WOLKE NEUN (CLOUD 9)

Laatste liefde net zoals de eerste

  • Datum 15-03-2011
  • Auteur
  • Gerelateerde Films WOLKE NEUN (CLOUD 9)
  • Regie
    Andreas Dresen
    Te zien vanaf
    01-01-2008
    Land
    Duitsland
  • Deel dit artikel

Met het verrassende wolke neun maakt Andreas Dresen de ‘Sehnsucht’ op leeftijd invoelbaar. In zijn hang naar authenticiteit maakt hij die liefde niet romantischer dan ze is.

Van bejaarde mensen zie je in een film liever alleen het gezicht; in het lichaam schuilt alleen verlies. Veel films die over ouderdom gaan, gaan ook over dat hoofd: over vergeten en herinneren; over ‘droeviger en wijzer’ worden. Zo steunt away from her op de verbaasde ogen van Julie Christie, iris op de in zichzelf gekeerde verstrooidheid van Judi Dench naast de open, kwetsbare blik van de oude Jim Broadbent.
Het verrassende aan het Duitse wolke neun is dat deze film wel over oude lichamen gaat. Regisseur Andreas Dresen valt met de deur in huis. Inge (ergens in de zestig, stevig, mooie mond, fiere tred) gaat een verstelde broek brengen naar haar klant Karl (flink in de zeventig, beetje krom, lieve lach). In zijn huiskamer kijken ze elkaar lang aan. Hij streelt haar wang en ze belanden op het tapijt. Gesjor, verstelde broek weer uit, gehijg en gekreun. Zo, wat gebeurt hier?

Koffiezetapparaat
Oude lichamen hebben iets morsigs: vlekken en putten die er eerder niet waren, witheid die steeds witter wordt. Regisseur Dresen doet ook niet zijn best om in zijn film die lichamen mooier te maken dan ze zijn. Hij laat zijn verliefden niet alleen bejaard maar ook doodgewoon zijn. Inge woont met haar man Werner in een kleurloze flat met een kleurloos uitzicht. Zij draagt saaie T-shirts, hij het soort wit onderhemd dat met zijn generatie vast zal uitsterven. Het gezucht en gesteun van het pruttelende koffiezetapparaat onderstreept het zwijgen. Hun leven komt over als een lange saaie zondagmiddag, en toch is het ook geen leven waar echt iets heel groots aan mankeert. Inge en Werner hebben geen slecht huwelijk, ze zijn nog steeds zorgzaam en teder voor elkaar; maar het is wel een huwelijk waar het leven al uit is weggevloeid. Zij zitten binnen, de wereld is buiten. Die passiviteit zet Dresen wat vet aan door echtgenoot Werner verzot op treinreizen te maken. Hij houdt ervan om naar de voorbijsnellende landschappen te kijken. Minnaar Karl is een fietser. Hij wil ruiken en proeven.
Mooi is het om te zien hoe Inge opfrist door de nieuwe liefde. Hoe haar lichaam er beter uit gaat zien nu er weer naar verlangd wordt, hoe haar gezicht meisjesachtiger en opener oogt. Regisseur Dresen buigt zich met veel tederheid en vakmanschap over deze hartstocht. Hij maakt de ‘Sehnsucht’ op leeftijd invoelbaar, en in zijn hang naar authenticiteit maakt hij die liefde ook niet romantischer dan ze is. Verliefdheid doet misschien dezelfde dingen met je, op je zeventigste en op je zeventiende, maar de tijd zorgt toch ook voor een ander perspectief en daarmee voor een andere afloop. Het rare is dat je aan die wijsheid niets kan afdingen, maar dat het van wolke neun ook een wat dubbelzinnige film maakt. Wie eenmaal gebonden is, kan zich niet meer in vrijheid in zinnelijkheid en onschuld verliezen. Tja, realistisch, dat wel.

Jann Ruyters