On Chesil Beach

Ian McEwan bewerkte voor het eerst in 25 jaar een van zijn eigen boeken tot scenario en hield daarbij helaas nogal rigide vast aan het bronmateriaal.

Hoewel er om de zoveel jaar een verfilming van een van zijn romans of korte verhalen verschijnt (Atonement, Enduring Love), is het alweer een kwart eeuw geleden dat de Britse schrijver Ian McEwan een eigen literair werk tot script bewerkte. Of het bescheiden succes van het opvallend snel op video verschenen koude oorlog-drama The Innocent (John Schlesinger, 1993) voor die terughoudendheid zorgde, is een open vraag.
Voor de verfilming van On Chesil Beach uit 2007 doet McEwan toch weer een poging. In een recent interview zei hij het idee niet te kunnen verdragen dat iemand anders het boek zou bewerken. Het verhaal over een jong stel in 1962, een jaar voor het begin van de seksuele revolutie, is volgens McEwan zo delicaat en intiem dat het resultaat al snel te komisch of zelfs pornografisch zou worden.
Dat McEwan’s scenario weinig afwijkt van zijn eigen oorspronkelijke tekst komt dus niet als een verrassing. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn. Maar de breed uitwaaierende vertelling over de achtergrond van de pasgehuwde Edward (Billy Howle, afgelopen jaar nog te zien in Dunkirk) en Florence (Saoirse Ronan, Lady Bird) die het boek zo sterk maakt, zorgt in de verfilming voor een overdaad aan flashbacks. Dat laat te weinig ruimte voor het hier en nu waar de film mee begint en telkens naar terugkeert; de avond na hun huwelijk in een hotel aan de kust, de avond van hun eerste seksuele toenadering waar hij reikhalzend naar uitkijkt terwijl zij het met lede ogen aanziet. McEwan schuift ons constant vanaf de zijlijn achtergrondinformatie toe over zijn geliefde personages, vanuit de angst ze anders tekort te doen. Daarmee doet hij onbedoeld tekort aan de huwelijksavond, waar juist het meeste conflict en drama inzit.
Sinds 2007 zijn verschillende regisseurs verbonden geweest aan de mogelijke realisatie van On Chesil Beach. In verschillende fases zouden respectievelijk Ang Lee en Sam Mendes aan het roer staan. Achteraf kunnen we ons alleen maar afvragen of een regisseur van hun kaliber er met wijzigingen een tweede The Ice Storm (1997) of Revolutionary Road (2008) van had kunnen maken. On Chesil Beach is nu een film vol met McEwan’s goede bedoelingen maar zonder de beklemming die het nastreeft.

Alexander Zwart