The Sixth Commandment

The Sixth Commandment is een sterke Engelse true crime-serie, gebaseerd op een reeks moorden in Buckinghamshire. Een moordenaar die zo kil en geraffineerd te werk gaat, zou voor altijd moeten worden opgesloten.

Angstaanjagend en beklemmend is de vierdelige Engelse serie The Sixth Commandment. Vooral omdat dit true crime is en deze geschiedenis zich nog geen tien jaar geleden voltrok, maar ook omdat de misdrijven zo ontzettend koud en berekenend waren en de dader misbruik maakte van de meest intieme gevoelens van zijn slachtoffers.

Van die dader krijg je in de vier uur speeltijd totaal geen hoogte. Ook dat versterkt de intensiteit van de serie, die is opgedragen aan de slachtoffers.

The Sixth Commandment opent in het slaperige Maids Moreton, Buckinghamshire, de plek waar de misdaden ook in werkelijkheid plaatsvonden. Peter Farquhar, gespeeld door Timothy Spall, is een geliefde docent Engels op Stowe, een gerenommeerde school in Buckingham. Zijn afscheid daar trekt een volle zaal van nieuwe en oude studenten. Hij heeft altijd voor zijn werk geleefd, maar het is al snel duidelijk dat het niet zijn enige behoefte was. Farquhar was eenzaam en heeft altijd verlangd naar een partner. Dat wil zeggen, naar een man. Maar omdat hij gelovig was en zichzelf als onaantrekkelijk beschouwde – “zelfs mijn ondeugden zijn saai”, zegt hij tegen een bevriend pastoor, en: “van iemand als mij kun je niet houden” – bleef hij op zichzelf.

Zelfs de kijker voelt zich gelukkig als deze lieve man in een jongeman in zijn klas – hij doceert inmiddels elders – een zielsverwant herkent. Niet alleen dat, de liefde blijkt wederzijds en de twee verloven zich. Deze Ben Field heeft ondertussen al snel een vriend bij Peter in huis gehaald om een kamer te huren, de ietwat sullige Martin. Na een paar weken verhuist Martin naar een ander huis in de straat, zodat de daar wonende Ann Moore-Martin aan de kamerverhuur ook wat geld verdient.

Korte tijd later raakt Farquhar verward en vervolgens overlijdt hij aan wat op verstikking door alcohol lijkt. Ben raakte ondertussen bevriend met Ann Moore-Martin en laat Martin opnieuw verhuizen, deze keer naar een andere vriendin van de inmiddels overleden Peter. De serie maakt soms bijna ongemerkt een kleine tijdsprong, wat je alleen ontdekt als een personage later naar het verleden verwijst. Het maakt niet uit, de kijker moet alleen niet denken dat de gebeurtenissen elkaar in hoog tempo opvolgen. In dat geval had er eerder iemand aan de bel getrokken. Want ook Ann Moore-Martin raakt in verwarring en moet worden opgenomen.

De kijker weet veel eerder dan de personages dat er iets goed mis is met Ben Field. Dat moet ook, want dit is geen whodunit en zo ga je in Bens gedrag de geslepen manipulator herkennen die hij is. Zoals bij opmerkingen die hij terloops laat vallen, die een zaadje in iemands hoofd moeten planten. “Dronk Peter altijd al zoveel?”, vraagt hij Peters broer en diens echtgenote als hij een paar weken bij Peter woont. Zodat mensen er later niet van opkijken wanneer Peter dood wordt gevonden met een fles whisky. Of wanneer hij Martin brieven laat posten, zodat hij zelf buiten beeld blijft. Maar je merkt het eigenlijk al meteen als hij Peter ontmoet. Zijn directheid in die gesprekken is bizar.

Ben Field is duidelijk een sociopaat, maar de serie verspilt geen moeite aan suggereren wat er in hem omgaat. Want wie zal het zeggen? Field kijkt meerdere keren naar boven alsof hij een soort directe lijn met God heeft, wat suggereert dat hij denkt in opdracht te handelen. Maar dat is het niet. Of wel. Later vindt de politie in zijn notitieboek aantekeningen die weer op iets anders duiden. Waarschijnlijk kun je concluderen dat Ben Field aan een soort grootheidswaan lijdt; in combinatie met z’n intelligentie, gewetenloosheid en een bijna foutloze imitatie van sociale vaardigheden maakt hem dat tot een gevaar. Psychiaters oordeelden in werkelijkheid dat Field ofwel een narcistische ofwel een psychopathische persoonlijkheidsstoornis had.

Acteur Éanna Hardwicke speelt de rol van Field trouwens erg goed. Nu we hem kunnen bestuderen op het scherm vallen de signalen op. In werkelijkheid zouden we waarschijnlijk niets hebben gemerkt.

The Sixth Commandment is te zien op NPO Plus.