Thelma

De psychologische thriller Thelma laat mooi zien welke onderdrukte angsten vrijkomen wanneer een jonge studente haar onvermoede krachten niet meer in de hand heeft.

Het lijkt soms alsof Joachim Trier iets te goed naar de horrorklassieker Carrie (1976) heeft gekeken, met zijn plot rond een dominante, bemoeizuchtige moeder, religie, volwassenwording en bovennatuurlijke krachten. Trier heeft Thelma wel subtieler opgezet, met meer onderhuidse spanning en omineuze voortekenen. Zoals de openingsscène waarin een vader met zijn dochtertje op jacht gaat in de bossen en zijn geweer niet op het hert richt maar op het achterhoofd van zijn argeloze dochter. Pas veel later snap je waarom hij die opwelling kreeg.

Het knap opgebouwde verhaal cirkelt rond de timide Thelma die in Oslo gaat studeren, waar ze duistere plekken in zichzelf zal verkennen. De vogel die tegen het raam van haar collegezaal vliegt, is al geen goed voorteken, net als haar mysterieuze aanvallen die onderzoekers afdoen als psychogene epilepsieaanvallen. Niemand lijkt te weten wat er echt met Thelma aan de hand is, totdat de vrouw waarmee ze een prille liefdesaffaire heeft plotseling verdwijnt en ze zelf op onderzoek uitgaat.

Trier gebruikt in zijn cameravoering veel shots die de handeling recht van boven observeren, als een God die het tafereel aanschouwt. Ook in het verhaal werkt hij dat religieuze thema uit. De discussies tussen Thelma en haar strenggelovige vader gaan over creationisme versus het darwinisme uit Thelma’s biologiecollege. “Kennis maakt een mens niet superieur”, vindt haar vader, maar Thelma is vastbesloten om zich via kennis te bevrijden van haar afkomst, die zich in haar heeft genesteld op meer manieren dan haar lief is.

Dat haar seksuele ontwaken hier wat al te standaard met een slang wordt verbeeld moet Trier maar even vergeven worden. Het is een van de manieren waarop de film laat zien welke angsten vrijkomen als je de controle dreigt te verliezen. Terwijl bevrijding draait om het overwinnen van die angst en ook dat laat Thelma mooi zien.