Actie! Op de set van Ode aan Mies

V.l.n.r. Roswitha Commandeur, Cosima Bas, Anna Luyten, Nina Fokker, Anna Drijver en Anneke Steenhuizen. Op de achtergrond de van straat geplukte figurant Ronald, productie-assistent Anneloes Bakker, regisseur Robin de Puy en (achter de camera) Maarten van Rossem. Foto: Bob Bronshoff

Kamperfoelieweg 160, 1032 HV Amsterdam, 13 augustus 2018, 14.42 uur

“Volgens Buienradar zou het nu droog moeten zijn”, zegt Robin de Puy’s assistent Daan de Jager, terwijl hij bij de voordeur van het Turkse restaurant Hanimeli in Amsterdam-Noord naar de grijze lucht staart. “Maar het miezert en dat zie je direct op die effen stof. Dus ik ga paraplu’s kopen.” Binnen treft De Puy de laatste voorbereidingen voor haar gefilmde ode aan de begin dit jaar overleden tv-presentatrice Mies Bouwman.

De ode is een idee van De Wereld Draait Door, geïnspireerd op een rubriek van het in de jaren zestig door Mies Bouwman gepresenteerde praatprogramma Mies en scène. Destijds bewerkten kunstenaars als Jan Wolkers, André Volten en Wim T. Schippers naar eigen inzicht een kubus, die op elkaar gestapeld een soort totempaal vormden. Als eerbetoon aan Mies vroeg Matthijs van Nieuwkerk cum suis een aantal kunstenaars, onder wie Gerti Bierenbroodspot, Maarten Baas, Ans Markus, Marte Röling en De Puy om een kubus te maken. Het eindresultaat zal worden getoond bij Beeld en Geluid in Hilversum.

De Puy (Oude-Tonge, 1986) studeerde in 2009 af aan de Fotoacademie Rotterdam, was in 2016 Fotograaf des Vaderlands en maakte samen met cameraman Maarten van Rossem – die ook het camerawerk deed voor Simone de Vries’ documentaire over De Puy – al een aantal commercials en een videoclip voor Wende. Aanvankelijk wilde ze vier foto’s maken voor haar kubus, maar daar kwam ze snel op terug. “Mies is televisie. Daar móet bewegend beeld bij.”

Ze nam al filmpjes op (“Ik zie het als bewegende foto’s”) met verstrengelde lichamen, als ode aan Mies en haar man Leen Timp, en van een veld met bloemen, want “Mies had een prachtige tuin en ze was dol op bloemen”. Vandaag staat in het teken van het broekpak – in de vroege jaren zeventig, toen ze de populaire tv-quiz Eén van de acht presenteerde, zo ongeveer het handelsmerk van Mies Bouwman.

Terwijl voor in het restaurant twee mannen een potje backgammon spelen en in de keuken de voorbereidingen voor het avondmaal worden getroffen, hijsen een aantal vrouwen zich in hun broekpak. Het zijn vrienden en bekenden van De Puy, opgetrommeld via Facebook en andere sociale media. “Ik wilde eerst tweehonderd vrouwen hebben, maar bedacht me net op tijd dat dat veel te veel tijd zou gaan kosten. Zoveel broekpakken heb ik ook helemaal niet. Ik heb alleen nog wat samples maatje 34, 36 over, maar daar past geen normale vrouw in.”

Het miezert nog steeds als alle dames in broekpak – streepje, ruit, wit, grijs, donkergrijs en beige – en bijpassend colletje op de ‘set’ arriveren. Voor de roze huisjes op de hoek van de Sneeuwbalweg en Kalmoestraat, pal naast het Noorderparkbad, staat het bestelbusje van De Jager geparkeerd. Als hij de paraplu’s heeft uitgedeeld en Van Rossem zijn camera onder de opengeklapte achterklep heeft geposteerd, sommeert De Puy de dames in broekpak om op een rijtje te gaan staan, hun rug naar de camera.

Een buurtbewoner die ze drie minuten eerder van straat heeft geplukt (“Ik vond ’m er leuk uitzien”) krijgt de opdracht voorbij te lopen; de dames moeten zich vervolgens een voor een omdraaien. “Oké, Ronald, loop maar naar mij toe. Maar niet naar mij kijken”, zegt De Puy, die naast de camera staat. “Heel goed.”

Als ze even later nog een take willen opnemen, blijkt de figurant te zijn verdwenen. “O fuck, hij is doorgelopen”, zegt De Puy. Ze snelt achter hem aan en leidt hem terug naar zijn beginpositie. Even later draait de camera weer. Een passerende Noorderling grapt dat hij niet in beeld wil; hij moet nog zes jaar gevangenis uitzitten.

“Die beweging is leuk, toch?”, zegt De Puy na nog een take – het lijkt Les parapluies de Cherbourg (1964) wel, Jacques Demy’s klassieker met Catherine Deneuve. “En dat gedoe met de paraplu’s ook, toch?” Het is dan al gestopt met regenen, maar Van Rossem is het met haar eens; de paraplu’s blijven. “Die zorgen voor een kolderieke shizzle.”


Ode aan Mies (onderdeel van de Totempaal gemaakt door 7 kunstenaars) Nederland, 2018 | Regie Robin de Puy | Camera Maarten van Rossem | Montage Bjorn Mentink | Omroep BNNVara (De Wereld Draait Door) | Te zien vanaf oktober 2018 bij Beeld en Geluid op het Mediapark in Hilversum