The Ice Storm

Regisseur Ang Lee ontleedt graag sociale normen en familiewaarden. In Sense and Sensibility waren dat de zeden van de puriteinse Victoriaanse maatschappij; The Ice Storm is een schrijnend familiedrama ten tijde van de losbandige jaren zeventig.

Iedere zichzelf respecterende Amerikaanse productiemaatschappij richt in zijn films een monumentje op voor het traditionele gezin. In de regel gaan Hollywood-films over dinosauriërs, buitenaardse wezens of voortrazende tornado’s. Maar uiteindelijk weten de filmmakers toch altijd de hoeksteen van de samenleving in het verhaal te wringen. CDA-moralisme voert zelfs de boventoon in films waar je het niet verwacht.

Ook The Ice Storm, naar de gelijknamige roman van Rick Moody, propageert het belang van een hecht gezin. Maar in deze film vallen de familieleden elkaar niet in de armen nadat zij een wervelwind of een prehistorische invasie hebben overleefd. De nieuwe film van de van oorsprong Taiwanese regisseur Ang Lee, inmiddels al weer anderhalf jaar oud, is een twee uur durende klaagzang over een welgestelde familie die volkomen van elkaar vervreemd is. De ijzige storm uit de titel is vooral een – nogal platte – metafoor voor de emotionele koelheid waaraan het gezin Hood lijdt.

Het Grote Zwijgen
Het echec van de familie Hood is extra schrijnend, omdat The Ice Storm zich afspeelt in de jaren zeventig, toen emotionele ontplooiing juist het hoogste goed was. Deze film laat de schaduwzijde van het ik-tijdperk en de seksuele revolutie zien. Vader Ben Hood (Kevin Kline) heeft een geheime relatie met zijn buurvrouw (Sigourney Weaver), zonder dat zij daar beiden veel plezier aan beleven. Bens echtgenote (Joan Allen) voelt wel nattigheid, maar onderneemt geen actie. Hun huwelijk verkeert in het stadium van Het Grote Zwijgen.

Hun twee tienerkinderen zien de ruzies tussen hun ouders gelaten aan, maar intussen worstelen ook zij met hun seksuele gevoelens. Zoon Paul is verliefd op een medestudente die weinig oog voor hem heeft; de veertienjarige dochter Wendy dringt haar jeugdige lijfje op aan de twee buurjongetjes. Net als hun ouders lijken ook de kinderen alleen de zure vruchten van de jaren zestig te plukken. Niemand in de film heeft aandacht voor elkaar, iedereen gaat liefdeloos en met veel ongemak met elkaar om. Tijdens een prachtig gefotografeerde ijzelstorm, beleeft het echtpaar Hood het dieptepunt van hun relatie. Bij toeval raken ze verzeild op een partnerruilfeest en worden ze gedwongen hun huwelijksmisère onder ogen te zien.

Lippenstift
Behalve een portret van een gezin in ontbinding, geeft The Ice Storm een mooie sfeerschets van de jaren zeventig. De Watergate-affaire domineert het nieuws, het waterbed klotst dat het een aard heeft en de roklengte kan beter in centimeters dan in decimeters gegeven worden. Die jaren zeventig zijn tegenwoordig populair onder filmmakers, zie bijvoorbeeld Boogie Nights (1997). Maar terwijl Paul Thomas Anderson een geëxalteerd beeld gaf van de porno-industrie in het extravagante Los Angeles, toont The Ice Storm juist het wel en wee van een Familie Doorsnee.

En net als uit zijn vorige films, zoals Eat Drink Man Woman (1994) en Sense and Sensibility (1995) blijkt ook uit zijn nieuwste werk dat Ang Lee een scherp observator van het alledaagse leven is. Daarbij werd hij ditmaal terzijde gestaan door de uitstekende acteurs Kevin Kline, Joan Allen en Sigourney Weaver, en een sterke Christina Ricci (Wednesday uit The Addams Family, 1991) als het nymfomane meisje Wendy. Zonder zich te bezondigen aan effectbejag, laat hij aan de hand van kleine dingen zien hoezeer het gezin het spoor bijster is. In een intrigerende scène bijvoorbeeld laat Elena uit pure verveling een lippenstift in haar jaszak glijden. Ze wordt betrapt, maar Ang Lee maakt hier geen drama van. Hij stipt de zaken aan: het publiek mag zelf een sombere conclusie trekken.

In wezen vertelt The Ice Storm geen ander verhaal dan de Hollywood-films waarin traditionele familiewaarden gepropageerd worden. Ook nu doorstaat een gezin alle tegenslagen die hen teisteren, om in te zien hoe belangrijk de bloedband is. Maar Lee ontleedt hun gevoelloosheid tot op het bot en heeft de algehele liefdeloosheid zo aangrijpend gefilmd, dat je zijn moralisme voor lief neemt.