VENUS
Zijn of niet zijn
venus is een scherp geschreven mijmering over verlangen, macht en ouderdom. "Wat heb je gedaan vandaag", vraagt zijn ex-vrouw aan de oudere acteur. "Ik speelde min of meer een lijk", zegt hij. Ze kijkt op. "Ah, typecasting."
Vier jaar geleden was James Bond-acteur Daniel Craig als Davidiaanse timmerman te zien in the mother. De vooral elegant tegen deurposten leunende Craig krijgt daarin een verhouding met de moeder van zijn vriendin. Zij is bijna zeventig, hij rond de dertig. In venus gaan scenarist en schrijver Hanif Kureishi en regisseur Roger Michell verder met de thema’s van ouderdom, macht en verlangen, maar subtieler dan in the mother. Niemand duikt hier onder de lakens, niemand van boven de twintig in elk geval.
Wat vooral opvalt aan venus is de prachtige rol van Peter O’Toole, die hem weinig moeite lijkt te kosten omdat hij in feite zichzelf speelt: een oudere acteur met de pizzazz van jeugd. Door dat aura voelt de film meteen veel lichter wanneer hij voor de camera verschijnt. O’Toole draagt het acteren als een doorzichtig schild. Daar doorheen kun je de man zien maar ze zijn niet van elkaar los te maken: de acteur valt samen met het personage Maurice. Hier wordt minutieus geacteerd. Ook door Vanessa Redgrave trouwens als de vrouw die hij ooit met drie kinderen liet zitten omdat hij liefde met iets anders verwarde.
Ruw
En dan is er Jessie (Jodie Whittaker). Maurice ontmoet haar bij zijn vriend Ian (Leslie Phillips) die door haar verzorgd wordt. Jessie hangt alleen liever met een zak chips op de bank. Ze is niet geboren voor verzorging vindt ze, ze wil model worden. Omdat Ian een totale neuroot is en al na een dag doodsangsten uitstaat omdat hij bang is door haar vermoord te worden, neemt Maurice Jessie mee uit en regelt een baantje als schildersmodel.
Zij is ruw en hij schaaft hier en daar wat bij, maar niet te veel. Hij geeft een kus op haar schouder. Het draait hier niet om liefde, behalve misschien de liefde van Maurice voor zijn vroegere ik. Het gaat erom dat Maurice iets doet wat hij al lang niet meer heeft gedaan. Niet op deze manier. Jessie laat hem iets voelen van dat verleden, van een tijd dat hij alles nog in de hand had. En van het nu want zodra hij zijn hand op haar borst legt, legt zij haar knie tussen zijn benen.
Dat is het drama van venus, twee werelden die toch nooit bij elkaar kunnen komen. Het drama van ouderdom — de wereld gaat voorbij en stoort zich niet eens meer aan je, vermoeidheid, prostaatonderzoek — komt zonder nadruk voorbij. Maar dat drama samen met Kureishi’s chirurgische dialogen zijn genoeg om O’Toole, en soms Redgrave, met veel bravoure dat flamboyante en elegante, exclusief Britse acteren te laten zien waar je klassiek theater doorheen ziet maar dat nergens theatraal wordt. En dan maakt het niet uit dat venus soms voelt als een vehikel voor O’Toole.
Ronald Rovers