This Is What I Remember
Terugkeer van een weldoener

This Is What I Remember
Een mysterieuze Kirgiziër op leeftijd keert na jaren vermissing terug in zijn geboortedorp. Filmmaker Aktan Arym Kubat speelt de zwijgzame wijsgeer in een drama dat aan het licht brengt hoezeer Kirgizië sinds de val van de Sovjet-Unie is veranderd.
Na 23 jaar vermist te zijn geweest wordt Zarlyk op een website voor vermiste personen gevonden door zijn zoon Kubat. De Kirgiziër trok na de ineenstorting van de Sovjet-Unie naar Rusland om daar werk te zoeken. Wanneer zijn zoon hem weer terughaalt naar zijn geboorteland, blijkt daar een hoop te zijn veranderd. Corruptie tiert welig, veel jonge moslims zijn geradicaliseerd en zijn echtgenoot is in de tussentijd met een ander getrouwd.
Het lijkt Zarlyk niettemin weinig te deren. Hij besluit zwijgzaam al het zwerfafval in de wijde omgeving in te zamelen. Tot grote ergernis van Kubat, die graag wil dat zijn vader zich uitspreekt. Maar Zarlyk is niet teruggekeerd om te praten, maar om een soort weldoenersdaad te verrichten. Zoiets. Of misschien is hij murw gebeukt door al zijn verrichte arbeid in Rusland?
Filmmaker Aktan Arym Kubat speelt Zarlyk en zijn biologische zoon Mirlan Abdykalykov vertolkt Kubat. De Kirgiziër (1957) is al sinds het destijds onder meer in Locarno gelauwerde Beshkempir (1998) de belangrijkste chroniqueur van het Kirgizische platteland. In This Is What I Remember (Esimde) geeft hij gestalte aan een verlosser die een land in beroering komt helpen. Zarlyk manifesteert zich als een soort wijsgeer die laat zien dat positieve verandering niet veel inspanning vereist.
Maar af en toe verdwijnt hij, daar is hij goed in geworden. Misschien is dat wel een metafoor voor hoezeer de hechte dorpscultuur van vroeger ook met de noorderzon is verdwenen. Daarnaast werpt de cineast een belangrijke vraag op: wie is er nu eigenlijk veranderd? Zarlyk door zijn periode in Rusland? Of is de Kirgiziër hetzelfde gebleven en zijn de mensen die hij destijds achterliet door hebzucht en religieuze zingeving bijna onherkenbaar geworden?
Buiten kijf staat – en die boodschap ligt er misschien ietsjes te dik op – dat This Is What I Remember draait om wortelen en ontwortelen. In de openingsscène zijn in een tracking shot rijen aan wit geverfde boomwortels te zien. De camera beweegt achteruit. Een zinspeling op de economische achteruitgang in Kirgizië? Of een teken dat Zarlyks terugkomst niet per se zaligmakend zal zijn?
Waar het echter vooral op lijkt is dat de hoofdpersoon met zijn louterende missie de straten van zijn dorp weer wil opknappen, zodat het Kirgizië van weleer weer tevoorschijn komt. Misschien wel met als motief: als de straten zijn opgeknapt, dan volgen de inwoners spoedig.