Sakawa

Charlatans vullen de leegte op

  • Datum 26-02-2019
  • Auteur Omar Larabi
  • Thema Filmkrant 418
  • Gerelateerde Films Sakawa
  • Regie
    Ben Asamoah
    Te zien vanaf
    07-03-2019
    Land
    België/Nederland/Ghana, 2018
  • Deel dit artikel

Het tragikomische documentairedebuut Sakawa toont een jonge generatie Ghanezen die kiest voor een loopbaan als online oplichter. De observaties zijn bij vlagen geestig, maar wat drijft de jongeren eigenlijk?

Online daten kan leiden tot grote teleurstellingen. In Ghana doen sommige mannen en vrouwen zich in chats met westerlingen voor als de prins of prinses op het witte paard, in de hoop er geld aan te verdienen. Deze toch wel immorele keuze is enigszins begrijpelijk: ander werk is vies, arbeidsintensief en onderbetaald. Daarom laat de Belgisch-Ghanese regisseur Ben Asamoah niet alleen nauwgezet de zwendelpraktijken zien, maar ook de armoede in Ghana. Armoede waar de westerse wereld ironisch genoeg deels debet aan is.

In een donkere, beduimelde kamer zit een groep mannen in een kringetje. Beeldschermen lichten op, talloze chatgesprekken staan open. Even verderop krijgt een vrouw, een nieuwkomer in het vak, advies van een man die zichzelf op zijn profiel Constant Love noemt. Hoelang moet je wachten totdat je iemand om geld mag vragen? Een week. Misschien twee. En hoeveel mag je vragen? 50 dollar blijkt het gangbare tarief.

Doordat Asamoah de zwendel vastlegt zonder een moreel oordeel te vellen, krijgen de onderlinge gesprekken een hilarisch karakter. Zo onthult iemand dat slachtoffers die ‘Peter’ heten dikwijls de domste zijn. Een oplichter zet tegen zijn mannelijke prooi een vrouwelijke stem op: “I’ve missed you a lot.” Het lijkt te werken, deze bijna theatrale benadering. En anders koop je gewoon een ‘magic voice phone’ die je stem met een druk op de knop doet veranderen in die van een zwoele ander. Maar het verleiden van een westerling – Amerikanen hebben naar verluidt de grootste portemonnee – blijkt een kwestie van de lange adem. Hoe ver ben je met je cliënt? Heeft je cliënt al toegestemd?

Ondertussen wordt er gedroomd over een toekomst in Italië, terwijl op Google Maps de huizen van nog nietsvermoedende gedupeerden aan de andere kant van de oceaan worden bekeken. Op straat rijden godvrezende types rond wier oraties over ‘the wages of sin’ door luidsprekers schallen. Ja, de internetoplichters zijn zondaars, zoveel is duidelijk. Het was interessanter geweest als Asamoah de focus had verlegd naar de drijfveren van de jongeren. Van de slachtoffers weten we wel waarom ze zich onbevangen onderdompelen in de digitale wereld en relaties aangaan met online profielen die worden bestierd door charlatans. In de westerse wereld is een imaginaire relatie soms nog de enige wijze waarop je de leegte kan vullen.