The Last Black Man in San Francisco

John Talbot maakt zijn speelfilmdebuut in nauwe samenwerking met Jimmie Fails, die een versie van zichzelf speelt in dit melancholische verhaal over gentrificatie. Samen maakten ze een magistrale stadssymfonie over het verstrijken van tijd en wat het vergt om onvermijdelijke verandering te omarmen.

Scott McKenzies sixties-hit ‘San Francisco’ beloofde dat tedere mensen met bloemen in hun haar je zouden verwelkomen in de bekendste stad van de Bay Area. In een poging die tederheid te koesteren heeft John Talbot het iconische hippienummer uit 1967 als lijflied gekozen voor zijn speelfilmdebuut The Last Black Man in San Francisco, ook al bestaat het San Francisco van toen allang niet meer.

De melancholische film becommentarieert de hoge prijs die we betalen voor gentrificatie. Talbot toont hoe een nieuwe golf aan rijke inwoners, voornamelijk witte IT-ondernemers, het contact met eerdere San Franciscanen niet meer aangaat. In nauwe samenwerking met cast en crew creëerde Talbot uit dit hyperspecifieke stadsverhaal een universele fabel over het verstrijken van tijd, met als prangende hoofdvraag: is er nog wel ruimte voor tederheid?

Deze magistrale film, vloeiend als een symfonie, is een haast radicale uiting van empathie – alsof alleen met vreedzaamheid de onderliggende woede en verdriet geuit kunnen worden. Dat zorgt voor melancholie, want The Last Black Man in San Francisco benadrukt hoeveel het vergt om het goede in onbekenden te blijven zien. Ook hoofdpersonage Jimmie Fails (gespeeld door de echte Jimmie Fails; de film is deels op zijn eigen leven gebaseerd) streeft daar naar. Door oplopende woonlasten werd zijn familie uit een prachtig, excentriek pand uit de wijk Fillmore gedwongen, een huis dat volgens Jimmie eigenhandig door zijn grootvader is gebouwd. Op zijn skateboard keert hij daarom regelmatig terug naar zijn geboorteplek om zijn opa’s nalatenschap in ere te houden. Zijn beste vriend Montgomery (Jonathan Majors) houdt de wacht, terwijl Jimmie stiekem de planten water geeft en de raamkozijnen een likje verf geeft.

Deze film gaat over meer dan gentrificatie. Talbot richt zich op het idee van eigenaarschap, wat naarmate je er langer over nadenkt een steeds vreemder concept wordt. Een exemplarische scène speelt zich af in de auto van een buurtgenoot, wat vroeger, toen ze iets meer geld hadden, de auto van Jimmie en Montgomery was. Bezit is hier nooit permanent. De stad is daardoor net als de mensen continu in beweging. Het enige waar Jimmie nog aan is gehecht is een huis dat hij niet eens bezit, maar waar hij zijn hele identiteit omheen heeft gebouwd.

Uiteindelijk gaat de film daardoor ook over het eigenaarschap van een leven en een identiteit. Bepaal je zelf wie je bent of bepalen anderen dat voor je? De ontroerende ontknoping van The Last Black Man in San Francisco heeft daar veel over te zeggen, maar het is het beste om daar zelf achter te komen door met deze zeldzaam pure zielen mee op reis door de stad te gaan.