Tove

Tove is een ode van regisseur Zaida Bergroth aan de geliefde Finse kunstenares (en Moemins-bedenker) Tove Jansson. De biografische film verkent haar artistieke en emotionele zoektocht naar onafhankelijkheid.

De Finse auteur, schilder en illustrator Tove Jansson (1914-2001) wist vanaf de late jaren veertig wereldwijd harten te veroveren met haar Moemin-tekenfiguren. De nijlpaardachtige, mythologische wezens verschenen in talloze stripverhalen, boeken en tv-series. In Tove belicht de Finse regisseur Zaida Bergroth het vrije leven van Jansson.

Het scenario bestrijkt ruim tien jaar van Janssons leven, van vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog tot in de jaren vijftig. Jansson (Alma Pöysti) is het zwarte schaap binnen een kunstenaarsfamilie en botst met haar vader, de succesvolle beeldhouwer Viktor Jansson (Robert Enckell). Ze is een jonge vrouw die verlangt naar artistieke en persoonlijke vrijheid, die haar leven op haar manier wil vormgeven: “Je moet alle wendingen van je levensweg verkennen.” Zo bezoekt ze tijdens de oorlog illegale feesten, heeft ze een relatie met de zachtaardige, getrouwde politicus Atos Wirtanen (Shanti Roney), en tegelijkertijd een gepassioneerde verhouding met de afstandelijke en egoïstische burgemeestersdochter en theaterregisseur, Vivica Bandler (Krista Kosonen).

Begroth giet het in een degelijke, wat voortkabbelende film die het emotionele kader van het leven van Jansson toont, zonder grote nadruk op de Moemins. In het scenario sluimert hooguit door dat Janssons persoonlijke avonturen de voedingsbodem vormden voor haar melancholische, spookachtige verhalen waarin ze kon vluchten van de realiteit. Daardoor omzeilt Bergroth grotendeels de welbekende trucjes van de meeste biografische films.

Pöysti levert een fijne vertolking als Jansson die haar eigen weg probeert te vinden middels haar queer-gecodeerde kunst. Bergroths versie van de kunstenares danst op de speelse klanken van haar eigen lied, zowel letterlijk als figuurlijk. Jansson wilde vrij zijn om zichzelf te definiëren, zowel in haar privéleven als kunstenares. In het naoorlogse Finland, waar homoseksualiteit tot 1971 verboden was, wist Jansson de verboden liefde in haar illustraties te verwerken en te pleiten voor tolerantie en verbondenheid.

Het mooie, vaak handheld camerawerk van Linda Wassberg wordt ondersteund door de speelse klanken van jazzgiganten Glenn Miller en Benny Goodman. In Tove zie je een onverschrokken geest dansend haar eigen ritme vinden op het kronkelende levenspad.

Tove is vanaf 1 april te zien op Picl.