The Notebook
Liefde uit het boekje
The Notebook is het verhaal van twee gelieven die elkaar tegen de achtergrond van een oorlog vinden, verliezen en weer vinden. Of: hoe Nick Cassavetes een mooie oude formule in de uitverkoop gooit.
Zij is het juffertje met de rood gewafelde Rita Hayworth-haren. Hij is de bink met de pet en de houthakkersjas. Bij de eerste ontmoeting, ergens in de jaren veertig in het zuiden van de Verenigde Staten, is het meteen vlam in de pan. Pats! Boem! Geen uitweg meer mogelijk. Het verhaal van Noah en Allie, zoals de tienerliefjes heten, is op schrift gesteld (in het notitieboek uit de titel) en wordt door een gezonde oude man (James Garner) voorgelezen aan een niet meer zo gezonde oude vrouw (Gena Rowlands). De ziekte van Alzheimer, zo leren we in deze raamvertelling, heeft haar geheugen aangetast. De oude man die haar elke dag een deel van een verhaal komt voorlezen, kent ze niet, of herkent ze niet. Mooi en romantisch vindt ze de geschiedenis wel, en wij zullen dat samen met haar in historische beelden beleven.
Nick Cassavetes doet er een beetje geheimzinnig over, maar veel fantasie is er niet nodig om in het oude paar het jonge paar te herkennen, of vice versa. Met het prikkelen van de fantasie heeft de film überhaupt weinig op. Alle denkbare clichés die de formule aankleven, worden over de volle breedte van het epos uitgesmeerd. De verschillende milieus vormen het eerste obstakel: rijk meisje mag niet met arme jongen aanpappen. De Tweede Wereldoorlog (hij plots in soldatenpak, zij in verpleegstersuniform) walst er als tweede hindernis overheen. Ras volgen de brieven van het front die nooit de juiste bestemming bereiken, en even lijkt het erop dat die Grote Alles Verzengende Eerste Liefde definitief door de omstandigheden wordt geblokkeerd.
Opwellende tranen
Elke vergelijking met het overeenkomstige Cold Mountain (met juffertje Nicole Kidman en bink Jude Law, gescheiden door de Amerikaanse Burgeroorlog) gaat door Cassavetes’ aanpak in rook op. Dat komt ook door het ongeïnspireerde spel van de jonge acteurs die in gedachten alleen maar andere acteurs oproepen. Bij Ryan Gosling begin je de frappante overeenkomsten met Daan Schuurmans te tellen. Het spel van Rachel McAdams doet vooral terugverlangen naar de bruisende energie van Dominique Swain in Adrian Lyne’s Lolita.
Of je aan het slot blij moet zijn met de opwellende tranen, is de vraag. Een willekeurige televisiefilm over kanker, aids of welke ziekte dan ook, bereikt al snel hetzelfde.
Nick Cassavetes is de 45-jarige zoon van regisseur John Cassavetes en actrice Gena Rowlands. Met de onafhankelijke, radicale en vernieuwende cinema van wijlen Cassavetes Sr. heeft de film niets uit te staan. Dat hoeft ook niet, maar de wijze waarop Cassavetes Jr. in zijn vierde speelfilm (na Unhook the Stars, She’s so Lovely en John Q) voor commercie en sentiment gaat, stemt op zijn minst droef. De enige constante is de prachtige Gena Rowlands die zowel haar echtgenoot als haar zoon van dienst is.
