Réparer les vivants
Meegesleept door golven en plot
De beginscènes en acteurs redden deze conceptueel interessante, maar intellectueel onbevredigende ensemblefilm van regisseur Katell Quillévéré over de vele mensen die geraakt worden door één tragisch voorval. Te zien op het IFFR.
Het begint lekker. Tiener Simon werpt nog een blik op zijn slapende lief, glipt in alle vroegte uit haar slaapkamerraam, springt op zijn fiets, treft woordeloos een vriend op een skateboard en rijdt en glijdt samen met hem en ons naar nummer drie, die klaarstaat met een afgetrapt busje. Naar het strand! Surfen! Met prachtige point of view-shots, zoals wanneer Simon zichzelf onder water houdt en naar boven kijkt, naar het licht, door golven als donderwolken. Het is vroeg en hij is vrolijk, verliefd en vol leven.
Spoiler alert. We kunnen Réparer les vivants, te zien tijdens het Filmfestival Rotterdam, niet bespreken zonder te verklappen dat Simon direct hierna verongelukt. Ook in die scène blijven we bij de jongens zelf, alsof we naast ze in het busje zitten, soezend en gelukkig van de inspanning van het surfen, totdat de klap komt — overdonderend mooi in beeld gebracht.
Alleen al deze eerste tien minuten maken de film de moeite waard. Maar daarna valt de derde speelfilm van regisseur Katell Quillévéré een beetje tegen.
Voorganger Suzanne overtuigde door de subtiele en indringende psychologie van een uitzonderlijk titelpersonage. Het is veelzeggend dat in de titel Réparer les vivants (naar een succesvolle gelijknamige roman) de mensen naamloos en meervoudig zijn: het concept kreeg voorrang. En dat concept is, kort gezegd, dat de dood van één mogelijke orgaandonor de levens van vele anderen raakt. En dat wordt door Quillévéré, ondanks meerdere meanderende verhaallijnen, rechtlijnig uitgewerkt: het leidt weinig twijfel waar de loodzware beslissingen die de personages moeten nemen op uit zullen draaien.
De nadruk ligt op de emoties — op het sentimentele af benadrukt door de score van Alexandre Desplat. Gelukkig kan de knap samengestelde cast daar goed mee uit de voeten: Tahar Rahim en Bouli Lanners als beheerste artsen, Anne Dorval (bekend van de films van Xavier Dolan) als innerlijk verscheurde hartpatiënt en vooral Emmanuelle Seigner als de getroffen, maar krachtige moeder.
Maar. Deze achtbaan van emoties op een rechtlijnig pad met doodlopende zijwegen laat te veel vragen onbeantwoord. Quillévéré vertelde me in Venetië dat ze de discussies tussen Simons ouders en de uiteindelijke overwegingen van de hartontvanger bewust buiten beeld heeft gehouden. Te onuitsprekelijk en particulier, aldus de regisseur. Elke poging zou het tekort hebben gedaan.
Dat is respectvol, maar ook laf — juist een film die ons fysiek en emotioneel zo dichtbij brengt zou hier niet intellectueel moeten afhaken. Kunst heeft ook tot taak het onuitsprekelijke te benaderen. Door alleen de weinig verrassende uitkomsten van deze verzwegen discussies te verwerken, verschuift Quillévéré de hele vertelling richting de procedural-benadering waarmee ze, uitgebreid, de operatiekamers en het orgaanvervoer laat zien. Fascinerend genoeg, maar ten koste van de psychologische ruimte voor de personages, die door de plot worden voortgesleept als Simon door de golven.
Kees Driessen
