MILLE MOIS

In zijn onderscheiden speelfilmdebuut Mille mois portretteert Faouzi Bensaïdi een Berberdorpje in het Atlas-gebergte. De spanning tussen de personages in deze mozaïekvertelling explodeert als een stoel zoekraakt.

Het belangrijkste attribuut in Mille mois is een stoel. Een heel gewone houten, zo eentje waarvan er miljoenen circuleren in het cafécircuit. Maar in Mille mois is die stoel meer dan een functioneel meubelstuk. Hij staat symbool voor de autoriteit van de schoolmeester. En de zevenjarige Medhi is de uitverkorene die voor de stoel mag zorgen. Hij sleept hem van huis naar school en terug, loopt zelfs binnenshuis met het ding op zijn hoofd. Als het suikerfeest er aankomt verkoopt Mehdi’s opa de stoel echter aan een verhuurder van bruiloftsmeubilair zodat hij nieuwe kleren kan kopen voor zijn kleinzoon. De onderwijzer — al stevig van zijn apropos doordat Mehdi’s buurmeisje hem heeft afgewezen — draait helemaal door. Als hij op de bruiloft tussen zijn aanbedene en de corrupte nieuwe dorpschef zijn stoel terugvindt, leidt dit tot een ware klopjacht. Het uiteindelijke slachtoffer is Medhi, die met zijn familie het dorp moet ontvluchten.
En dat terwijl iedereen angstvallig probeert hem uit de wind te houden. Het joch moet het immers zonder vader stellen. Die zit vast als politiek gevangene, maar dat wordt het hem niet verteld. Deze onhoudbare situatie explodeert op Id, de nacht die volgens Berberse traditie ‘meer waard is dan duizend maanden’. Dit is de gelegenheid waarvoor opa Ahmed de stoel verkoopt. En op deze nacht verkiest het buurmeisje de ambtenaar boven de onderwijzer. Het einde van de vastenmaand betekent het omvallen van de eerste dramatische dominosteen, die nog lange tijd doorechoot.

Bom
Mille mois is een studie naar het mislukken van goede bedoelingen. Regisseur Faouzi Bensaïdi suggereert dat ze misschien zelfs wel gedoemd zijn te mislukken. Zodra er wordt gezaagd aan zelfs maar één poot van de stoel, dondert het hele web aan leugentjes-voor-je-bestwil in elkaar. En het jongetje voor wiens bestwil iedereen verzwijgt en verdraait, is het kind van de rekening.
Voordat hij zich aan zijn speelfilmdebuut waagde, had Faouzi Bensaïdi zich al bewezen met zijn meermalig onderscheiden kortfilms Le mur en La Falaise. Het dramatisch in elkaar laten grijpen van verschillende, ogenschijnlijk chaotische verhaallijnen, perfectioneerde hij in dienst van André Téchiné. Niet alleen speelde hij mee in Loin, hij schreef ook mee aan het scenario. Voor Mille mois kreeg hij onder meer de scenarioprijs in Angers en kende de jury in Cannes hem de Prix Premier Regard toe.
Voor een debuut steekt Mille mois dan ook uitzonderlijk goed in elkaar. Bensaïdi neemt zijn tijd om het dorpsritme eerst te vertragen tot bijna stilstand en dan de bom te laten barsten. De poëtische fotografie van Antoine Héberlé vangt het rurale leven in een paar schitterende topshots en zorgvuldig gekadreerde doorkijkjes. En toch ontbreekt er wat. De personages komen niet echt tot leven. Hun alledaagse sores zijn net iets te duidelijk pionnetjes in Bensaïdi’s intellectuele spel van oorzaak en gevolg. De symboliek is net iets te bedacht. Vandaar dat je er als kijker niet echt koud of warm van wordt als de stoel waar het allemaal om begonnen is, uiteindelijk in een kampvuurtje belandt.

Edo Dijksterhuis