Shambhala

In het onherbergzame landschap van de Nepalese Himalaya probeert een jonge vrouw haar naam te zuiveren. Het is het begin van een spirituele reis van groot visueel formaat.

De wind lijkt hier altijd te ruisen, zuchten of stormen. Schapen, geiten en jaks vormen de tweede stem, aangevuld door lokale muziekinstrumenten. Het leven in een traditionele gemeenschap ergens op de grens van Nepal en Tibet en op een hoogte tussen de vier- en zesduizend meter, lijkt al eeuwen onveranderd. Overleven betekent zelf voor eten en de ander zorgen en mobiele telefoons zijn artefacten uit een parallel universum.

Hier treedt de jonge Pema in een polyandrisch huwelijk met Tashi en zijn twee jongere broers. Net als Pema en de mannen voorzichtig tot een harmonieus geheel samengroeien, moet Tashi op handelsreis naar de stad. Pema is net zwanger van hun eerste kind.

Als er, mede door Tashi’s opstandige jongste broertje, een misverstand ontstaat en Pema verdacht wordt van vreemdgaan met de schoolmeester, voelt ze de noodzaak haar trouw te bewijzen. Dapper neemt ze haar paard ter hand en gaat haar echtgenoot zoeken, dwars over de kale vlaktes. Tashi’s broer Karma, een monnik die nu als hoofdpartner verantwoordelijk voor haar is, reist een gedeelte met haar mee. De twee ontwikkelen respect en begrip voor elkaar. Tijdens het samenzijn met Karma, bij ontmoetingen met andere mensen en later solo met haar trouwe paard, wordt Pema’s queeste om haar naam te zuiveren steeds meer een spirituele reis.

De titel van deze Nepalese Oscar-inzending verwijst naar een mythisch, spiritueel koninkrijk in het Tibetaans boeddhisme. Naast meditatief, tragisch en liefdevol is de film af en toe ook verrassend grappig. Het scenario neemt alle tijd om Pema’s verhaal uit de doeken te doen. Dialogen of scherpe plotwendingen zijn niet de hoofdmoot. Het drama wordt vooral middels situatieschetsen, interacties en droomsequenties verteld.

Het tempo is uitermate traag, maar het loont om mee te zeilen op het ritme en te genieten van de indrukwekkende beelden. Door de afwisseling van lange, vaste shots en uit de hand gedraaide camerabeelden wordt het even onherbergzame als magische landschap op zichzelf een waardevol personage. De meeste rollen worden gespeeld door niet-professionele acteurs die een lokaal dialect spreken en traditionele kleding dragen. Tegen deze authentieke achtergrond toont de protagonist zich een krachtige, wijze en onverzettelijke vrouw die weliswaar meebuigt met de patriarchale regels van haar traditionele samenleving, maar die toch haar eigen plan trekt als het er werkelijk op aankomt.