The Order
Handleiding voor neonazi’s

The Order
Jude Law speelt een FBI-agent die jaagt op een Amerikaanse neonazi-militie in deze pulpy detectivethriller van de Australische regisseur Justin Kurzel.
De verdwijningen, moorden en bankovervallen stapelen zich op rond het troosteloze Coeur d’Alene, Idaho. Niet dat het plaatselijke politiekorps daardoor in actie komt. In het afgelegen noordwesten van Amerika moet je immers geen slapende honden wakker maken. Alleen de uit New York overgeplaatste FBI-agent Terry Husk (Jude Law) zet zijn tanden in de dossiers, en stuit al gauw op een veel grotere zaak.
Justin Kurzel baseerde The Order op het boek The Silent Brotherhood: Inside America’s Racist Underground (1989) van Kevin Flynn en Gary Gerhardt, over de klopjacht op een neonazi-militie die zich in de jaren tachtig heeft afgesplitst van een extreemrechtse kerkgemeenschap. Kurzel trekt hier een belangrijke parallel met ons huidige politieke klimaat: de terroristische beweging die vier decennia geleden opbloeide, is een directe voorloper van het hedendaagse mainstream fascisme.
Het handelsmerk van de Australische regisseur Kurzel is een mix van grillig realisme en rauwe genrecinema. Debuutfilm Snowtown (2011) kroop in de huid van een van de meest beruchte seriemoordenaars uit Australië. In 2021 draaide zijn koelbloedige drama Nitram, over een getroebleerde jongen die in 1996 het vuur opende op een groep mensen in Tasmania, in de hoofdcompetitie van Cannes. Ook dit waargebeurde verhaal over de opkomst van een witte suprematie-beweging in Amerika wordt door Kurzel weer in een pulpy detectivethriller verpakt.
Een aantal scènes in The Order benadert genreperfectie; de precieze regie en montage van een bankoverval levert zinderende suspense op. Maar op veel andere vlakken wegen de clichés te zwaar in het scenario van Zach Baylin. De obsessieve en depressieve FBI-agent uit de grote stad; de wedijverende jonge hond van het politiekorps (Tye Sheridan) die zijn rechterhand wordt; het haperende politieapparaat: we hebben het vaker gezien, en bovendien in veel betere films. Ondertussen gaat het dralende camerawerk van Adam Arkapaw voor bittere ernst, maar onder de troosteloze exterieurshots van het Amerikaanse noordwesten schuilt zelden echte diepgang.
In het andere kamp wordt het wat interessanter. Daar zien we hoe neonazi Bob Matthews (Nicholas Hoult) een sekte om zich heen heeft gebouwd en met geweld een witte wereldorde wil bewerkstelligen. Hij gebruikt het in 1978 gepubliceerde The Turner Diaries van de witte supremacist William Luther Pierce als een handleiding voor het ontketenen van een rassenoorlog. The Order veert op zodra Matthews oog in oog met Husk komt te staan. Hoult speelt heel bewust met de schijnheiligheid van de charismatische cultleider, terwijl de besnorde Law zijn beste dirty cop geeft.
De rivaliteit tussen deze schurk en agent roept onvermijdelijke associaties op met Michael Manns misdaadepos Heat (1995) en daar schuilt gelijk het grootste probleem van The Order. Vergelijkingen met meesters als Mann zijn een veel te groot compliment voor een film die de genreclichés slechts mondjesmaat weet te overstijgen.
The Order is vanaf 6 februari 2025 te zien op Prime Video (VoD).