Nice Ladies

De documentaire Nice Ladies vertelt het verhaal van een groep Oekraïense cheerleaders op leeftijd. De Russische invasie zet de vriendschap op scherp.

Het begint allemaal nog vrolijk. Het is 2020 en de vrouwen van het Oekraïense cheerdance-team Nice Ladies maken zich op voor deelname aan tv-show Ukraine’s Got Talent. De in Amsterdam gevestigde Oekraïense documentairemaker Mariia Ponomarova reist af naar Charkiv om dat avontuur vast te leggen. Want de Nice Ladies zijn niet zomaar danseressen: met leeftijden dik in de zestig zijn ze een opvallende verschijning in de wereld van cheerdance, een variant op het Amerikaanse cheerleading.

We zien de vrouwen huppen, springen en zwaaien, vrolijk en onbekommerd. Maar als kijker weet je dan al wat onvermijdelijk gaat gebeuren: Rusland valt binnen. De in Charkiv gevestigde vrouwen wonen plots pal aan een frontlinie. Dat brengt een helse keuze met zich mee: blijven of vluchten? En waarheen dan? Sveta, een van de vrouwen, besluit met hulp van Ponomarova naar Amsterdam te gaan, om haar pasgeboren kleinzoontje in veiligheid te brengen.

Zo wordt Nice Ladies gaandeweg een heel andere film: van zwaaien met pompoms naar vluchten voor je leven. Dit alles dicht op de actualiteit gefilmd, bijna als een nieuwsreportage. Toch verliest de film nergens aan coherentie. De veerkracht en verbondenheid die je uit dans kunt putten, blijft het overkoepelende thema.

De solidariteit tussen de vrouwen wordt danig op de proef gesteld. “Ik ben bang dat we verdeeld raken in helden en niet-helden – zij die blijven en zij die vluchten”, verzucht Sveta halverwege de film. Een angst die niet ongegrond blijkt. De spanning tussen de thuisblijvers en de vluchtelingen groeit naarmate de oorlog langer duurt. Zo wordt Sveta door het team uitgesloten van deelname aan een internationale wedstrijd in Letland. Ze kan immers niet trainen met de achterblijvers in Charkiv. Een mededeling waarin een venijnig verwijt doorklinkt. Als de groep tijdelijk is herenigd in Riga, komen – met wat borreltjes op – de onderhuidse spanningen naar de oppervlakte. Voor zorgen en klachten vanuit het veilige Nederland is weinig geduld. “Iemand met een gevulde buik zal een hongerlijder nooit begrijpen”, krijgt Sveta te horen.

Ponomarova registreert dit alles zonder het nadrukkelijk te thematiseren en vertelt zo en passant een complex verhaal over trauma en schuldgevoel. Toch is haar documentaire bovenal een film over veerkracht. De Nice Ladies blijven stug doordansen, waar ze zich ook bevinden. Hopelijk ooit weer met elkaar.