Marlene Dietrich & Josef von Sternberg at Paramount, 1930-1935

Tussen 1930 en 1935 maakten regisseur Josef von Sternberg en actrice Marlene Dietrich zes films voor de Paramount-studio, die nu zijn verzameld in de fraaie blu-ray-boxset Marlene Dietrich & Josef von Sternberg at Paramount, 1930-1935.

In 1930 zorgde Josef von Sternberg voor Marlene Dietrichs doorbraak met Der blaue Engel, die hij in Duitsland voor de firma UFA maakte. Toen die in twee talen gedraaide productie een groot succes bleek, vertrok Dietrich naar Amerika waar zij de concurrentie aanging met een andere exotische Europese filmster, Greta Garbo.

De zes films die regisseur en actrice samen maakten bij studio Paramount zijn nu verzameld in een fraaie blu-ray-boxset. Dezelfde collectie films werd in 2018 al uitgebracht door het Amerikaanse Criterion-label, maar krijgt hier iets meer extra’s mee, waaronder Harry Kümels voor de Belgische televisie gemaakte documentaire Josef von Sternberg, een retrospektieve (1969). De boxset bevat verder commentaartracks, korte documentaires en inleidingen op de films door Von Sternbergs zoon Nicholas. Maar het draait natuurlijk om de zes films, die in de best mogelijke versies op blu-ray zijn gezet (de originele filmnegatieven werden lang geleden door Paramount vernietigd): Morocco (1930), Dishonored (1931), Shanghai Express (1932), Blonde Venus (1933), The Scarlet Empress (1934) en The Devil Is a Woman (1935).

Je kunt pagina’s volschrijven over het vrouwbeeld in de films, het functioneren van het sterrensysteem in het Hollywood van de jaren dertig of de bijdragen van regisseur en ster aan respectievelijk de schitterende beelden en de uitbundige kostuums. Wat anno 2019 opvalt, mede door de #MeToo-blik waarmee we nu onvermijdelijk kijken, is het fatalisme van de (meeste) vrouwelijke hoofdpersonen die maar al te goed beseffen dat zij de speelbal zijn van mannen of de door machtige mannen gedomineerde geschiedenis. Toch zijn zij het morele centrum of nemen zij hun lot in eigen hand, ook al leidt dat (soms) tot de dood.

De beroemde scènes blijven fier overeind: Dietrich in smoking met hoge hoed die een vrouw kust, Dietrich die uit een apenpak kruipt en het lied ‘Hot Voodoo’ zingt en memorabele oneliners als: “It took more than one man to change my name to Shanghai Lily.” Maar het is vooral Von Sternbergs stijl die het bloed van de cinefiel sneller doet stromen, met zijn maniëristische mise-en-scène, opulente decors, gebruik van licht en schaduw en suggestie van beweging. Zelfs als de camera stilstaat, beweegt er altijd iets in het kader, van omhoog kringelende sigarettenrook tot bungelende rekwisieten.

Wees er snel bij, want de oplage is gelimiteerd tot zesduizend exemplaren.