MAVERICK

Mel Gibson en Jodie Foster samen in een romantische western-komedie, dat lijkt genoeg reden om je hart vast te houden. Jodie Foster is een prachtige actrice, maar in een komische gekostumeerde rol? En de aanwezigheid van Mel Gibson is voor velen bij voorbaat al grond om de wenkbrauwen eens flink te fronsen. Maar een drama is Maverick niet geworden, integendeel: Foster en Gibson acteren met zichtbaar plezier, de twee zijn uitstekend aan elkaar gewaagd en als kibbelend filmduo weten ze de sympathie van de kijker te winnen.

Een stoffig stadje in het Californië aan het eind van de vorige eeuw, cowboymuziek en kaartspel in een rokerige saloon. Er is geen twijfel mogelijk, we hebben hier te maken met een echte western. Held van de film is Bret Maverick (Gibson), een goed in het pak zittende schelm wiens leven draait om het pokerspel. Maverick bereidt zich voor op een grote pokerwedstrijd waar alle grote kaartspelers uit het Westen elkaar zullen treffen. Om aan de wedstrijd te kunnen deelnemen heeft hij een grote zak dollars nodig en hij is er dan ook erg op gebrand om een aantal oude speelschulden te incasseren. En passant probeert hij hier en daar ook nog een potje kaarten te winnen.
Tijdens een van die spelletjes poker ontmoet hij Annabelle Bransford, een kaartspelende ‘Southern Belle’ die door Foster met veel pit wordt neergezet. Ook Branford wil meedoen aan het grote pokertournooi, dat zal worden gehouden op de Mississippi. Tegen wil en dank belanden de twee samen in een postkoets richting oosten. Nog een derde reisgezel sluit zich bij hen aan, de rechtschapen marshal Zane Cooper, op klassieke wijze vertolkt door oude rot James Garner. Overigens speelde Garner in de jaren 50 enige tijd zelf de hoofdrol in de succesvolle televisieserie ‘Maverick’.
Een reis dwars door het Wilde Westen kan natuurlijk niet zonder slag of stoot verlopen, en ook in Maverick is het raak. Behalve de bekende prachtige Western-landschappen en typische stadjes, worden de helden onder andere geconfronteerd met een op hol slaande postkoets, indianen in oorlogstenue en enkele bandieten die Maverick en de zijnen het leven onaangenaam proberen te maken.

Collectief
Maverick werd gemaakt door een aantal doorgewinterde filmmakers. Zo is regisseur Richard Donner vooral bekend van de Lethal weapon-films, maar hij tekende ook voor successen als The omen en Superman. Scenarist William Goldman ontving ooit een Oscar voor het script van Butch Cassidy and the Sundance Kid, zo’n andere ode aan de ‘kooibooi’film. Nu is het bij elkaar brengen van een paar vakmensen natuurlijk geen garantie voor een een geslaagde film. Maar het is te merken dat iedereen met veel plezier aan Maverick gewerkt heeft. Ondanks de onbetwiste hoofdrollen van Foster, Gibson en Garner is de film daardoor vooral ook een prestatie van een collectief geworden.
Alles aan de film is aangenaam verzorgd: de kostumering en decors, de muziek van Randy Newman die precies de juiste nostalgische toon treft, de spectaculaire stunts, en natuurlijk ook het camerawerk van Vilmos Zsigmond, die ooit wonderen verrichte voor Robert Altmans McCabe and Mrs. Miller. In Maverick krijgt het Amerikaanse westen ruimschoots de kans om zich van zijn allermooiste kant te laten zien, met het natuurschoon van de ‘indianenstaten’ Utah en Arizona als sterkste troeven. Door dit alles is Maverick een uitstekend geslaagde westernkomedie geworden, waarin mild parodiërend een loopje wordt genomen met de conventies van de western.

Hoog tempo
De personages in Maverick worden vrijwel zonder uitzondering gedreven door één en dezelfde drijfveer: hebzucht. Je zou de film kunnen bekijken als een zedenkomedie, ware het niet dat je er dan waarschijnlijk meer achter zoekt dan er in zit. De nadruk die op die ene menselijke zwakte wordt gelegd en de wat platte karakters die daarvan het gevolg zijn dienen vooral om personages en situaties herkenbaar te houden, zodat de knappe plot zich in hoog tempo kan blijven ontvouwen. Het is aan de makers te danken dat herkenbaarheid nergens omslaat in voorspelbaarheid.
Vanouds is de western bij uitstek amusement geweest: zolang als het duurt is het spannend en leuk. Bij Maverick is het al niet anders: het is entertainment van de bovenste plank waarbij je je geen moment hoeft te vervelen. Na afloop verlaat je de zaal met een glimlach op je gezicht en een cowboydeuntje in je hoofd.

Fritz de Jong