Poetins Olympische droom

Poetins Olympische droom is net zo mooi en gedetailleerd geschoten als Hans Pools eerdere series Van Moskou tot Moermansk en Van Dis in Afrika. Pool stuitte in ‘wintersportparadijs’ Sotsji op verbijsterende misstanden.

Steeds meer berichten sijpelen naar buiten over de wantoestanden in Sotsji, en dan hebben we het nog geeneens over de anti-homowet of de kritische journalisten die geen visum meer krijgen. Regisseur Hans Pool zit bovenop de actualiteit en toog in een vroeg stadium van de Olympische bouwwoede naar Sotsji, waar hij sprak met geldbeluste ondernemers, gewetenloze oligarchen, uitgebuite, illegale werknemers, muitende bobsleeërs en gearresteerde activisten. Pool hanteert een rustige filmstijl; pas aan het eind van zijn documentaire wordt de tol die mensen moesten betalen voor de bouw van de prestigieuze, maar in het moeras wegzakkende skischansen en ijshallen pas echt in volle omvang duidelijk.
De komende Winterspelen in februari 2014 zijn de duurste Spelen ooit: in een recordbedrag van 50 miljard dollar wordt in het subtropische vakantieoord Sotsji een ‘wintersportparadijs’ uit de grond gestampt. Dat Poetin daarbij koos voor precies het warmste stukje Rusland is nog een van de minst bizarre gegevens. Veel erger is dat het huzarenstuk ten koste gaat van de Centraal-Aziatische arbeiders die zonder contract worden uitgebuit en van de lokale bewoners, die dankzij een in allerijl aangenomen wet klakkeloos uit hun huis worden gezet. Pool sprak ook met de leider van een pro-Poetin jeugdbeweging en een naar Londen uitgeweken Russische vastgoedbaas die voor zijn leven vreest vanwege de corruptieschandalen die hij op het spoor kwam. Niemand lijkt te winnen in Sotsji, behalve straks de sporters en Poetin zelf.
Sotsji lijkt slechts een pion in de megalomane, door eigenbelang gedreven wereld van Poetin. Het tempo van de gedetailleerde, onthullende documentaire is nergens hijgerig. Die stijl hanteerde Pool ook al in zijn reisseries waarvoor hij camera en regie doet, zoals Van Moskou tot Moermansk en Van Dis in Afrika, waarmee hij de Zilveren Nipkowschijf won. Pool weerstond de verleiding om er een Olympische krachtmeting met de machthebbers van te maken; liever spreekt hij met de gewone mensen die elke dag getuige zijn van de nachtmerrieachtige transformatie van Sotsji, en zelf niet de eindstreep halen.

Mariska Graveland