Your Mum and Dad
Van je ouders moet je het hebben
Fijn als je ouders een warm zonnetje voor je zijn in je kindertijd, maar vervelend als ze een rugzak stenen aan je doorgeven. Klaartje Quirijns ontrafelt in Your Mum and Dad haar familiegeschiedenis. Wat minder psychoanalyse zou fijn zijn geweest.
Voor gezellige familiequotes kunnen we altijd bij Freud terecht. ‘Elk gezinsleven is georganiseerd rond de meest beschadigde persoon erin’, is een fijne van de Weense uitvinder van de psychoanalyse en patroonheilige van divanverkopers. In Your Mum and Dad draait het om de divan. Letterlijk, want we zijn geregeld aanwezig bij divansessies, maar ook figuurlijk, want de geest van Freud waart constant rond in de film.
Klaartje Quirijns (The Dictator Hunter, 2007; Anton Corbijn Inside Out, 2012) is meteen in het begin van Your Mum and Dad helder over de strekking van haar film. Onder gezellige homevideobeelden van kinderen (zoals altijd voortreffelijk werk van beeldresearcher Gerard Nijssen) horen we Philip Larkin de eerste strofen voorlezen van zijn gedicht ‘This Be the Verse’:
‘They fuck you up, your mum and dad
They may not mean to, but they do
They fill you with the faults they had
And add some extra, just for you’
Larkin eindigt met de oproep om geen kinderen op de wereld te zetten.
De toon is gezet: we gaan kijken naar een filmbetoog over de desastreuze invloed van ouders op hun kinderen. Die begint niet met Quirijns’ eigen familiegeschiedenis, maar met die van een vriend in New York, wiens therapiesessies ze vijftien jaar (!) lang filmde. Waarom ze dat deed, horen we niet, maar de gesprekken van deze Michael op de divan bij een psychoanalyticus onthullen een door de Holocaust uit het lood geslagen familieleven. Het drukte een zwaar stempel op Michaels leven en riep bij Quirijns de vraag op wat er in haar familie aan de hand was. Met Your Mum and Dad geeft ze het antwoord. De film ontrafelt het familieverleden, met een vader, die er al snel na haar geboorte vandoor ging, en een moeder, die Quirijns als achtjarige met een foto in de hand voor het eerst zag huilen. Het riep bij haar het unheimische gevoel op dat er iets verschrikkelijks was dat zij niet mocht weten. Inmiddels weet ze het en wij als kijkers na de film ook.
Your Mum and Dad onthult een verzwegen familietragedie, maar Quirijns is vooral geïnteresseerd in de overdacht van psychische ellende van ouders op kinderen, door Michaels behandelaar in psychoanalytisch jargon ‘intergenerational transfer of trauma’ genoemd. Quirijns is bang dat zij de van haar ouders gekregen rugzak stenen ook weer doorgeeft aan haar twee tienerdochters. Het levert geforceerde, onbeholpen scènes op waarin zij aan haar dochters vraagt hoe ze haar als moeder vinden. Lekker spontaan, maar niet heus.
Your Mum and Dad is een moedig egodocument, maar het was fijn geweest als Quirijns er wat minder Freud in had gestopt. Dan keken we niet geregeld naar een inleidend exposé over psychoanalyse en overdracht van trauma’s, maar greep de tragische familiegeschiedenis ons echt naar de strot.
