The Woman Who Left

Diaz ziet de waarheid (en wacht niet af)

  • Datum 20-12-2017
  • Auteur
  • Gerelateerde Films The Woman Who Left
  • Regie
    Lav Diaz
    Te zien vanaf
    01-01-2016
    Land
    Filippijnen
  • Deel dit artikel

Lav Diaz werkt onverdroten voort aan een imposant oeuvre over alledaagse mensen, die tussen de raderen belanden van de gewelddadige Filippijnse geschiedenis. Met het ontroerende The Woman Who Left won hij de Gouden Leeuw in Venetië.

Door Jos van der Burg

Lav Diaz was drie jaar geleden in EYE bij de vertoning van zijn zes uur durende From What Is Before. De in de jaren zeventig spelende film portretteert een dorpje waarin de inwoners vredelievend samenleven. Animistische rituelen blijken samen te kunnen gaan met het christendom. Maar dat blijft niet zo. Prachtig laat de film zien hoe het dorpje door krachten van buiten verpulverd wordt. Regeringssoldaten komen de bewoners zogenaamd beschermen tegen communistische guerrillastrijders, maar het resultaat is dat deze zich onveiliger voelen dan ooit. Subtiel verweeft Diaz de persoonlijke belevenissen van de bewoners met het grote politieke en militaire krachtenveld, dat als een monster het dorp binnenwalst.
Diaz merkte na afloop van de film op dat hij met zijn werk de waarheid wil vertellen. Die waarheid is dat gewone mensen op de Filipijnen het slachtoffer zijn van de corrupte en gewelddadige elite, die zich straffeloos alles kan veroorloven. Alle films van Diaz zijn variaties op die thematiek. Zo ook in het losjes op Tolstojs korte verhaal God ziet de waarheid (maar wacht af) geïnspireerde The Woman Who Left, dat zich afspeelt in 1997 en met een lengte van vier uur voor een film van Diaz niet al te lang is. Op de radio horen we dat Hongkong zich losmaakt van Groot-Brittannië, prinses Diana is verongelukt en Moeder Teresa overleden. Maar we horen vooral berichten over ontvoeringen van zakenlieden. Kidnapping heeft epidemische vormen aangenomen.

Sluwe manipulaties
Tegen deze achtergrond van dood en geweld voert The Woman Who Left een vrouw op, Horacia, die dertig jaar onschuldig in de gevangenis zit. Haar ex-vriend, een jongen uit de rijke elite, heeft haar dertig jaar geleden door middel van sluwe manipulaties een moord in de schoenen geschoven, uit wraak omdat zij de relatie met hem verbrak. Als na dertig jaar de werkelijke dader bekent, wordt Horacia vrijgelaten. Maar wat heeft de wereld haar na dertig jaar weggegooid leven nog te bieden? Haar man is dood, haar zoon spoorloos en voor haar dochter, die zeven was toen zij in de gevangenis belandde, is ze een vreemde.
Dat Horacia (prachtrol van Charo Santos-Concio) wraak wil nemen op haar ex-vriend, inmiddels een steenrijke corrupte familiepatriarch, zorgt voor een thrilleraspect, maar belangrijker is het beeld van de morele kloof tussen de elite en mensen in de marge. De rijken hebben met de katholieke kerk de touwtjes in handen, maar menselijkheid is bij hen niet te vinden. Voor moreel besef en humaniteit moeten we bij mensen in de marge zijn, zoals Horacia, die zich het lot aantrekt van een zwerfster, een straatverkoper en een in elkaar geslagen transgender. Anders dan de rijken neemt zij de katholieke leer over naastenliefde serieus.
Met een mengeling van thriller, sociaalrealisme en melodrama voegt The Woman Who Left, zoals alle films van Diaz in prachtig zwart-wit, een ontroerend nieuw hoofdstuk toe aan Diaz’ diep borende Filippijnse geschiedschrijving.