Queen & Slim

De staat als vijand

Deze contemplatieve romantische thriller draait om twee jonge zwarte Amerikanen die op de vlucht slaan na een nachtelijk incident met een politieagent. Een eigentijdse Bonnie & Clyde die ook refereert aan het Amerikaanse slavernijverleden.

Ze kennen elkaar nog maar net – al had Queen (Jodie Turner-Smith) haar date Slim (Daniel Kaluuya) wel al vaker voorbij zien komen op Tinder. Ze hebben afgesproken in een diner, waar ze aan het einde van de dag tegenover elkaar zitten. Slim vraagt waarom het twee weken duurde voordat ze naar rechts swipete, waarop strafpleiter Queen vertelt dat de staat Ohio vandaag heeft besloten haar cliënt te executeren. De date is dus een broodnodige afleiding. Nietsvermoedend stapt Queen even later bij Slim in de auto: hij mag haar naar huis brengen. Totdat ze onderweg worden aangehouden voor een futiliteit.

Het is een van de grootste angsten van zwarte Amerikanen: schietgrage, gejaagde, racistische agenten. Wanneer de sirenes van de politiewagen beginnen te loeien lijken Queen en Slim meteen te weten wat er op het spel staat. Dat de agent uiteindelijk omkomt na een worsteling met Slim, waarbij de diender zijn wapen afvuurt op Queen, komt evenwel als een verrassing. Het duo schiet meteen in de overlevingsmodus: vluchten is de enige optie.

Als Slim zich hardop afvraagt of hij een crimineel is, is het feitelijke antwoord van Queen: “Nu wel.”  Cop killers heten ze in de media.  Geen woord over zelfverdediging, of een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Het oordeel is al geveld.

Is vluchten in zo’n geval een rationele of een irrationele daad? Regisseur Melina Matsoukas, bekend van haar regiewerk in de televisieserie Master of None, schakelt in haar speelfilmdebuut voortdurend tussen droom en realiteit. In contemplatieve sequenties, begeleid door zwoele composities van Devonté Hynes alias Lightspeed Champion, zien we de opbloeiende liefde tussen Queen en Slim, geweldig geacteerd door Turner-Smith en Kaluuya. Het zijn scènes waarin het fatalisme waarmee het dagelijkse leven voor zwarte Amerikanen zo doordrenkt is, even afwezig is.

De link met slavernij is nooit ver weg in Queen & Slim. De titelpersonages krijgen onderweg hulp van vooral zwarte medestanders, die de wetteloosheid zat zijn: de manier waarop zwarte Amerikanen met regelmaat en zonder enige aanleiding op straat worden vermoord. Het zijn momenten die sterk doen denken aan de ‘underground railroad’, een geheim netwerk dat slaven in de negentiende eeuw hielp te vluchten naar de vrije wereld. Het is niettemin de vraag of die vrijheid voor Queen & Slim binnen handbereik ligt.