Muidhond

Muidhond is een dappere film over een allerminst comfortabel onderwerp; een kalme karakterstudie naar een man die buiten de maatschappij valt.

Halverwege Muidhond gaat hoofdpersoon Jonathan, een man van tegen de dertig, naar een afgelegen meertje met zijn negenjarige buurmeisje Bes. Ze mag op zijn knieën staan, half onder water; als ze valt vangt hij haar op. Tot hij abrupt roept dat het spel voorbij is. Hij vertrekt, Bes blijft sip achter. Niet veel later is Jonathan terug bij datzelfde meer, nu met een vrouw die hij kent van de visverwerkingsfabriek. Ze zoenen, maar ook nu bedenkt Jonathan zich en loopt plotseling weg.

De twee scènes laten treffend zien met wat voor hoofdpersoon we te maken hebben. De Vlaamse film Muidhond, gebaseerd op de krachtige debuutroman van de Nederlandse Inge Schilperoord, vertelt het verhaal van een gepijnigde jongeman. Het tweede soort intimiteit, met iemand van zijn eigen leef-tijd, wil hij niet. De intimiteit met het buurmeisje wil Jonathan wél, maar hij weet dat dat niet hoort, niet mag, dat hij het niet moet willen.

Hierin schuilt de voornaamste spanning van deze onderhoudende, realistische film: wanneer escaleert het vele contact tussen Jonathan en dat speelse buurmeisje? Waarin mondt zijn dwangmatige gefluister en het verplichte geschrijf in zijn dagboekjes uit?

Aan het begin van de film zien we hoe hij een eigen leventje probeert op te bouwen na zijn vrijspraak – gebrek aan bewijs. Waarvan hij precies verdacht werd blijft onduidelijk, maar gezien zijn hunkering naar Bes krijg je algauw een vermoeden. De betrokken instanties spelen in de rest van de film amper een rol, het draait hier om Jonathan zelf. Die laat zijn hond uit, doet inwisselbaar fabriekswerk, kijkt heimelijk naar Bes. Al met al heeft Muidhond iets weg van een toneelstuk: weinig verschillende decors, twee hoofdpersonen die in bijna elke scène opduiken en aldoor die ongemakkelijke onderstroom van pedofilie.

Het is knap en dapper, zo’n kalme, zorgvuldig gemaakte film over een aller-minst comfortabel onderwerp. In wezen is Muidhond een langgerekte karakterstudie naar een man die buiten de maatschappij valt en die geen moment zijn best doet ons te pleasen of voor zich te winnen.

Tegelijkertijd is de spanning niet steeds zo intens als je zou willen. Misschien ook doordat de symboliek – Jonathan neemt een vis mee naar huis en stopt hem in een te kleine bak – tegen het einde wel erg nadrukkelijk wordt. En doordat er zo weinig licht en lucht tot dit universum doordringt. Jonathan is gekweld en blijft gekweld, en behalve een beklemmende sfeer levert dat ook een ietwat egaal verhaal op. Wat staat er uiteindelijk op het spel? Het is geen moment de vraag of het voor Jonathan misgaat, hooguit wanneer precies, en hoe hevig.