Sidik en de panter
Altijd in beweging

Sidik en de panter
De op IDFA bekroonde documentaire Sidik en de panter is een oogstrelende lofzang op het wonderschone Koerdische landschap. Met in de hoofdrol een poëet die ons door de grillige bergkammen gidst, op zoek naar een verloren gewaand roofdier.
“Deze bergen buigen voor niemand”, zegt Sidik. De reislustige nomade is al 25 jaar op zoek naar de Perzische panter, in een gebied waar de bergtoppen nog fier overeind staan, ondanks het vele oorlogsgeweld. In al die tijd heeft de vastberaden Koerd zich dezelfde kenmerken aangemeten als het dier dat hij zoekt. Hij is altijd in beweging, en overbrugt door weer en wind grote afstanden. Het doel? Als hij de panter ooit aantreft, dan is “de grond beschermd”; dan worden de bergen een nationaal park, dat niet meer gebombardeerd mag worden.
Documentairemaker Reber Dosky bewijst in Sidik en de panter – bekroond met de prijs voor beste Nederlandse documentaire op IDFA – opnieuw dat hij weet wat werkt voor de camera. Sidik is een man waar je uren naar kan kijken. Alleen al naar de wijze waarop hij jachtcamera’s om bomen hangt, of hoe hij door een sneeuwstorm heen struint. Of hoe hij als wijze man commentaar levert op het leven om hem heen. Dosky brengt het zeer filmisch in beeld, met sublieme wide shots en doordachte close-ups. In zijn beelden vormen onderwerp en omgeving een eenheid.
Sidik is Koerdistan, en Koerdistan is Sidik. Of zoals hij zelf stelt: “In de natuur keert de mens terug naar zichzelf.” Mede hierom is een gesprek dat hij voert met een jonge landgenoot die naar Europa wil des te pijnlijker. Want hoe kan je de natuur achterlaten? En: “Het is hier de hemel op aarde, en als het niet zo is, dan moeten we het maken.” Het is een mooie metafoor voor de natuurpreservatie die Sidik zo hoog in het vaandel heeft staan. Zoals wanneer hij mannen die hij tegenkomt op het hart drukt dat ze geen levende bomen moeten omhakken.
Andere ontmoetingen zijn dan weer bijzonder geestig. Zoals wanneer Sidik in een prachtige vallei twee voorbijgangers spreekt met een pakezel die Messi heet. De jongelingen beginnen nadien over El Clásico: de tweejaarlijkse voetbalklassieker tussen FC Barcelona en Real Madrid, want voetbal is ook deze regio niet ontgaan. “Het was een saaie pot.”
Zo worden Sidiks bespiegelingen over de idylle om hem heen afgewisseld met berichten uit de buitenwereld die de kijker eraan herinneren dat Sidiks leven in vrijheid ook de verantwoordelijkheid is van de andere aardbewoners, van het westen. Het resultaat is een bijna magisch-realistische film die memoreert aan een rijke traditie van sprookjes uit het Midden-Oosten. Over een man die een panter moest worden om de wereld te laten zien hoe ze moet veranderen.