dat ze in Oekraïne in een ziekenhuis heeft gewerkt. Petra dacht toen dat ze verpleegster was, maar achteraf bleek dat ze bij de receptie werkte. We vragen haar of ze dat nu nog even goed wil vertellen.”

Natasha zit in een hoek van haar volle, maar keurig opgeruimde kamer, naast het raam in haar stoel. Peter installeert zich met zijn camera met microfoon pal voor haar op het opgemaakte bed. Petra nestelt zich schuin achter hem en legt Natasha in haar beste Russisch uit wat de bedoeling is. Die knikt dat ze het begrijpt.

“Heeft ze nu gezegd dat ze achter de receptie van een ziekenhuis heeft gewerkt?”, vraagt Peter na een tijdje. “Ja ja, ik geloof het wel”, antwoordt Petra. “Maar zal het voor de zekerheid nog een keer vragen.” Zonder tolk is het een beetje zoeken naar houvast, naar woorden die ze menen te herkennen.

Als ze na een paar minuten klaar zijn en allerhartelijkst afscheid hebben genomen, legt Petra uit dat haar Oekraïens ‘nul komma nul’ is. “Ik doe het in het Russisch, wat eigenlijk niet kan natuurlijk. Ik ben opgegroeid in Oost-Duitsland, daar kregen we Russisch op school. Ik was de enige in de klas die het een prachtige taal vond; ik hield van Russische literatuur.” “Ze zegt altijd dat ze er niks van bakt”, zegt Peter, maar dat is niet zo.

De Latasters zijn anderhalf jaar geleden begonnen met hun film. Peter: “We lazen de verhalen over de stromen Oekraïners die deze kant op kwamen en wilden weten wat daarachter zat. Wie zijn die mensen, wat slepen ze met zich mee? Wat is het verhaal achter het gezeul met de koffertjes, tassen en huisdieren?”

Het duurde even voordat ze een geschikte locatie hadden gevonden. Petra: “In de Riekerhof, bijvoorbeeld, heeft iedereen een klein appartement met een eigen keukentje, dus dan ontmoeten ze elkaar niet. Toen kregen we een tip dat er in Weesp een nieuwe locatie werd geopend met een centrale keuken. De keuken is de centrale plek waar ze elkaar ontmoeten en verhalen worden verteld. Eten en koken spelen een grote rol. Eten als troost.”

Peter: “De opening, vorig jaar augustus, vonden we een mooi startpunt. Mensen komen binnen dwarrelen en moeten hun draai zien te vinden.”
Petra: “We hebben postertjes opgehangen en een informatieavond gehouden, waarop we ondertitelde stukjes uit onze documentaire De kinderen van juf Kiet [2016] hebben laten zien en vragen hebben beantwoord. Natasha heeft zich toen aangemeld. Ze is samen met haar dochter gevlucht uit Izmail, een plaats in de buurt van Odessa. Natasha wilde altijd actrice worden, maar dat durfde ze nooit te zeggen. Nu zag ze de kans om op haar zestigste alsnog haar droom in vervulling te laten gaan.”
Peter: “We hebben acht maanden gefilmd, naast Natasha ook nog twee andere oudere vrouwen wier gezinnen uit elkaar zijn geslagen door de oorlog. Ze zitten vast; ze zijn hier, maar met hun hoofden zitten ze daar.”
Petra: “Ze verlangen allemaal naar huis, maar perspectief is er niet zolang de oorlog voortduurt. Ik denk dat onze film een heel goed commentaar is, nu er een andere wind waait in Nederland. Omdat je ziet hoeveel drama er achter elke vluchteling zit.”

Als de camera weer is ingepakt, komt Maryna het pand binnenlopen. Ze put zich uit in verontschuldigingen. “Don’t be silly”, zegt Peter. “Het spijt mij, dat ik er niet aan heb gedacht dat het verkeer op de ring op dit tijdstip helemaal vast zou staan.”