Passion (Brian De Palma)

Brian De Palma stort zich op de femmes fatales van de reclamewereld, maar verliest zich in details.

Door Laura van Zuylen

In de bikkelharde reclamewereld doet liefde er niet toe. Het gaat niet eens om passie. Alleen seksuele driften blijven over. Waar in de televisieserie Mad Men de mokkels inwisselbaar zijn, zijn in Brian De Palma’s Passion de kereltjes volkomen variabel, omdat het nu de vrouwen zijn die de dienst uitmaken. (Ironisch genoeg heeft de New Yorkse opperbaas van het reclamebureau dan wel weer een pik). Over directeur Christine zegt een van haar minnaars: "Ik voorzie in al haar behoeftes." Daarmee suggereert hij dat hij evenveel waard is als de maskers in haar lade met seksspeeltjes. De verhoudingen van de vrouwen onderling liggen in deze film gecompliceerder, want ze zijn stuk voor stuk uit op macht. En omdat macht erotiseert, zijn ze allemaal lesbisch.
De Palma maakt met Passion een remake van Crime d’amour van Alain Corneau uit 2010. Het is in de kern een wraakgeschiedenis. Isabelle (Noomi Rapace) wreekt zich als haar baas Christine (Rachel McAdams) de eer opstrijkt nadat zij een succesvolle campagne bedenkt. Christine is een volwassen versie van McAdams’ manipulatieve ‘Plastic’ Regina in Mean Girls, een fijn staaltje continuity casting. Rapace trekt als Isabelle een onschuldig gezicht, maar is eigenlijk al even doortrapt. Ze zijn perfect, te mooi om waar te zijn.

Luxaflex
De Palma confronteerde zijn publiek eerder met ongemakkelijke intimiteiten (denk aan de eerste keer dat je dat litteken op die heup ziet in het huiveringwekkende Sisters (1973) of de naakte dans in het absurde Body Double (1984), bespied met een verrekijker). Die voyeuristische vertelstijl werd zijn handelsmerk. Maar in Passion laat hij je gewoon genieten van mooie composities en kleuren. Isabelle introduceert het loeren wel in de vorm van de asscam: je steekt een telefoon met de camera aan in je achterzak, zodat je de mensen die je passeert kunt bespieden. Maar dan gluur je doelmatig, niet ingegeven door het genot van het kijken.
In de tweede helft van de film zit een intrigerend shot: horizontale schaduwen lopen als luxaflex over de muur. Zou het zijn alsof we ons daar stiekem achter verschuilen en mogen meekijken? Dat zou dan wel weer heel klassiek De Palma zijn.
Nee, helaas. De personages blijven ons op afstand houden en ook de camera werkt niet als het spionnetje in de deur. We blijven zitten met een verlangen naar voyeurisme, want dat had het verhaal kunnen redden. Moet je je voorstellen hoe spannend het zou zijn als we al direct bij de moord betrokken waren. Dat had met voyeur De Palma zo gekund. Nu is de tweede helft van Passion zo fragmentarisch dat er geen touw meer aan vast te knopen is. Daarna verliest hij zich in details, omdat er van alles moet worden uitgelegd.
Eén moment weergalmt het voyeurisme gelukkig, in een split screen, De Palma’s embleem. Hij toont aan de ene kant een ballet op Prélude à l’Après-midi d’un Faune van Claude Debussy. De dans, de muziek en het beeld ernaast zorgen voor een wonderlijke spanningsopbouw. De danseres draait uitdagend haar heup uit, terwijl McAdams onder de douche staat. En dan mogen we toch even gluren, want van De Palma mag dat goddank altijd tijdens het douchen.