PLANTA 4A

Kanker is een ziekte die je als je hem niet hebt, altijd nog kan krijgen. Veel mensen krijgen het ook vroeger of later. Cinekid-Award- winnaar Planta 4a gaat over drie patiëntjes op de oncologische afdeling in een Spaans ziekenhuis. Zeventien en ziek.

Het Hollywoodmelodrama Terms of endearment schetste ooit fraai de soms onhandige ontmoeting tussen de kankerpatiënt en de niet-patiënt. De nog niet zichtbaar zieke Emma (Debra Winger) merkt op vakantie in New York dat de vele vriendinnen van haar beste vriendin omzichtig om haar heen bewegen. Als ze haar vriendin meldt dat het feit dat ze kanker heeft, niet betekent dat iedereen op de tenen moet gaan lopen, slaat de wijzer naar de andere kant door. ‘Oh, hí’, zegt de volgende nieuwe kennis, ‘I heard you got cancer. Tell me.’ Emma verlaat proestend de kamer.
Een even fraaie botsing tussen de pechvogel en de gelukkige schuilt in het Spaanse Planta 4a, een onsentimentele jeugdfilm die gaat over hoe de ziekte de ‘pelones’ (de kaalkoppies) van Planta 4a ( de vierde verdieping in het kinderziekenhuis) in de weg zit, maar hoe ze daarnaast nog steeds pubers zijn. Ze basketballen in rolstoelen, ze bespioneren vanaf het grasveld de zesde verdieping waar het mooiste meisje zit, vechten een ruzie uit in een Ben Hur-rolstoelrace over de ziekenhuisgang, en masturberen in de muziekkamer op de maat van Beethoven zodat de zusters hen niet doorhebben. De film begint met de komst van een nieuwe patiënt. Hij heeft iets in zijn knie en een biopsie moet aantonen of het iets goedaardigs of kwaadaardigs is. De nieuwkomer sluit vriendschap met drie andere jongens die door de chemokuur hun haar en door de kanker al een been hebben verloren. Wanneer de onderzoeksresultaten klaar liggen in het kantoor van de dokter breekt het viertal daar in. De uitslag scheidt hun wegen. Het besef dat wat voor de één tornt aan het fundament, voor de ander niet meer dan een incident zal blijken, breekt mooi subtiel door op alle gezichten.

Veerkrachtig
Planta 4a is gebaseerd op het toneelstuk van Albert Espinosa die zelf in zijn tienerjaren enige tijd op de kankerafdeling doorbracht. Die toneelsetting die in de film nog steeds zichtbaar is, stoort niet omdat een verblijf in de afgezonderde wereld van een ziekenhuis nu eenmaal theatrale trekken vertoont. De meest weerbarstige ziel onder de kaalkoppies wordt gespeeld door de nu zestienjarige maar nog steeds erg kleine Juan José Ballesta die eerder opzien baarde als de mishandelde zoon in El bola. Zijn Miguel in Planta 4a zit in een rolstoel maar oogt veerkrachtiger dan de in zijn thuissituatie gevangen jongen in die eerdere film.
Die veerkracht tekent Planta 4a, een film die de kanker en het verblijf in een ziekenhuis aan de orde stelt zoals de jongens het zelf ervaren. En dat is niet als een voortdurend zwaard van Damocles, ook voor deze zeventienjarigen blijft de dood iets abstracts. De ziekte is eerder een handicap die bij momenten heel eenzaam maakt maar op andere momenten het puberale isolement ook opheft omdat ze in het ziekenhuis vrij intens samen in hetzelfde schuitje zitten.

Jann Ruyters