Trainwreck: Woodstock ’99

Een driedelige Netflix-documentaire toont hoe een jubileumeditie dertig jaar na de legendarische three days of peace and music uitloopt op drie dagen chaos en geweld.

Korte samenvatting van het voorafgaande. In 1969 was er de Woodstock Music and Art Fair, three days of peace and music op een groot stuk grasland nabij de gelijknamige plaats in de staat New York. Onverwacht kwamen daar 500 duizend mensen op af.

Wonder boven wonder verliep de monsterbijeenkomst zonder al te veel incidenten. Dat het een financiële ramp was – negen miljoen dollar verlies, omgerekend naar huidige maatstaven – viel weg tegen het cultureel-maatschappelijk belang van deze ultieme viering van hippiedom. Ter compensatie zorgden een film en meerdere lp-uitgaven voor meer inkomsten en meteen ook voor de onverwoestbare status van Woodstock als samenballing van het sixties-gevoel.

Vijfentwintig jaar later zag initiatiefnemer Michael Lang in een jubileumeditie de kans om alsnog rijk te worden van de Woodstock-legende, maar ook in 1994 eindigde hij financieel diep in de min.

Lesje geleerd en drie keer is scheepsrecht en dus ging Lang in 1999 voor de dertigste verjaardag van Woodstock in zee met een financieel messcherpe partner, producent/impresario John Scher. Het pakte goed uit voor de partners. Tegenover 38 miljoen dollar aan productiekosten stond nu ongeveer het dubbele aan inkomsten. In de driedelige Netflix-documentaire Trainwreck: Woodstock ’99 is te zien hoe deze winst tot stand kwam. Het is een adembenemend staaltje nietsontziend kapitalisme waarvan de consequenties zich ontvouwen volgens een klassiek horrorscenario.

Laaiende uithaal
Met de speciale kick die het label ‘waargebeurd’ geeft, kijken we in Trainwreck naar ruim 140 minuten die het bingen waard zijn. Vanaf het begin is duidelijk dat we in een kwaad zijn beland dat alleen maar erger kan worden. Wanneer je als kijker tegen het einde denkt dat je alles hebt gehad, staat het monster toch nog een keer op voor een laatste, laaiende uithaal. Onverdunde reality-horror. De vlag ‘trainwreck’ – een met wat spot geladen Amerikaans-Engelse aanduiding voor alle mogelijke rampzaligheid – dekt de lading volledig.

Trainwreck: Woodstock ’99 is geen concertfilm, maar juist daarom een geweldige kijkervaring. De focus ligt volledig op de bizarre situatie waarin een massa van 250 duizend mensen drie dagen wordt vastgehouden terwijl de omstandigheden alleen maar verergeren. Het lijkt op een grootschalig experiment in massapsychologie met deelnemers die zich daarvan niet bewust zijn.

Op zichzelf al interessant genoeg, maar de documentaire bezit nog een diepere laag voor wie beseft welke onderliggende mechanismen hier aan het werk zijn. Want dat zijn hardnekkige mechanismen die in onze maatschappij als geheel een doorslaggevende rol spelen. De grote motor is hebzucht. Maar er is meer en om alles op een rijtje te krijgen moet je Trainwreck zeker bekijken – een beschrijving op deze plek zou veel spoilers bevatten en de documentaire tekortdoen.

Als handvat en aansporing hier een paar kernbegrippen, naast de al genoemde hebzucht van de organisatoren: hedonisme, cynisme, nihilisme, onverantwoordelijkheid, vrouwenhaat, verkrachting, mishandeling, outsourcing, bedrog, deprivatie, vernielzucht, massapsychose, demagogie, drugs en loss of self. (De vinger wijst naar alle kanten, maar geen misverstand: organisatoren c.q. machthebbers zijn de hoofdschuldigen.)

Completely wasted
Ik ben geen liefhebber van massa’s, maar het is duidelijk dat veel soortgenoten van tijd tot tijd graag opgaan in iets groters, een massale eenheid waarin ze hun dwingende individualiteit eindelijk eens kunnen afleggen. Dat kan ook eng worden, want zonder massa’s geen fascisme, lees de handboeken er maar op na.

Bij grote popconcerten denk ik wel eens aan fascisme en ben ik wat blij dat mensen hun behoefte aan massabeleving op zo’n onschuldige manier kunnen bevredigen. Maar tijdens het kijken naar Trainwreck schrok ik van de manier waarop sommige bands omgingen met de macht die een podium voor een kwart miljoen mensen ze biedt.

Terwijl het er zichtbaar levensgevaarlijk aan toe ging in het oververhitte, completely wasted publiek, speelt een machtsgeile Fred Durst van de band Limp Bizkit daarop in met extra aansporingen tot vernielzucht. “Let yourself go!” Hij werd op zijn wenken bediend. Slotact Red Hot Chili Peppers stond voor een brandstichtende meute en gaf als toegift een cover van Jimi Hendrix’ ‘Fire’, nadat iemand van de organisatie bij zanger Anthony Kiedis had gesmeekt om wat bedarende invloed. Niet mijn taak, vond Kiedis.

Wat cancellen in kunst en cultuur betreft, zie ik persoon en werk in principe los van elkaar. Picasso was een lul, maar een groot kunstenaar. Ik zie geen principiële reden waarom een moordenaar geen geweldige schilderijen zou kunnen maken (al ben ik erg blij dat Hitler zo’n prutser was). Maar als ‘kunstenaars’ hun werk inzetten voor moreel verwerpelijke doelen, dan zeg ik: cancellen die hap. Weg met Limp Bizkit. Red Hot Chili Peppers my ass.

Trainwreck: Woodstock ’99 is te zien op Netflix (VoD).