Merry-Go-Round

Deze opgepoetste Hongaarse filmklassieker uit 1955, over de verboden liefde tussen een boerendochter en haar geliefde, oogt mede dankzij het sublieme camerawerk fenomenaal en tijdloos.

Twee geliefden zwieren tijdens een huwelijksfeest om de camera. Het stel danst erop los. Beklemmende close-ups illustreren hun passie. Ze blijven in beweging, ook als de andere gasten prompt tot stilstand komen. Misschien wel omdat als ze stoppen, de droom voorbij zal zijn.

Deze intense scène tegen het einde van Merry-Go-Round (Körhinta) spiegelt de olijke openingsscène, waarin de man en vrouw elkaar ontmoeten. Dat is tijdens de dorpskermis. De jonge boer Máté laat zijn oog vallen op boerendochter Mari. Ze besluiten samen de attracties te bezoeken.

Dat leidt tot dromerige momenten waarin Mari in een zweefmolen – de camera zweeft opgewekt mee – wordt aangestaard door haar aanbidder. Iets later in de film bezoeken de twee opnieuw de kermis en volgt de camera hun kalverliefde op de voet tijdens een duizelingwekkend shot in een draaimolen.

Mari’s vader heeft intussen lucht gekregen van de affaire en dat is nogal een probleem. Mari is namelijk uitgehuwelijkt aan boer Sándor. Aan het begin van het dorpsfeest krijgt ze een presentje van hem en probeert hij haar ondanks zijn gebrek aan charmes in te palmen. Wie goed kijkt, ziet evenwel dat Mari’s beslissing al vaststaat. Zelfs de camera lijkt dat met zijn triomfantelijke choreografie te suggereren. Maar voordat de liefde tussen Mari en Maté beklonken kan worden, introduceert filmmaker Zoltán Fábri nog enkele obstakels. Mari’s vader en Sándor laten zich niet zomaar piepelen. Zo speelt gesteggel over land een prominente rol in de film en vliegen er op een gegeven moment zelfs bijlen door de lucht.

Maar ondanks die angstwekkende momenten laat Merry-Go-Round zich vooral omschrijven als een Hongaars boerensprookje over een vrouw die breekt met beklemmende culturele tradities. Een sprookje dat in de eerste akte doet denken aan Hollywood-films uit die tijd, waarna al snel ook Fábri’s voorliefde voor Frans realisme duidelijk te zien is in de schilderachtige mise-en-scène.

Het is een cliché om een film te bestempelen als tijdloos, maar deze opgepoetste versie van de Hongaarse klassieker verdient zonder twijfel dat predicaat. Het drama, dat in 1956 werd geselecteerd voor het filmfestival van Cannes, betekende de doorbraak voor Fábri, die daarna nog een trits films maakte. Maar het is vooral Merry-Go-Round dat in Hongarije steevast op beste-filmlijstjes verschijnt. Waarschijnlijk vooral door het aanstekelijke en onbevangen ogende camerawerk van Barnabas Hegyi. Hij begreep dat de grillen van de opbloeiende liefde zich niet laten vatten in statische frames.

Merry-Go-Round (Körhinta) is vanaf 27 mei verkrijgbaar op blu-ray (Second Run, import)