Rams

Koppige schapen en IJslanders

  • Datum 11-11-2015
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Rams
  • Regie
    Grímur Hákonarson
    Te zien vanaf
    01-01-2015
    Land
    IJsland
  • Deel dit artikel

De tragikomedie Rams laat zien wat de invloed is van isolement op menselijk gedrag, waarbij de IJslandse regisseur Hákonarson, de ‘landelijke Ken Loach’, laveert tussen drama en komedie, tussen realisme en surrealisme. In Cannes won de film de hoofdprijs van Un Certain Regard.

Vanaf de eerste widescreenbeelden waarmee Rams quasi-woordloos opent is het duidelijk dat de desolate IJslandse landschappen, de in zichzelf gekeerde boeren en de stoere schapen gemaakt zijn voor elkaar. De ruwe natuur, de excentrieke mensen en de koppige dieren vormen een heel eigen, gesloten wereld die haast ritueel blijft ronddraaien tot een crisis de rust verstoort. Wanneer enkele schapen sterven en alles wijst op een levensgevaarlijk virus (BSE) wankelt het bestaan van de boeren. Een van buitenaf opduikend overheidsteam grijpt meedogenloos in. De Ken Loach in Grímar Hákonarson maakt duidelijk dat levens hier verwoest worden, dat de economische impact op deze afgelegen regio enorm is en het wantrouwen van de onafhankelijke boeren immens blijft.
Maar geleidelijk gaat Hákonarsons aandacht meer uit naar een tweede verhaallijn waarin twee van elkaar vervreemde broers centraal staan. Gummi en Kiddi zijn schapentelers, buren en broers die door een onduidelijk conflict al jaren niet meer met elkaar praten en enkel via een hond boodschappen overbrengen. De broers zijn botsende persoonlijkheden. De ene is fysiek en expressief, de andere gesloten en contemplatief. Maar ze waren beiden wel jaren obsessief bezig met het kweken van het beste schapenras en wanneer dat werk bedreigd wordt, vinden ze elkaar in een even absurde als uitzichtloze actie. Hun odyssee door weer en wind draait uit op een strijd voor het bewaren van de eeuwenoude bloedlijn, maar herstelt wel hun relatie.
Naast het verhaal van de dreigende teloorgang van een gemeenschap en dat van de hernieuwde kennismaking van twee broers, is Rams ook een studie naar de invloed van isolement op menselijk gedrag en van de band tussen mens en schaap. Dat klinkt erg ernstig maar Hákonarson laveert tussen drama en komedie, tussen realisme en surrealisme. Waarbij de droge humor ontstaat uit situaties en niet uit grappen. Niet toevallig omschrijft de cineast zijn film als "Scandinavisch met zwarte humor" en verwijst hij naar Aki Kaurismäki en Roy Andersson. Het verklaart een soundtrack gebouwd op stiltes en accordeonmuziek. En een open einde dat aanzet tot nadenken.

Ivo De Kock