Onoda – 10.000 Nights in the Jungle

De Japanse soldaat Hiroo Onoda geloofde in 1945 niet dat Japan zich had overgegeven, vocht door en kwam pas in 1974 uit het oerwoud tevoorschijn. Waargebeurd, maar de speelfilm Onoda – 10.000 Nights in the Jungle stelt geen vragen bij het bijna mythische overlevingsverhaal.

Never check a good story, maar soms is het toch beter om dat wel te doen. Zeker als het een film met historische pretenties betreft. En die heeft de bijna drie uur durende speelfilm Onoda. De film toont hoe de jonge Japanse soldaat Hiroo Onoda in 1944 naar het Filipijnse eilandje Lunga wordt gestuurd om de Amerikaanse opmars te dwarsbomen. Hij moet met een groepje soldaten het vliegveld onklaar maken. Maar de Amerikanen zijn sneller dan zij en na een korte strijd vlucht Onoda met drie soldaten het oerwoud in. Van daaruit zetten de vier de strijd voort. Dat blijven zij ook doen na de Japanse overgave in 1945, omdat zij geloven dat die overgave Amerikaans propagandistisch fakenieuws is. De vier verbergen zich in het oerwoud en overleven door vee en voedsel van boeren te stelen. In 1949 geeft een van hen zich over, twee anderen komen bij vuurgevechten in respectievelijk 1954 en 1972 om het leven. Onoda gaat in zijn eentje verder, maar als in 1974 een Japanse avonturier hem vindt in het oerwoud, belooft hij de strijd te staken als de commandant, die hem dertig jaar eerder opdracht gaf om nooit op te geven, hem in het oerwoud van die taak komt ontheffen.

Dit is het verhaal dat Onoda bij terugkeer in 1974 in Japan vertelde en opschreef in een autobiografie. De film is trouw aan deze lezing. Jammer, want Onoda verzweeg zaken. Dat hij en zijn collegastrijders op hun plundertochten om aan eten te komen boeren vermoordden, vermeldt zijn autobiografie niet. Ook niet dat ze Filipijnse politieagenten en militairen, die naar hen op zoek waren, doodschoten. Een schatting rept van in totaal dertig doden. Hoe geloofwaardig is het trouwens dat Onoda al die tijd niet wist dat Japan verslagen was? Geloofde hij het echt niet, kon hij het niet accepteren, was hij ideologisch gehersenspoeld of verslaafd geraakt aan een avontuurlijk oorlogsleven?

Bij zijn terugkeer in 1974 in Japan werd Onoda als een held ontvangen. Veel landgenoten zagen hem als een patriot die de Japanse eer tot het uiterste had verdedigd. Hij werd lid van een extreem-nationalistische partij, maar vestigde zich kort na zijn terugkeer in Brazilië, omdat hij het naoorlogse Japan weekhartig en soft vond. Decennia later keerde hij terug. In 2014 overleed hij op 91-jarige leeftijd in Tokio.

De Franse (co)scenarist en regisseur Arthur Harari gaat in Onoda – 10.000 Nights in the Jungle niet in op de kwesties en vragen over Onoda en portretteert hem eenzijdig als een overlever, een natuurmens die één wordt met zijn omgeving. Een serene kluizenaar bijna, in de woorden van Harari “een pastorale figuur, die volledig opgaat in zijn omgeving”. Hoe geïdealiseerd romantisch willen we het hebben?

Heel gek, maar de bevolking op Lunga herinnert zich een totaal andere Onoda.