Actie! Op de set van De dirigent

Grasweg 52, 1031 HX Amsterdam, 9 november 2017, 10.49 uur

“Pfffff, warm!” Tussen twee takes door zoekt hoofdrolspeelster Christanne de Bruijn even verkoeling buiten het piepkleine kamertje dat is volgestouwd met een piano, veel crew, lampen en schotten. “De laatste take was prima”, zegt regisseuse Maria Peters tegen niemand in het bijzonder, terwijl een productiemedewerker flesjes water uitdeelt. Haar dochter Tessa Schram, die haar assisteert, bekijkt de scène nog eens goed op de monitor. “Vind jij dat mooi?”, vraagt ze dan, “Dat haar haar zo recht naar beneden valt?” Peters kijkt ook naar de monitor. “Nee, niet echt”, antwoordt ze.

Op een verhoging in de Schram Film Studio’s in Amsterdam-Noord is het krappe New Yorkse optrekje nagebouwd waar de Nederlandse dirigente Antonia Brico opgroeide met haar adoptieouders. ‘Geen koffie/thee/bekers op deze set’, staat er op een A4’tje bij het trapje naar het compacte bouwwerk, waar vandaag een familiegeheim wordt onthuld aan Antonia Brico, die in 1902 in Rotterdam werd geboren als Wilhelmina ‘Willy’ Wolthuis, op haar zesde met haar adoptieouders naar de Verenigde Staten emigreerde en op haar 28ste als eerste vrouw het Berlijnse Filharmonisch Orkest dirigeerde.

Hoofdrolspeelster Christanne de Bruijn, die eerder in musicals als Sister Act, Wicked en A New Brain te zien was en in De dirigent haar eerste grote filmrol speelt, neemt een paar slokken en gaat weer op een kratje voor de camera zitten. Pal voor de camera staat het hoofdeinde van een bed; de ruimte is te klein voor het hele bed.

De muren zijn behangen met bruin bloemetjesbehang, erop zijn tal van fotootjes en uit The New York Times en andere kranten geknipte recensies en aankondigingen geprikt. De duivel zit in de details: in een berichtje over de door Brico bewonderde Nederlandse dirigent Willem Mengelberg (‘Mengelberg directs Philharmonic with admirable finesse’) is het gezicht van acteur Gijs Scholten van Aschat gephotoshopt.

Haar filmvader (Raymond Thiry) komt het kamertje binnen. “Are we almost there?”, informeert hij. Als het haar en de make-up van De Bruijn zijn geperfectioneerd, nemen Schram en Peters weer achter de monitor plaats. “En… actie!”, roept de opnameleider.

“Stop maar weer”, zegt Peters drie tellen later, “Ik zie heel veel rook voor de A-camera.” Een belichter zet de kamerdeur open en wappert wat met een scherm, maar Peters is nog niet tevreden: “Het lijkt alsof er iets in de fik staat.” Een paar minuten later staat de scène erop. “Mooie take, hè?!”, zegt Peters tegen Schram, “Heel goed gespeeld toch?!” “Ja”, beaamt Schram. “Maar ik zag aan het begin nog veel rook. Of lag dat aan mij?”

Producent Dave Schram steekt zijn neus om de hoek; of we nog even naar wat scènes komen kijken die eerder in Bulgarije zijn opgenomen. Daar zijn in een nóg grotere studio dan de zijne complete New Yorkse straten nagebouwd. “Nou, wat denk je?”, zegt Schram als de showreel is afgelopen. Hij wacht het antwoord niet af. “Antonia was een pionier op wie Nederland heel trots mag zijn”, gaat hij door. “Maria heeft dertien jaar gewerkt om dit script van de grond te krijgen; het is echt een prachtig verhaal geworden. En Brico’s muziek is ook mooi. Die is door CBS op elpees uitgebracht. Maar wat jullie net hoorden, is speciaal voor de film opgenomen door het Radio Filharmonisch Orkest.”

De dirigent Nederland, 2018 | Scenario Maria Peters | Regie Maria Peters | Productie Mieke de Bruijn, Mylène Verdurmen, Dave Schram | Met Christanne de Bruijn, Benjamin Wainwright, Scott Turner Schofield, Annet Malherbe, Raymond Thiry, Gijs Scholten van Aschat | Distributie Splendid Film | Te zien vanaf 25 oktober 2018