MON FILS À MOI

Spannend maar weinig diepgaand, deze thriller over een bezitterige moeder en haar door liefde verstikte puberzoon.

Regisseur Martial Fougeron maakt het zichzelf gemakkelijk met de openingsscène van mon fils à moi, waarin een lichaam uit een keurig rijtjeshuis naar de ambulance wordt gesleept. Elementaire vragen als ‘wat is er gebeurd?’, ‘wie heeft het gedaan?’ en ‘is er nou iemand dood en zo ja wie dan?’ staan garant voor al even elementaire aandacht, toch zeker een uur lang. Hoe matig een film verder ook is, een met dergelijke vragen belast publiek kan engelengeduld opbrengen om aan de desbetreffende antwoorden te komen. "Ik wil weten hoe het afloopt", zeg je dan als rechtvaardiging tegen jezelf.
Gelukkig is mon fils à moi geen slechte film en steekt Fougeron de nodige moeite in het conflict dat uiteindelijk tot het drama zal leiden. De openingsscène bleek een flashforward, voorbij de begincredits is alles koek en ei in het rijtjeshuis. Of althans, zo lijkt het. Bij het avondeten kletsen beginnende puber Julien, zijn ouders en zus Suzanne gezellig een eind weg. Wanneer Julien en mama na afloop statig stijldansen door de woonkamer, zie je een moeder en kind die perfect op elkaar zijn afgestemd, gelukkig en gelijkwaardig. Het is tekenend dat Fougeron precies dit beeld zal herhalen, en dat dan van de ogenschijnlijke harmonie niets meer over is.

Koud vuur
Zodra Julien terug is van school zit mama hem achterna; de bonbons die hij haar schenkt smijt ze foeterend door de kamer; ze mag niet weten dat hij een vriendinnetje heeft en dier verjaardagsfeestje bezoeken is ook verboden. Als hij dat tóch doet ruimt ze genadeloos zijn kamer leeg — inclusief piano en teddybeer. Zelden moederlijke liefde zo naar vertaald gezien in verstikkend geknuffel en pure tirannie.
Wil mama haar kind niet met anderen delen? Is ze gewoon knettergek? En waarom grijpt die sullige vader niet in, niet eens wanneer Julien voor zijn ogen door moeder wordt afgerost? Olivier Gourmet, vaste prik in de films van de gebroeders Dardenne, is in alle passiviteit onhandiger en onsympathieker dan ooit. Je zou ‘m het liefst het huis uitschoppen en dan dat kind van het scherm grissen. Het is geen geringe verdienste als een film je zo boos kan maken.
Maar hoe donkerder het binnenskamers wordt en hoe ondraaglijker de taferelen — Giorgos Arvanitis’ strakke, afstandelijke cameravoering zet je als het ware in een machteloze positie — hoe dringender de vraag naar het motief achter moeders gedrag. Uitgezonderd wat verwijzingen naar haar jeugd lijkt Fougeron echter niet in een verklaring geïnteresseerd. Hoeveel koud vuur veterane Nathalie Baye ook in haar rol legt, de moeder blijft een plat karakter, rap transformerend van schattebout tot monster. Wanneer ze zich voor de spiegel kamt lijkt ze de boze koningin uit Sneeuwwitje, die beseft dat ze oud en lelijk is geworden en daarmee steeds minder aanspraak op haar kind kan maken. Maar dat is alweer interpretatie.
Uiteindelijk wil Fougeron vooral een spannende thriller afleveren; een intentie die al door die vooruitblikkende eerste scène werd verraden.

Kevin Toma