WAKING NED
Twee schelmen op leeftijd
Alleen al de gedachte aan Ierse whisky, ruige kustlandschappen en Keltische muziek is voor sommigen genoeg om terstond een melancholische blik in de ogen te krijgen. Dergelijke Ierofielen mogen Waking Ned zeker niet missen, maar ook filmliefhebbers die hun vakanties elders plegen door te brengen kunnen het nodige plezier beleven aan deze degelijke plattelandskomedie.
Bijna iedereen heeft wel eens gefantaseerd over wat hij zou doen als hij ooit een grote prijs zouden winnen in een loterij. In reclames voor Staatsloterij, Kraslot en andere kansspelen wordt dan ook vaak ingespeeld op deze heimelijke verlangens van potentiële lotenkopers. In arme streken is de fascinatie met de mogelijkheid om van de ene op de andere dag te veranderen van sloeber in miljonair vanzelfsprekend een stuk groter dan in ons verwende land. Soms kan dat groteske vormen aannemen, zoals enige jaren geleden in Albanië. Lang voordat er überhaupt sprake was van NAVO-bombardementen in de regio blies de lokale bevolking zijn eigen economie met veel precisie op, door massaal deel te nemen aan het zogenaamde Pyramidespel. Zo dramatisch gaat het er niet aan toe in Waking Ned. Een inwoner van het Zuid-Ierse gehucht Tullymore heeft de hoofdprijs gewonnen in de Lotto, maar niemand weet wie de gelukkige is. De bijna vijftig dorpsbewoners proberen elkaar op allerlei aandoenlijke manier te ontmaskeren als nieuwbakken miljonair, totdat de oude Jackie O’Shea ontdekt dat de prijs is gewonnen door de bejaarde Ned Devine, die zo veel geluk kennelijk niet aankon en er in is gebleven met het lottobriefje nog in zijn hand. Om er voor te zorgen dat de prijs van de familieloze Devine niet aan Tullymore voorbijgaat spant het hele dorp samen om de oude Ned weer tot leven te brengen.
Poedelnaakt
Debuterend regisseur Kirk Jones baseerde zijn zelf geschreven scenario op een krantenbericht, maar Waking Ned heeft verder geen enkel kenmerk van een waargebeurd verhaal. De film doet eerder denken aan een ouderwetse schelmenroman, maar dan met twee schelmen op leeftijd. De ouderdom van Jackie O’Shea en zijn boezemvriend en broeder in het kwaad Michael O’Sullivan wordt uitstekend uitgebuit, met name in de dolkomische scènes waarin de rimpelige mannetjes poedelnaakt door de Ierse dreven rijden op een brommer. Jones’ script is tamelijk amusant en hij regisseerde met voldoende vaart, maar de komedie komt vooral tot leven dankzij de uitstekende vertolkingen van de in de Britse toneel- en filmwereld gelouterde hoofdrolspelers Ian Bannen en David Kelly. Bannen is charmant als de samenzweerderige O’Shea die ondanks zijn oplichtersplannen het hart op de juiste plaats heeft, maar Kelly steelt de show met zijn lange nek en guitige pretoogjes. Hij speelt de rol van O’Sullivan als een heel oud stout jongetje, en als hij de loterij voor enige miljoenen ponden oplicht kijkt hij erbij alsof hij net de koekjestrommel heeft leeggeroofd.
Sterke verhalen
Los van de vlot uitgewerkte comedy-plot ontleent Waking Ned ook veel van zijn charme aan de wijze waarop het Ierse dorpsleven is getroffen. De filmmakers slaan steeds de juiste toon aan en sturen je de bioscoop uit met het idee dat je kennis hebt kunnen maken met alle vijftig dorpsbewoners, hoewel er in feite maar aandacht wordt besteed aan de wederwaardigheden van een stuk of tien karakters. Er is een aardige nevenplot over de ongehuwde moeder Maggie — tevens zo’n beetje de enige jonge vrouw van het dorp — die best zou willen trouwen met varkenshoeder Pig Finn, als hij niet zo ontzettend zou stinken. Ook leuk zijn de gesprekken over het leven en de eeuwigheid die Maggies zoontje voert met de tijdelijke dorpspriester. Daarnaast ontbreken ook de roddel en achterklap niet, evenmin als de sterke Ierse verhalen. De couleur locale wordt gecompleteerd door een stevig aangezette Ierse tongval, prachtige opnamen van het landschap, en mooie Keltisch getinte filmmuziek.
Vernieuwend? Allerminst. Origineel? Nou nee. Maar wel hartverwarmend en bij vlagen erg grappig.
Fritz de Jong