Yab Yum

In haar portret van de roemruchte Amsterdamse seksclub Yab Yum probeert regisseur Anna van ’t Hek van te veel walletjes tegelijk te eten.

“Mag ik jou wat vragen, als regisseuse. Wat boeit jou zo in deze business?” Voormalig bedrijfsleider Mitch was niet alleen een van de weinigen die voor de camera wilde vertellen over zijn tijd als werknemer van Yab Yum. Hij blijkt ook niet te beroerd om Anna van ’t Hek zelf maar even aan de tand te voelen. “Het is niet zozeer de seksbusiness”, luidt haar antwoord. “Het is wel echt Yab Yum wat ik interessant vind. Dat is vooral omdat het zo’n iconische plek in Amsterdam is geweest. Daarom ben ik superbenieuwd hoe ’t daar was. En hoe ’t zo mis heeft kunnen gaan.”

Vooral het antwoord op de laatste vraag – hoe het zo mis heeft kunnen gaan – is uiteindelijk weinig bevredigend. Maar ook in haar portret van ‘hoe het daar was’, in dat roemruchte bordeel aan het Singel, blijft Van’t Hek teveel aan de oppervlakte.

Het aardigst is de rooskleurige schildering van de begindagen, door barman Tonnie. Die legt uit waarom bordeelbaas Theo Heuft bij de oprichting in 1976 bedacht dat er in het clubgedeelte alleen homomannen achter de bar moesten staan: om verliefdheden van ‘de meisjes’ en jaloezie van de klanten te voorkomen.

Aan die feestelijke beginperiode komt abrupt een einde door de medio jaren tachtig oprukkende aids-epidemie. Vanaf dan zoekt de film naar een focus. Gaat het over de zakelijke gewiekstheid van Heuft, die bijvoorbeeld drie prijscategorieën – 350 gulden ‘zilver’, 450 gulden ‘goud’ en 550 gulden ‘diamant’ – invoerde voor precies dezelfde flessen bubbeltjeswijn? Worden er kritische noten geplaatst bij het feit dat, ondanks al het klatergoud, Yab Yum uiteindelijk toch vrouwen exploiteerde in een bordeel? Of moeten we die prostitutie juist zien als een feministische keuze van vrouwen die zelf de regie over hun lichaam wilden nemen? En wat wil Van ’t Hek bereiken met haar buitendocumentaire oh-la-la-ensceneringen van met neon belichte stripteases met slangen?

Na hiv nam de penose Yab Yum over. Drugsbaron Klaas Bruinsma noemde het zijn ‘ clubhuis’. Na diens gewelddadige dood in 1991 werd een portier van de club overhoop geschoten, waarna Heuft werd afgeperst door Bruinsma’s beruchte adjudanten Sam Klepper en John Mieremet. Wanneer deze episode, die in 2009 uitliep op de sluiting van Yab Yum, ter sprake komt weigeren de meeste geïnterviewden commentaar. Niet geheel onbegrijpelijk, zelfs al zijn de verantwoordelijke criminelen dood. Hoe ‘superbenieuwd’ ze ook zegt te zijn: Van ’t Hek vraagt nauwelijks door. Ze laat de nogal eenzijdige duiding over aan voormalig politievoorlichter Klaas Wilting. Die vertikt het om de diepte in te gaan, net als de film zelf.

Yab Yum is vanaf 25 februari te zien via Picl en Vitamine Cineville.