The Farewell

Wie draagt de last van de dood?

Dit sterke en verrassend sobere Amerikaanse familiedrama draait om een Chinese familie die de grootmoeder niet vertelt dat ze nog maar drie maanden te leven heeft.

Billi emigreerde als jong meisje met haar ouders uit Beijing naar New York. Nu is ze dertig en net als de film begint krijgt ze een afwijzing van de Guggenheim Foundation voor een beurs. Het gaat allemaal niet zoals ze gehoopt had.

Voordat ze daarover kan treuren, komt er bericht uit China: oma Nai Nai blijkt een terminale ziekte hebben. En hier komt de crux: de familie vertelt het haar niet. Als excuus om de hele familie toch een soort van vaarwel te laten zeggen, wordt een huwelijksfeest gepland voor Billi’s neef en het vriendinnetje met wie hij pas drie maanden samen is. Aangekomen in China worstelt Billi met het zwijgen van de familie. Heeft oma geen recht om te weten dat ze nog maar drie maanden te leven heeft? Zodat ze afscheid kan nemen? Zodat ze zich kan voorbereiden op het einde?

Tot daar toe sta je als kijker aan Billi’s kant, in deze Amerikaanse productie met een volledig Aziatische en Aziatisch-Amerikaanse cast, onder regie van de Chinees-Amerikaanse onafhankelijk filmmaker Lulu Wang (niet te verwarren met de gelijknamige Chinees-Nederlandse schrijfster). Maar dan beginnen de Chinese familieleden uit te leggen hoe men er daar over denkt. Voor die ideeën over leven, dood, individu en familie blijkt minstens evenveel te zeggen als voor het idee dat het individu de maat voor alle dingen is. Blijf vooral tot het laatste beeld kijken, om te zien waarom die Chinese filosofie heel erg het overdenken en overwegen waard is.

Popfenomeen en actrice Awkwafina, die in het blingbling-vehikel Crazy Rich Azians nog losging op het evangelie ‘Money (That’s What I Want)’, doet het uitstekend in de sobere rol van Billi. En The Farewell heeft nauwelijks last van die kwaal waar veel familiedrama’s uit andere culturen aan lijden: dat het allemaal een beetje te lieflijk en te goedlachs is. Soms is het op het randje. Maar zeker in de tweede helft van de film zetten stilte, melancholie en verdriet de toon. Allemaal verstopt natuurlijk, al kun je je afvragen of oma niet allang doorheeft wat er aan de hand is.

Ondertussen laat de film, met kleine observaties van de camera en opmerkingen van de personages, ook zien hoe snel China veranderd is. The Farewell is zeker niet de eerste film die dat doet, maar geeft zo een welkome context aan de complexe onderlinge verhoudingen die door de economische veranderingen ontstaan zijn.