Redactioneel – januari 2024

Laat 2024 een jaar van hoop zijn. Niet alleen omdat het alternatief beroerd is – als het Amerikaanse prutserfascisme in november aan de macht komt, heeft dat desastreuze gevolgen voor klimaat en internationale machtsverhoudingen – maar ook omdat er signalen zijn die hoop geven.

Het is geen gedane zaak, al is het dat natuurlijk nooit: we leven in een krachtenveld.

Dat zie je terug in auteurscinema. Mickey17 heet de nieuwe film van Bong Joon-ho (Parasite, 2019), die volgens plan eind maart in Nederland te zien zal zijn. Robert Pattinson speelt een ‘vervangbare’ astronaut die op een expeditie wordt gestuurd om een verafgelegen planeet te koloniseren. Wanneer hij sterft tijdens missies wordt hij telkens vervangen door een kloon met zijn herinneringen. Hij is slechts een instrument en al snel vergeet je dat er ooit een echte, menselijke astronaut was.

Dan een kleine sprong naar andere verwachte releases van 2024. Deadpool 3, Joker: Folie à Deux, Saw XI, Dune 2, Gladiator 2, The First Omen, Godzilla x Kong: The New Empire, Kingdom of the Planet of the Apes, Inside Out 2, Bad Boys 4, A Quiet Place: Day One, Untitled Alien Movie, Beetlejuice 2, Smile 2, Venom 3, Sonic the Hedgehog 3. Het is niet dat ik niet nieuwsgierig ben naar sommige van deze titels, maar het is ook duidelijk wat we in de toekomst van het Amerikaanse productiesysteem kunnen verwachten. Om het boud te stellen: klonen. Vervangbare ideeën met de herinneringen van een eerdere film. Mickey17 gaat hier niet toevallig over. Bong Joon-ho herkent de cruciale betekenis van deze economische krachten. Net als Parasite gaat Mickey17 in wezen over ongelijkheid en machtsverhoudingen.

Het Franse filmblad Cahiers du cinéma is niettemin hoopvol in het redactionele commentaar deze maand. Hoofdredacteur Marcos Uzal schrijft over Megapolis van Francis Ford Coppola, een film waarover we nog weinig weten, behalve dat die over een utopie gaat. “Niet over een dystopie?”, had een journalist van Cahiers eerder aan Coppola gevraagd. “Nee, een utopie.” Uzal citeert Coppola nog een keer. “De grote momenten die de menselijke soort vooruithielpen zijn verbonden met het verlangen om de levens van anderen te verbeteren.” Een mooie, optimistische gedachte. Ik kan daar iets tegen­in brengen, maar ik kan ook kiezen voor dat optimisme.

Uzal doet dat ook. Hij ziet een hoopvol teken in het feit dat deze 84-jarige maker al decennia vecht om Megapolis gerealiseerd te krijgen en er 120 miljoen dollar eigen geld in heeft gestoken. Dat Coppola nog steeds ‘het monumentale perspectief van een regisseur uit de Golden Age van Hollywood heeft en gelooft in de visionaire kracht van cinema, dat hij de mensheid aanspoort om te dromen over een nieuwe wereld’.

Ik zou iets kunnen zeggen over die 120 miljoen eigen geld en dat dat nou net laat zien hoe precair de positie van eigengereide films is geworden, nota bene van een maker die zichzelf herhaaldelijk heeft bewezen. Maar net als Uzal kan ik er ook voor kiezen Coppola’s vechtlust te bewonderen en te dromen. Ik moet denken aan een les van mijn voorganger Dana Linssen die ik nooit vergeet: als het tegenzit, trek de champagne open. Niet om te dansen op de vulkaan, maar om vol vooruit te gaan.