Shado’man

Boris Gerrets dook onder in het nachtleven van Sierra Leones hoofdstad Freetown, en kwam boven met een intiem portret van een groep daklozen.

In People I Could Have Been and Maybe Am, dat in 2010 IDFA’s competitie voor middellange documentaires won, weefde filmmaker Boris Gerrets zijn verhaal vanuit een reeks toevallige ontmoetingen op de straten van Londen. Iets vergelijkbaars geldt voor Shado’man, die Gerrets dan ook omschrijft als het tweede deel in een beoogd drieluik. De filmmaker trok zonder vooropgezet plan naar Sierra Leone, waar hij in zijn jeugd een paar jaar woonde, en stuitte tijdens nachtelijke omzwervingen door de hoofdstad toevallig op de Freetown Streetboys.
Deze groep daklozen — waarvan er veel een fysieke handicap hebben, vanaf hun geboorte of als gevolg van de burgeroorlog die het land tot 2002 teisterde — probeert zo goed en zo kwaad als het gaat te overleven. Gerrets filmt ze op intieme momenten, gevangen in het nachtelijke, vaak regenachtige Freetown. We zien hoe ze een droge slaapplaats proberen te vinden en hoe hun barre levensomstandigheden voor onderlinge conflicten zorgen. Maar er zijn ook luchtige momenten en onderlinge solidariteit. In voice-over vertellen sommigen in bedekte termen over hoe ze in dit leven verzeild zijn geraakt.
Op een incidenteel (en onnodig) gebruik van muziek na, laat Gerrets de interpretatie aan de kijker; zijn krachtige, schaduwrijke beelden zeggen meer als hij die emotionele sturing weglaat. Gerrets presenteert de nachtelijke misère zonder opsmuk, met groot gevoel voor menselijke waardigheid. Wat echter ontbreekt is context, op die impressionistische voice-overs na: het politieke verleden en de sociale omstandigheden van Sierra Leone worden ofwel bekend verondersteld, ofwel niet belangrijk genoeg gevonden om uit te leggen. Het maakt het inkijkje, hoewel heel intiem en fascinerend, ook afstandelijk.

Joost Broeren